Özel Sermaye Fonları Alarm Veriyor: Sektör “Çıkışsızlık” Kıskacında

ABD’de özel sermaye fonları (private equity), son yıllarda yaşanan yüksek değerlemeler, faizlerdeki artış ve çıkış imkanlarının daralmasıyla tarihinin en büyük darboğazlarından birine sürükleniyor. Fonlar, milyarlarca dolarlık portföylerini elden çıkaramıyor, yeni kaynak bulmakta zorlanıyor ve yatırımcı güveni zayıflıyor. Sektörün geleceği için “riskli bölge” uyarıları artıyor.

📉 S&P 500 Uçtu, Fonlar Satamadı

S&P 500 endeksi son 5 yılda yaklaşık yüzde 95 yükselirken, özel sermaye fonları ellerindeki şirketleri satmakta ciddi şekilde zorlanıyor. Sektöre dair yapılan son araştırmalar, ABD genelinde yaklaşık 12 bin özel sermaye şirketinin “çıkış için beklemeye alındığını” gösteriyor. Mevcut hızla yılda 1.500 satış gerçekleşse bile, tüm portföylerin eritilmesi 8 yılı bulacak.

💸 Pandemi Dönemi Coşkusu Şimdi Faturaya Dönüştü

2020-2022 döneminde düşük faiz ortamında yaşanan satın alma çılgınlığı bugün geri tepmeye başladı. Fon yöneticileri, pandemi sonrası dönemde değerlenen şirketleri “şişirilmiş fiyatlarla” elden çıkarmaya çalışırken, piyasa bu beklentilere karşılık vermedi. Harvard Hukuk Fakültesi’nin analizine göre, 2022’de fonlar arasındaki işlemler, sektördeki toplam çıkışların yaklaşık %45’ini oluşturdu; yani dışarıya satış değil, içeride el değiştirme yaşandı.

📊 Kaldıraçlı Satın Almalar Krize Dönüşüyor

Sektörün bel kemiğini oluşturan kaldıraçlı satın almalarda borç yükü ağırlaşıyor. 2024 itibarıyla özel kredilere ödenen faiz %9,5 seviyesine çıktı. Portföydeki birçok şirketin borcu, EBITDA’nın sekiz katına ulaşmış durumda. Moody’s verileri, özel sermaye destekli firmalarda temerrüt oranının %17’ye yaklaştığını gösteriyor; bu oran, genel piyasanın neredeyse iki katı.

🏦 Yatırımcılar Geri Çekiliyor: “Aşırı Tahsis” Sorunu

Bir dönem kurumsal yatırımcıların gözdesi olan özel sermaye fonları, artık büyük portföylerde yer bulmakta zorlanıyor. Özellikle Yale ve Harvard gibi büyük vakıflar, ellerindeki fon paylarını ikincil piyasalarda elden çıkarmaya başladı. PitchBook’a göre 2024’te fon toplama hızında keskin bir düşüş yaşandı, bu trendin 2025’te de sürmesi bekleniyor.

🚪 Çıkış Kapıları Kapanıyor: Halka Arzlar da Etkileniyor

Sektörün en büyük çıkış kanallarından biri olan halka arzlar (IPO), özellikle küçük ölçekli şirketler için daralmış durumda. Ropes & Gray analizine göre özel sermaye fonlarının yarısından fazlası mikro sermayeli şirketlere dayanıyor; ancak bu segment, zayıf performans nedeniyle yatırımcı ilgisini kaybetti.

🔄 Yeni Taktikler, Eski Sorunlar: Fonlar Ne Yapacak?

Fonlar, çıkış yapmak yerine mevcut şirketleri “devam fonlarına” devrederek zaman kazanmaya çalışıyor. Alternatif olarak refinansman yolları aranıyor. Ancak yüksek faiz ve yavaşlayan büyüme bu seçenekleri de sınırlıyor. McKinsey verilerine göre, özel sermaye fonlarının son 1, 3 ve 5 yıllık getirileri S&P 500’ün gerisinde kaldı.

📌 Analistlerden Uyarı: “Bir Zamanların Gözdesi, Şimdi Para Tuzağı”

Uzmanlar, özel sermaye fonlarının ciddi bir yapısal dönüşümle karşı karşıya olduğu görüşünde. Bir dönem yatırım dünyasının en cazip enstrümanları arasında gösterilen bu fonlar, bugün yatırımcılara “çıksan çıkılmaz, kalsan getirmez” hissi yaşatıyor.

📢 Sektörün Önündeki Soru: Kârlı Çıkış Mümkün Mü?

Tüm bu tablo içinde özel sermaye piyasasının en büyük sorusu netleşiyor:
Fonlar, yatırım yaptıkları şirketlerden kârlı çıkış yapabilecek mi, yoksa bu döngü tersine mi dönecek?

Kaynak: borsaningündemi