
ABD ve Çin arasındaki ticaret gerilimi, ABD Başkanı Donald Trump’ın gümrük vergileri uygulamasıyla başladı ve Çin’in misilleme vergileriyle yeni bir boyut kazandı. Şubat ayında ABD’nin Çin mallarına uyguladığı %10’luk vergi, mart ayında %20’ye yükseltildi. Çin ise 10 Mart’ta ABD mallarına %15’lik misilleme vergisi uygulamaya başladı.
Nisan ayında karşılıklılık esaslı tarifelerle durum daha da kötüleşti. Çin mallarına uygulanan ek vergi %34’e, Çin’in ABD mallarına uyguladığı vergi ise %34’e ulaştı. Bazı ürünler, özellikle elektronik eşyalar, bu tarifelerden muaf tutuldu.
Yaklaşık bir aylık süreçten sonra, ABD ve Çin yetkilileri Cenevre’de bir araya gelerek 90 günlük bir süre için karşılıklı olarak gümrük tarifelerini düşürmeyi kabul ettiler. ABD, Çin mallarına uyguladığı vergileri %145’ten %30’a, Çin ise ABD mallarına uyguladığı vergileri %125’ten %10’a indirdi.
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, görüşmelerin olumlu geçtiğini ve müzakerelerin devam edeceğini açıkladı. Yüksek tarifeler nedeniyle Nisan ayında Çin’den ABD’ye ticari gemi trafiği önemli ölçüde azaldı. MarineTraffic verilerine göre, Nisan ayında Çin’den ABD’ye ulaşan ticari gemi sayısı geçen yıla göre %27 azaldı.
Özellikle LPG ve LNG taşımacılığı büyük bir düşüş gösterdi. Geçen yıl Nisan ayında 38 LPG ve 6 LNG gemisi ABD’ye boş olarak dönerken, bu yıl sadece 1 LPG gemisi döndü. Çin, bu ihtiyacını Orta Doğu gibi diğer ülkelerden karşılamaya başladı.
Çin’in ABD’ye mal ihracatı Nisan ayında yıllık bazda %21 azaldı. Bu düşüş, piyasa beklentilerinden daha az oldu ve ABD’li ithalatçıların tarife maliyetlerini üstlendiklerini gösteriyor. Ancak bu durum, ABD’deki tüketici fiyatları üzerinde yükseltici bir baskı oluşturabilir.
Kiel Dünya Ekonomisi Enstitüsü’nden Hendrik Mahlkow, anlaşmanın ardından limanlarda yoğunluk beklendiğini, ancak tarifelerin Trump dönemine göre hala yüksek olduğunu ve 90 günlük süreçten sonrasının belirsiz olduğunu belirtti.
ABD Ticaret Temsilciliği verilerine göre, ABD-Çin ikili ticareti geçen yıl 582,4 milyar dolardı. ABD’nin Çin ile ticaret açığı ise 295 milyar dolardı. Trump yönetimi, ticaret açığını azaltmak için gümrük vergilerini uygulamaya devam edeceğini belirtmişti. Tarifelerin 90 gün boyunca askıya alınması kısa vadeli bir rahatlama sağlasa da, uzun vadeli belirsizlikler devam ediyor. DTÖ, tarifelerin yüksek kalması durumunda küresel ticaret yollarının büyük ölçüde değişebileceği konusunda uyarıda bulunmuştu.
