Devlet TOKİ’yi faizin etkisi altında bıraktı.

Vatandaşlara uygun fiyatlı konut sağlamak amacıyla kurulan Toplu Konut İdaresi (TOKİ), yüksek faiz yükü altında kaldı. Kamu bankalarından 3 yıl içerisinde toplam 49 milyar lira kredi alan TOKİ, bu miktar için 34 milyar lira da faiz ödemesi yapacak. Kredi alınan ana paranın üzerine yüzde 70-80 düzeyinde ek faiz ödemesi gerçekleştiriliyor. TOKİ, 2021 yılında 9 milyar 767 milyon lira tutarında kredi temin etti.

BU ANLAŞMA NASIL OLDU?

Bu kredi kapsamında TOKİ, 7 milyar 818 milyon lira yani anaparanın yüzde 80’ine denk gelecek bir faiz ödemesi gerçekleştirecek. 2022 yılında alınan 16 milyar liralık kredi için ödenecek faiz miktarı 8 milyar lira ile anaparanın yüzde 50’sine ulaştı. 2023 yılı itibarıyla alınan 23 milyar lira kredi için ise 18 milyar lira faiz ödenecek, bu da anapara borcunun yüzde 78’ine denk geliyor.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) Komisyonu üyesi ve Cumhuriyet Halk Partisi Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, SÖZCÜ’ye yaptığı açıklamada, “Kamu bankaları, kamu kurumu olan TOKİ’ye kredi vermekte; TOKİ de bu parayı ihalelerini üstlenen müteahhitlere aktarmaktadır. Ancak faize karşı olan hükümetin bankaları, TOKİ’ye yüzde 70-80 faiz oranlarıyla kredi vermekte” dedi.

Faiz ödemelerinin yüksekliğine karşı dikkat çeken Yavuzyılmaz, “Kurumun bankalara ödemesi gereken toplam kredi anaparası 9 milyar 767 milyon lira; bu miktara karşılık 7 milyar 818 milyon lira faiz ödenecek, yani anaparanın yüzde 80’ini faiz olarak karşılamış olacak. Bu nasıl bir hesap? Böyle bir anlaşma ile TOKİ, 2021 yılında dönem kuruyla 833 milyon dolar faiz ödemeyi kabul etmiş. 2022 yılında 487 milyon dolar, 2023 yılında ise 750 milyon dolar faiz ödüyor” dedi ve kamu bankalarıyla yapılan anlaşmalara tepki gösterdi.

Faizler Nereye Gidiyor?

TOKİ’nin kamu bankalarından kredi aldığına dikkat çeken CHP’li Yavuzyılmaz, “Bu bankalar, TOKİ’nin faizlerini başka piyasalara aktarıyor. British Virgin Adaları’nda kurulmuş bir şirkete, üç yıl geri ödemesiz, 17 yıl vadeli 1 milyar 636 milyon dolar kredi verilmiş ve bu para tahsil edilmemiş durumda. TOKİ’nin ödediği faiz, Virgin Adaları’na gitmiştir. Ayrıca başka bir şirkete 950 milyon dolar değerinde satın alma kredi verilmiş; güncel kurla 36 milyar 575 milyon liraya denk gelen bu meblağ da geri dönmemiştir” ifadelerini kullandı.