Son dönem ilgi çekmek isteyen kişilerin kum torbası olarak kullanmayı tercih ettiği halka arzlar, bir yıl önce borsadaki yatırımcıların sayısını artırmak için en önemli unsur olarak görülürken, 2024 yılında popülist politika izleyenlerin gelir kapısı olarak kullanılmaya çalışılmaya başlandı.
Türk ekonomisinin rasyonel ekonomik çizgiye dönmesi ve faiz politikasını değiştirmesi ile birlikte parasal sıkılaşma başlamış bunun da borsaya etkisi negatif olmuştur.
Olayın daha iyi anlaşılabilmesi için XHARZ ve XU100 grafiklerini incelememizde fayda var.
Şubat 2024’de 119.000 puan seviyesi ile zirveyi gören XHARZ sonrasında düşüşe başlamış ve gördüğü zirveden yaklaşık %30 düşüş yaşamıştır.
XU100’e baktığımızada Şubat 2024’de 9.300 puan seviyesinden Temmuz 2024’de 11.250 seviyelerine kadar XBANK ve bir iki Holding’in etkisi ile gelmiş ve sonrasında ise gördüğü zirveden yaklaşık %17 düşerek Şubat 2024 seviyelerine geri gelmiştir.
Gördüğü tarihi zirveyi dikkate almadan, sadece Şubat – Kasım arasından XU030 endeksinde yer alan şirketlerin fiyat değişimlerine baktığımızda; 11 hissenin yatırımcısına kaybettirdiği görülmektedir.
Şimdi bu durumda bu şirketlerin çöp olduğundan, yönetimlerinin üç kağıtçı olduğundan bahsetmek ne kadar yanlışsa, yeni halka arzların da en az 4 dönem bilançosunu görmeden, izahnamede yer verdiği taahhütleri yerine getirip getirmediğini incelemeden bütüncül yorum yapmak da o kadar saçmadır.
Halka arzları en çok eleştiren ve daha halka arzlarda dönen dolapları anlatan birisi olarak, son dönem borsa dinamiklerini bilmeden yapılan komik ve bütüncül yaklaşımlara karşı da sessiz durmamam gerektiğini düşünüyorum
Daha önce yazdığım yazıda daha Haziran 2024 ayında zaten bunların olabileceğini dile getirirken, hisselerin bilançoları, izahnameleri, sektörel avantajları vs vs bakmadan öngörü ortaya koymuş ve paranın olmadığı ortamda, fiyatlamanın sağlıklı olmayacağını söylemiştim.
Şimdi dönelim konumuza, “halka arzlar elektrik faturasını ödeyecek Halka Harçlıktır” döneminden “Halka arzlar patronları zenginleştiren çöp şirketlerdir” çizgisine gelinen günümüz ortamında bu bütüncül yaklaşımın kesinlikle yanlış olduğunu ve bu söylemlerin kimse kusura bakmasın ama “popülist söylemler ve borsa cehaletinin” bir ürünü olduğunu düşünüyorum
Bu arada “Halka Harçlık” kavramını kullanmışken bu sözü literatüre katan Sevgili Okan Yorgancı’nın da adını anmadan olmaz, kalemine sağlık diyorum.
Son bir yıl içerisinde siyasi destek ile halka arz olmuş şirketler olduğu gibi, finansalları çok da iç açıcı olamayan şirketler de bu kulvarda yer aldı. Peki o zaman o çok bilenlere soralım; XHARZ 12.700 puandan 119.000 puana giderken aşağıda halka arz istatistiki verilen şirketlerin hepsi çok mu iyiydi?
O dönem niye halka arzlar yatırımcısının yüzü gülüyordu ve şirketin izahnamesini bile okumadan her halka arzda pay almak için yatırımcılar birbirini eziyordu?
O günden bu güne ne değişti? Şirketlerin özelliği, sektörü, karı, finansalları vs vs mi değişti yoksa likidite kuraklığı yaşanan borsada ve en büyük şirketlerin bile finansallarının bozulduğu ekonomik ortamda bir grup çıkarcı, popülist avantacı bu konuyu ele alarak çıkar devşirme çabasına mı girdi?
Kısaca; hisse giderken susan ve trende uygun olarak yorum yapmayan, ama trend döndüğü gün bunu fırsat bilerek bütüncül yaklaşımla popülist tavır takınanlara tavsiyem;
- Geçmişte ortaya koyamadığınız gerçekleri şimdi trend değişti diye çıkarlarınıza alet etmeye çalışmayarak,
- Yorumlarınızda laboratuar ortamında olmadığımızı unutmadan, şartların değiştiğini ve her analizde aynı şartlar altındaki dönemlerin kıyaslanmaması durumunda elma ile armutu kıyaslayarak gerçeklerden uzaklaşarak, bir çeşit manipülasyona alet olacağınızı göz önüne alarak,
- Bütüncül yaklaşımlar yerine vakaları tek tek analiz edilmesinin ve yorumların yine vakalara özel olarak yaparak,
- Likidite kuraklığının yanı sıra bir de likidite buharlaşması yaşanan günlerde, fiyat ile finansal tabloların bağının gittikçe xzayıfladığı unutulmadan, fiyattan yola çıkarak kendi tezlerini savunmaya çalışmanın piyasa gerçeklerinden uzak ve cahilce bir yaklaşım olacağının göz önüne alarak
yatırımcıyı bilgilendirmenin en doğru yol olduğunu değerlendiriyorum.
Likidite kuraklığı sonra erene kadar gerek halka arzlarda gerekse hali hazırda borsada işlem gören hisselerde fiyatlama sorunu yaşanacağı unutulmadan, ana sebebin genel ekonomik şartlar ve kısıtlı para olduğu bilinci ile yeni analizlerde görüşmek üzere…
Kalın sağlıcakla
Yorumlar kapalı.