Bankalarda vatandaşın borç yükü artıyor: Kredi hacmi 15,6 trilyon TL’ye ulaştı

2021 yılında uygulanan yeni faiz politikalarının etkileri, günümüzde hâlâ hissedilmektedir. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 17 Kasım 2021’de, “Faiz sebeptir, enflasyon neticedir. Bu görevde olduğum sürece faizle mücadelemi sonuna kadar sürdüreceğim ve enflasyonla mücadele mi de sürdüreceğim” şeklinde açıklamalarda bulunmuştu.

Erdoğan’ın faiz indirimine yönelik verdiği sinyallerin ardından Hazine ve Maliye Bakanlığı koltuğuna Nurettin Nebati getirilmişti. Türk lirasının değer kaybını artıran Kur Korumalı Mevduat (KKM), 21 Aralık 2021 tarihinde Nebati tarafından duyurulmuştu. Sonrasında yaşanan olaylar, döviz kurlarının yükselmesine, Türk lirasının değer kaybetmesine ve enflasyonun yıllık yüzde 80 seviyelerine ulaşmasına yol açtı. Bu durum, yüksek faiz oranlarının sürekli hale gelmesine neden oldu.

İktidarın faiz politikası, vatandaşların alım gücünü düşürürken, maliyetlerin artması sonucunda bireyleri bankalara ve borçlanmaya yönlendirdi. Bankalardaki toplam kredi hacmi 2024 yılı itibarıyla 15,6 trilyon TL’ye ulaşırken, 2023 yılı sonunda ihtisas ve ihtisas dışı kredilerin toplamı 11,2 trilyon TL olarak kaydedildi. Bu verilere göre toplam krediler, 2024’te bir önceki yıla oranla yüzde 37,7 oranında artış gösterdi. 2020 yılında toplam krediler 3,4 trilyon TL iken, 2021’de bu rakam 4,7 trilyon TL’ye, 2022’de ise 7,2 trilyon TL’ye ulaştı.

Türkiye Bankalar Birliği’nin 2024 yılına dair “illere göre kredi ve mevduat” verilerine göre, ihtisas kredileri bir önceki yıla göre yüzde 46 artarak 1,2 trilyon TL’ye yükselirken, ihtisas dışı krediler ise yüzde 38,2 artışla 14,3 trilyon TL olarak gerçekleşti.

Müşterilerin yatırdığı mevduatlarda toplamda 2024 yılı itibarıyla geçen yıla göre yüzde 28,6’lık bir artış meydana geldi. 2023’te toplam mevduat 14,2 trilyon TL iken, 2024 yılında bu rakam 18,3 trilyon TL’ye çıkmıştır.

Kredilerin illere ve bölgelere göre dağılımına bakıldığında, 835,2 milyar TL ile tarım kredileri en fazla kullanılan kredi türü oldu. Tarım kredilerini, 318,1 milyar TL ile diğer krediler, 43,5 milyar TL ile gayrimenkul kredileri ve 19,9 milyar TL ile turizm kredileri izledi.

Yerel yönetimlerin alt ve üst yapı projeleri için teknik ve mali destek sunan İller Bankası A.Ş., raporda yer alan verilerde bulunuyor. İller Bankası’nın belediyelere sağladığı kredilerin il bazında dağılımı yapılmadığı için ayrı bir kalem olarak belirtilmiştir. İller Bankası’nın toplam ihtisas ve ihtisas dışı kredileri 2024 yılında 75,8 milyar TL olurken, 2023 yılında bu rakam 65,1 milyar TL olarak kaydedilmiştir.