Dikkat! İstanbul Batıyor

İstanbul ve dünyanın dört bir yanındaki kıyı şehirleri, sadece iklim değişikliğiyle değil, yerin altından gelen bir başka sessiz tehdit ile karşı karşıya: Batıyorlar.

Singapur merkezli Nanyang Teknoloji Üniversitesi’nin (NTU) yürüttüğü kapsamlı bir araştırmaya göre, dünya genelindeki 48 büyük kıyı şehrinde ciddi düzeyde zemin çökmesi yaşanıyor. Araştırma sonuçlarına göre İstanbul’un bazı bölgeleri 2014–2020 yılları arasında yılda 13,2 santimetreye kadar çöktü. Özellikle İstanbul Havalimanı’nın bulunduğu Arnavutköy ilçesi, kentin en hızlı çöken alanları arasında gösterildi.

Yeraltı Suyu Tükeniyor, Şehirler Çöküyor

Çalışmanın başındaki araştırmacı Cheryl Tay, yeraltı suyu tüketiminin bu çöküşün temel nedenlerinden biri olduğunu belirtti. Tay’a göre, evlerde kullanılan suyun büyük bölümü yeraltından sağlanıyor. Tarımda da yoğun biçimde kullanılan bu su rezervleri tükendikçe, toprağın altı boşalıyor ve yüzeydeki yapılarla birlikte zemin çökmeye başlıyor.

NTU’nun araştırması, İstanbul Teknik Üniversitesi ve Berlin Freie Üniversitesi verilerinden de yararlanılarak hazırlandı. Bulgulara göre İstanbul gibi mega kentler, sadece artan nüfus baskısı değil, aynı zamanda altyapı yetersizlikleri ve su yönetimi eksiklikleri nedeniyle daha büyük risk altında.

Denizler Yükselirken Zemin Alçalıyor

Araştırma, sadece karadaki çöküşe değil, aynı zamanda deniz seviyesindeki yükselmeye de dikkat çekiyor. NASA’nın 2024 analizine göre, küresel deniz seviyeleri 0.59 santimetre yükseldi. Bu da çöküş yaşayan kıyı şehirlerini daha da savunmasız hale getiriyor.

Örnekler Var: Tokyo ve Taipei Çöküşü Yavaşlattı

Araştırmada çözüm önerilerine de yer veriliyor. Tokyo, yeraltı suyu çekimini sınırlandıran katı yasalarla çöküşü önemli ölçüde yavaşlattı. Taipei ise tarım ve sanayide yeraltı suyu kullanımını azaltarak çöküş hızını düşürmeyi başardı.

En Hızlı Çöken Şehir: Tianjin

Araştırmada en çarpıcı veri Çin’in Tianjin kentinden geldi. Şehir, sadece 6 yılda yılda ortalama 18.7 santimetre çöktü. Bu oran, şehirlerin altyapı yükleri altında ne kadar kırılgan hale geldiğini gözler önüne seriyor.

76 Milyon Kişi Risk Altında

BBC’nin analizine göre, yılda en az 1 santimetre çöken bölgelerde yaklaşık 76 milyon insan yaşıyor. Bu şehirler, iklim krizinin yanı sıra yerel altyapı ve su politikalarının da yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini ortaya koyuyor.