
Hayat pahalılığı ve ekonomik dalgalanmalar, vatandaşın aklını kurcalarken, temmuz ayında asgari ücret ve emekli maaşında zam olup olmayacağı hakkında da tartışmalar sürüyor.
Ekonomist Mahmut Aydoğmuş, Sözcu TV’de Gülşah Aydın ile gerçekleştirdiği Haber Saati programında ekonomi gündemini yorumladı.
Aydoğmuş, SSK ve Bağ-Kur emeklilerine yönelik enflasyon farkı çerçevesinde yüzde 18, memur ve memur emeklilerine ise yaklaşık yüzde 17 oranında bir artışın yasal olarak yapılacağını kaydetti. Bunun ötesinde bir iyileştirme beklenmediğini belirtti.
Aydoğmuş, “Temmuz ayında asgari ücrete zam yapılması veya 14.469 lira olan en düşük emekli maaşının artırılması söz konusu değil” ifadelerini kullandı.
Aydoğmuş’un analizi ise şöyle:
“Aslında bu beklenti anketini Merkez Bankası düzenliyor, fakat kimlerin beklentilerinin alındığı sorusu da dikkat çekiyor. Yıl sonunda yüzde 24 enflasyon oranının gerçekleşeceğini öngören kitle kimdir? Bu durum da merak ediliyor. Çünkü sokaktaki halkın yıl sonu enflasyon beklentisi genelde yüzde 60 civarında.”
Yıl sonu için öngörülen yüzde 24’lük enflasyonun teknik olarak ulaşılması zor bir hedef olduğunu savunan Aydoğmuş, “İlk dört ayı yüzde 12.76 ile kapattık. Kalan sekiz ayda ise yüzde 11 oranında bir artış olması gerekiyor, bu da aylık ortalama yüzde 0.85-0.90 enflasyon demek. Türkiye ekonomisinin gerçekleri ile uyuşmayan bir hedef.” dedi.
Şu anda hedeflenen yüzde 24 oranına rağmen, enflasyon raporunda bu bandın yüzde 29’a kadar yükselebileceği bildirilmiş durumda. Bu, “yüzde 29’a çıksa da başarılıyız” anlamına geliyor. Gerçek hedefin ise yüzde 30’un altında kalması gerektiğini vurgulayan Aydoğmuş, bunun zor bir durum olduğunu belirtti. “Zirai don riski henüz fiyatların içine yansıtılmadı. Özellikle hizmet sektöründe fiyat yapışkanlığı devam ediyor. Petrol fiyatları ve resesyon beklentileri küçük avantajlar sağlasa da, yıl sonu hedefinin tutması beklenmiyor” dedi.
Şu an için zirai don olayının hangi ürün grubunda ne kadar etki yaratacağını analiz etmenin mümkün olmadığını belirten Aydoğmuş, “Merkez Bankası da bunu tahmin edemiyor. Bu etkileri yaz döneminde göreceğiz ve fiyatların ne yönde etkileneceğini hep birlikte yaşayacağız. Ancak yıllık enflasyonun etkisi yüzde 3-4’ün altında olmayacaktır.” ifadelerini kullandı.
ASGARİ ÜCRET VE EMEKLİ MAAŞI ÜZERİNE DEĞERLENDİRME
Bazı haber kaynakları, Merkez Bankası raporlarından böyle bir sonuç çıkarıldığına işaret ediyor. Raporda “fiyat artışlarını dikkate aldık” gibi ifadeler bulunuyor. Bu şu anlama geliyor: Toplu sözleşmeler ve enflasyon farkı nedeniyle SSK ve Bağ-Kur emeklilerin yüzde 18, memur ve memur emeklileri içinse yüzde 17 civarında bir zam yasal olarak uygulanacak. Bu durum hükümetin takdirinde değil.
Fakat bunun dışında, örneğin asgari ücret veya en düşük emekli maaşı için herhangi bir artış öngörülmüyor. Merkez Bankası’nın fiyatlaması bu doğrultuda yapılmış durumda.
Sanayicilerin yeni bir ücret artışı için hazırlık içinde olmadığı görülüyor ve hükümetin de bu yönde bir planı yok gibi görünüyor. Temmuz ayında asgari ücrette bir artış beklemiyorum. Aynı şekilde 14.469 TL olan en düşük emekli maaşında da bir artış olmasını beklemiyorum. Bunun için yasal bir düzenleme gerekecektir, ancak şu anda böyle bir hazırlık da mevcut değil.
