Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) merkez bankası olarak bilinen Federal Rezerv Sistemi (Federal Reserve System –FED), ülkenin para politikasını yönetir ve bu bağlamda, ABD mali sisteminde, istikrarın sağlanmasında ve sürdürülebilmesinde çok önemli bir işlev görür. FED, bilinen anlamda tipik bir merkez bankası kimliğinde değildir. Tam anlamıyla özerk ve kendine özgü, son derece özel bir yapıdadır. ABD’nin para ve maliye politikalarına doğrudan etki etmesinin ötesinde, küresel bağlamda da, ülkelerin para ve maliye politikalarını etkilemektedir. Küresel bağlamda tüm ekonomiler, özellikle de yükselen piyasalar, politikalarını FED’ in kararlarına ve uygulamalarına göre ayarlamaya ve planlamaya çalışmaktadırlar
FED’in Kurulması ve Ortaklık Yapısı
1907 yılında Wall Street’te yaşanan ağır bir likidite krizi, köklü bankaların batmasına, birçok bankanın mevduatları dondurmasına ve bankacılık sektöründe de büyük bir işsizliğe sebep olmuştur. Krizin ana nedeni para politikasının kontrolsüz bir şekilde kullanılmasından dolayı, finans piyasasında yeterli likidite kalmaması olarak gösterilmiştir.
John Pierpont Morgan (J.P. Morgan – 1837-1913) adlı bir bankerin, bankalara adeta bir merkez bankası gibi geçici olarak likidite sağlamasıyla krizi geçiştirmek mümkün olabilmiştir
Fakat bu kriz acil olarak bir çözüm yolu arayışına sebep olmuş, bu amaçla çalışmalar ve temaslar başlamış, nihayet 1910 Kasımında da, Rhode Island’dan Cumhuriyetçi senatör ve Ulusal Para Komisyonu Başkanı ve de John D. Rockefeller Jr.in kayınpederi olan Nelson Wildmarth Aldrich’in öncülüğünde, özel sekreteri Arthur Shelton, Harvard Üniversitesi iktisat öğretim üyesi ve Hazine Asistan Sekreteri Dr. Abram Piatt Andrew , William Rockefeller’i temsilen, National City Bank of New York Başkanı (Citibank) Frank Arthur Vanderlip, Morgan Bank (J.P. Morgan Company) büyük ortağı Henry Pomeroy Davison ve Avrupadaki Rothschild ve Warburg gruplarını temsilen, Kuhn – Loeb & Co. ortağı olan Alman göçmeni avukat Paul Moritz Warburg , Georgia eyaletindeki Jekyll adasındaki Avcılar Kulübü’nde toplanarak, Aldrich Planı adı verilen bir plan oluşturmuşlardır
Söz konusu plan, Kongrede reddedilmesine rağmen, benzer bir kanun olan “Federal Reserve Act” , 23.12.1913 tarihinde, acilen kongreden geçirilmiş ve bir saat sonra da, Başkan Wilson tarafından imzalanarak yasalaşmıştır.
Buna göre Amerika genelinde 12 tane Federal Rezerv Bankası kurulacak ve bunların ortakları, bulundukları bölgelerdeki ticari bankalar olacaktır. ABD Başkanı tarafından atanan ve Senato tarafından onanan bir Yönetim Kurulu ise, hem bu 12 Bankanın koordinasyonunu sağlayacak, hem de ulusal para politikasını yürütecektir
FED, vergi ödememesine, para basabiliyor olmasına, yurt dışında banka açabiliyor ve para gönderebiliyor, kendi devletine borç verebiliyor olmasına, para arzını, faizleri, enflasyonu, resesyonu, depresyonu kontrol edebiliyor olmasına rağmen, statüsü gereği kimseye hesap vermek zorunda olmayan özel ve özerk bir yapıdadır. FED’in hissedarları, tümüyle bankacılık sektörüdür.
Ama en önemli tartışma konusu ise, bankanın sahipleri üzerine yapılmaktadır. Bu oluşum, en genel ifadesiyle, 8 özel bankanın ortaklaşa kurduğu ve yönettiği bir sistem olduğu hususunda ortaya çıkmaktadır. Bununla birlikte hem ABD’de ve hem de küresel mali platformlarda, böylesine önemli ve etkin bir gücün, niçin, hangi anlayış ve amaçla özel bankalara verildiği sorgulanmış ve halen de ciddi bir şekilde sorgulanmaya devam etmektedir.
- Londra ve Berlin Rothschilds Bankaları (Rothschilds Banks of London and Berlin),
- Paris’ten Lazard Brothers Bankaları (Lazard Brothers Banks of Paris)
- İtalyan Israel Moses Seif Bankaları (Israel Moses Seif Banks of Italy)
- Warburg Bank (Warburg Bank of Hamburg and Amsterdam)
- New York Lehman Brothers Bank (Lehman Brothers of New York)
- Kuhn, Loeb Bank (Kuhn Loeb Bank of NY)
- Rockefeller ailesinin Chase Manhattan Bank (Chase Manhattan Bank of NY)
- Goldman Sachs Bank (Goldman Sachs of NY).
