İnşaat sektöründe yeni dönem: 15 yıl içinde yıkılan binaların denetçilerine yaptırım uygulanacak

Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği’nde Değişiklikler Resmi Gazete’de Yayımlandı

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan “Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği”, “Dağıtım Tebliği” ve “Ceza Tebliği”ndeki değişiklikler, Resmi Gazete aracılığıyla yürürlüğe girdi.

Yapılan değişiklikler kapsamında, yapı denetim kuruluşlarından alınan teminatlarla ilgili yeni düzenlemeler getirildi. Böylece, daha önce her yıl Üretici Fiyat Endeksi’ne (ÜFE) göre güncellenen teminat tutarları, 2026 yılından itibaren Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve ÜFE ortalamasına göre belirlenecek.

500 Metrekare Altında Kolaylaştırılmış Denetim Süreci

Yapı denetim hizmetlerinin vatandaşlar için daha ulaşılabilir olması adına, inşaat alanı 500 metrekareye kadar olan yapılar ve bunların denetim hizmet sözleşmesi bedeline esas olan inşaat alanları Elektronik Dağıtım Sistemi dışında bırakıldı.

Böylelikle, Bakanlık tarafından atanan yapı denetim kuruluşlarının dışında, yapı sahipleri istedikleri denetim firmasıyla sözleşme yapabilecek. Ayrıca, 500 metrekareye kadar olan ve inşaatı tamamlanmış binaların, yapı kullanım belgesini almakta zorlanan sahipleri de bu düzenlemeyle birlikte yapı denetim firmalarıyla daha kolay bir şekilde iletişime geçebilecek.

Söz konusu binalar için, vatandaşlar tarafından seçilecek yapı denetim kuruluşları ile yüzde 1,75 ile yüzde 3,50 arasında bir hizmet bedeli ile denetim hizmet sözleşmesi imzalanabilecek. Güçlendirme işlerinde ise, denetim hizmet bedeli, ilgili binanın toplam bedelinin en az yüzde 25’i oranında olacak.

İnşaat Başlamazsa Sözleşme Feshi Mümkün

Yönetmelikte sözleşme fesih nedenlerinde de güncellemeler yapıldı. Artık inşaatın başlamaması durumunda belirlenen süre 6 aydan 3 aya düşürüldü; dolayısıyla, yapı denetim kuruluşları, inşaatın 3 ay içinde başlatılmaması halinde sözleşmeyi feshedebilecek.

Denetim görevlerini yerine getirmeyen yapı denetim kuruluşları için de sözleşmenin feshedilmesi imkanı getirildi.

Elektronik Dağıtım Tebliği Değişikliği ile, 45 ve üzeri yapı denetim kuruluşuna sahip illerde, alternatifli denetim kuruluşlarının ataması yapılabilecektir. Vatandaşlara önce bir yapı denetim firması önerilecek, eğer bu firmanın seçimi 3 iş günü içinde gerçekleşmezse, ikinci bir firma otomatik olarak önerilecek.

Yeni sistemde, illerdeki aktif yapı denetim kuruluşu sayıları 1 Şubat 2026’ya kadar güncellenmeye devam edecek.

15 Yılda Yıkılan Yapılarda Denetim Firmalarına Yaptırım Uygulanacak

Buna ek olarak, Ceza Tebliği’nde yapılan değişiklik ile “taşıyıcı sisteminde onarılamaz düzeyde yapısal bir hasar” ibaresi, “yapının veya binanın yıkılmasını gerektiren durumların anlaşılması gerektiği” şeklinde revize edildi.

Eğer yapı denetim kuruluşu tarafından denetimi yapılan bir yapı, yapı kullanım izni aldıktan sonra 15 yıl içinde yıkılırsa, o denetim firması faaliyetten men edilecek ve teminatına el konulacaktır. Ayrıca, inşaat aşamasında (örneğin kazı sürecinde) çevredeki bir yapıya zarar vermesi durumunda, yapı denetim kuruluşunun izin belgesi iptal edilerek teminatına el konulması söz konusu olacaktır.