2024 yılında vatandaş en çok neye harcama yaptı?

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 Hanehalkı Tüketim Harcaması raporunu yayınladı.

Hanehalkı Bütçe Araştırması’nın 2024 yılı sonuçlarına göre; Türkiye genelinde hanehalklarının tüketim amaçlı harcamalarında en büyük payı yüzde 26,0 ile konut ve kira harcamaları aldı. İkinci sırada yüzde 21,6 ile ulaştırma harcamaları, üçüncü sırada ise yüzde 18,1 ile gıda ve alkolsüz içecekler harcamaları yer aldı.

Toplam tüketim harcamaları içinde en düşük paya sahip harcama türleri ise %0,7 ile sigorta ve finansal hizmetler, %1,6 ile eğitim hizmetleri ve %2,3 ile eğlence, spor ve kültür ile sağlık harcamaları oldu.

Gelire göre sıralanan yüzde 20’lik gruplar itibarıyla tüketim harcamalarının dağılımını incelemek gerekirse;

Zenginler Ulaşıma Daha Fazla Pay Ayırdı

Gelire göre sıralı yüzde 20’lik gruplarda, en yüksek gelir grubunda yer alan beşinci yüzde 20’lik gruptaki hanehalkları, ulaştırma harcamalarına %26,6, konut ve kira harcamalarına %22,1 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %12,8 pay ayırdı.

Temel gelir kaynağına göre hanehalkı tüketim harcamasının türlerine göre dağılımı;

En düşük gelir grubunda yer alan birinci yüzde 20’lik gruptaki hanehalkları ise konut ve kira harcamalarına %33,2, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %30,4 ve ulaştırma harcamalarına ise %10,1 pay ayırdı.

Harcama Kalıpları Değişti

Hanehalkı büyüklüğüne göre tüketim harcamalarının dağılımı;

Temel gelir kaynağı maaş, ücret veya yevmiye geliri olan hanehalkları; konut ve kira harcamalarına %24,0, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %16,4 ve ulaştırma harcamalarına %23,0 pay ayırırken, müteşebbis geliri olan hanehalkları; konut ve kira harcamalarına %21,6, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %18,4 ve ulaştırma harcamalarına %26,4 pay ayırdı.

Tek Kişi Olan Haneler Kira İçin Daha Fazla Pay Ayırıyor

Hanehalkı büyüklüğüne göre 2024 yılındaki tüketim harcamalarının dağılımına bakıldığında; tek kişilik hanehalkları, konut ve kira harcamalarına %35,2, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %15,1 ve ulaştırma harcamalarına %14,4 pay ayırdı.

6 ve daha fazla kişiden oluşan hanehalkları, gıda ve alkolsüz içecekler harcamalarına %24,7, konut ve kira harcamalarına %22,4 ve ulaştırma harcamalarına %20,4 pay ayırdı.

Gelir Düzeyinin Yükselmesi ile İsraf Arasındaki İlişki

İsraf edilen gıda gruplarının dağılımı;

Gelir düzeyi arttıkça gıda ürünlerini israf etme sıklığının da arttığı gözlemlenmiştir. Hanehalkları tarafından en çok israf edilen gıda grupları incelendiğinde; en büyük payı %40,1 ile taze meyve ve sebze alırken, bunu %32,0 ile ekmek ve %14,3 ile süt ve süt ürünleri izlemektedir.