FED’i oluşturan, hisselerini elinde bulunduran tüm bu konsorsiyumdaki kurumların ortak paydası ise, yukarıda ayrıntılı bir şekilde tanıtmaya çalıştığımız, Rothschild Grubu ile istisnasız hepsinin ilişkili olmaları ve tepe yönetimlerinde, söz konusu grubun elemanlarının bulunmasıdır. Federal Reserve Banks hisseleri, hissedarların isimlerinden de anlaşılacağı üzere, en varlıklı hanedan ailelerinin uhdesinde bulunmaktadır. Bu aileler, tam olarak kurumsallaşmış ve ırk, din, ulus gözetmeyen, Rothschilds, Warburgs, Schiffs, Rockefellers, Harrimans, Morgans vd. elit ve büyük zenginlerden oluşmaktadır
FED Görevleri ve Yapısı
FED’in görevlerini kısaca şu şekilde sıralayabiliriz;
- Genellikle, tüm merkez bankalarının ana fonksiyonu olan, tam istihdamı sağlamaya çalışmak ve fiyat istikrarını korumak için ülkenin para politikasını yürütmek.
- Mali sistemin istikrarını sağlamak ve onu idame ettirmek.
- Tüketicinin kredi haklarını korumak ve bankacılık sisteminin güvenliğini sağlamak amacıyla bankacılık sektörünü düzenlemek, izlemek ve denetlemek
- Finansal piyasalarda çıkabilecek sistematik riskleri kontrol etmek.
- ABD hükümetine, halka, finansal kurumlara ve resmi yabancı kurumlara, finansal hizmetler sağlamak.
Bir yürütme kurumu olmasına rağmen, finansal kuruluş büyük ölçüde Başkan veya Kongre’nin kontrolünden bağımsızdır ve “hükümet içinde bağımsız” olarak tanımlanmaktadır. Federal Rezerv’in dört ana güç ekseni şunlardır:
- Guvarnörler Kurulu
- Federal Açık Piyasa Komitesi
- On iki bölgesel Federal Rezerv bankası
- Diğer üye bankalar
Guvernörler Kurulu (Board of Governors): FED’in en önemli ve etkili kurumu olup, para politikası kararlarının temel sorumlusudur. Guvernörler Kurulu’nu oluşturan 7 üye, ABD Başkanı tarafından tayin edilir ve Kongre tarafından onanır. Kurul üyelik dönemi yenilenmemek üzere 14 yıldır. Kurul Başkanı ve Yardımcısı, kurul üyeleri arasından ABD Başkanı tarafından seçilir ve Senato’ca onanır; 4 yıl süreyle görev yaparlar.
Federal Rezerv Bankaları (Reserve Banks): 12 bölgeye ait 12 adet Federal Rezerv Bankası mevcuttur Her Reserve Bank’ın 9 kişiden oluşan yönetim kurulları vardır ki, yönetim kurulları 3 eşit sınıfa (A, B ve C) ayrılmaktadır. Bu üyelerin altısını ilgili yerel bölge, üçünü ise Guvernörler Kurulu atar. Bu dokuz üye, Reserve Bank’ın Direktörünü seçer ve Guvernörler Kurulu’nun onayına sunarlar.
12 federal rezerv bankası ve şubeleri ağı, ülke çapında ödemeler sistemi işletimi, ülke parasının dağıtımı, üye bankalar ve banka holding şirketlerini düzenlemesi ve denetlemesi dahil olmak üzere, çeşitli sistem işlemlerini yürütmektedir Federal Rezerv Bankaları, ya da kısaca FED Bankaları, ABD ekonomisi ve bankacılık sistemi üzerinde önemli bir rol oynamaktadır. Buna göre, söz konusu bankalar, ticari bankalara bankacılık hizmeti sağlamak, ticari bankacılık faaliyetlerini düzenlemek, çek ve diğer ödemeleri gerçekleştirmek, devlet kurumları için bankacılık hizmetleri sağlamak, ekonomik verileri toplamak ve analiz etmek gibi başka fonksiyonları da üstlenmektedir
Federal Açık Piyasa İşlemleri Komitesi – Federal Open Market Committee- (FOMC): Bu komite, Federal Rezerv Sisteminin tüm para politikasını yürütür. Kullandığı para politikası araçları ise, her merkez bankasında olduğu gibi, açık piyasa işlemleri, iskonto oranı ve mevduat karşılıklarıdır. 12 asil ve 5 yedek üyeden oluşur; 12 üyenin 7 üyesi Guvernörler Kurulu üyeleridir. Bir üye Federal Reserve Bank of New York Başkanıdır; kalan 4 üye ise, belirli bir rotasyon bağlamında diğer Reserve Bank Başkanlarından seçilir. Yılda düzenli olarak 8 toplantı yaparlar
Yorumlar kapalı.