Çinli Hızlıdır Ama Türk Bürokrasisi Yavaştır: BYD’nin Manisa Sınavı

Türkiye otomotivde dev bir hamle yapıyor: Çinli BYD, Manisa’ya 1 milyar dolarlık fabrika kuracak. Fabrika yılda 150 bin araç üretecek, elektrikli araç rüyamız hızlanacak, hatta belki de Manisa üzümüyle beraber “Manisa bataryası” da dünyaya açılacak. Plan bu.

Ama işte hayat, planları pek sevmez. Basına bakıyorsunuz: “Fabrika için kazma vurulmadı, altyapı yavaş ilerliyor” deniyor. Meclise bakıyorsunuz: “Vergi muafiyeti verdik ama fabrika ortada yok” diye sorular soruluyor. Resmî açıklamalara bakıyorsunuz: “Her şey yolunda, Çinliler hızlıdır” mesajı geliyor. Yani herkes ayrı telden çalıyor.

BYD için 2026 sonu hedefi koyulmuştu. Ama görünen o ki, işler biraz yavaş gidiyor. Hani inşaat tabelalarında “teslim tarihi: 2024” yazar da hâlâ şantiye duruyordur ya… İşte öyle bir durumla karşı karşıya kalabiliriz.

Türkiye’de altyapı işleri zaten meşhurdur: Yol, elektrik, su… Bunlar olmadan fabrika değil, tavla turnuvası bile düzenleyemezsiniz.

Bir de işin dış politika boyutu var. Avrupa, Çin elektrikli araçlarına ek vergi koymaya hazırlanıyor. Türkiye’de üretilen araç “Çin malı mı, Türk malı mı” tartışması da yakında gündeme gelecek. Bizim Manisa fabrikası belki de diplomasi testine girecek.

Uzmanlara göre en iyimser senaryo, 2026’da açılış kurdelası kesilir, ilk araç bandtan iner. En gerçekçi senaryo, 2027’ye sarkar, biz de “Olsun, hiç gelmemesinden iyidir” deriz. En kötü ise, Fabrika sadece montajla sınırlı kalır, batarya üretimi hayal olur.

BYD fabrikası, Türkiye için bir umut kapısı. Ama şu anki tablo biraz “bekle gör” tadında. Hani derler ya, “komşunun inşaatı hiç bitmez”…

İşte bizim de tek korktuğumuz nokta.