
Türkiye’de memur sayısı son yıllarda hızla artış göstererek 5 milyon 243 bini geçti. Memurların maaşları ve emekli olduklarında elde edecekleri haklar sıklıkla tartışılmakta. Dünya Gazetesi’nden Özgür Erdursun, 1 Ekim 2008’den sonra işe başlayan memurların karşılaşacağı hak kayıplarına dikkat çekti. Bu tarihten itibaren memur olanların birçok alanda yasal hakları farklılaşmakta ve bu durum çalışanların aleyhine sonuçlanmaktadır. Erdursun’un belirttiği üzere, ek ödemeler brüt maaşa dahil edilmemekte, bu da emekli aylıklarının daha düşük kalmasına neden olmaktadır.
1 Ekim 2008 tarihine kadar memur olan bireyler, 5434 sayılı yasaya tabidir. Ancak bu tarihten sonra memur olanlar, 5510 sayılı yasaya tabi olarak değerlendirilir. Çalışma sırasında alınan maaşlar, eski veya yeni memur ayrımına bakılmaksızın, derece, kademe ve ek göstergeler belirtilerek hesaplanmaktadır.
Emekli olunduğunda, 5434 sayılı yasaya tabi olanların emekli aylıkları, derece, kademe ve ek göstergeye uygun olarak belirlenir. Öte yandan, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra memur olanların emekli aylıkları, brüt maaşa göre hesaplandığından dolayı, bu bireyler daha düşük emekli aylıkları almak zorunda kalmaktadır.
Ayrıca, 1 Ekim 2008’den önce memur olanların emekli aylıkları, derece, kademe ve ek göstergelere bağlı olarak belirlendiği için brüt maaşlarının önemi yoktur. Ancak 1 Ekim 2008 ve sonrasında memuriyete başlayanların emekli aylıkları brüt ücrete göre hesaplandığından, bu nedenle birçok kişi düşük emekli aylığı almakta; hatta hazine desteği almak durumunda kalanlar bile bulunmaktadır. Sonuç olarak, daha önceki yıllarda memurların SSK ve Bağ-Kur emekli aylıkları ile karşılaştırıldığında avantajlı oldukları durum ortadan kalkmıştır.
1 Ekim 2008 tarihinden önce memur olarak çalışanlar, istifa ettiklerinde 6 ay içinde başvurarak isteğe bağlı 4/C primi ödeme hakkına sahiptir. Ancak 1 Ekim 2008 ve sonrasında memur olanlar, istifa sonrasında bu hakka sahip değildir.
1 Ekim 2008 öncesinde memur olanlar, 10 yıllık memuriyet süresini tamamladıklarında memuriyetten ayrılmış olsalar bile ikramiye alma hakkına sahiptirler. 1 Ekim 2008 ve sonrasında memur olanlar ise, memuriyetten ayrıldıktan sonra başka bir statüde çalıştıklarında bu haklardan yararlanamazlar.
Bu noktada, 1 Ekim 2008 ve sonrasında memur olanların talep ettikleri 3600 ek gösterge, çalıştıkları süre boyunca ikramiye almak için geçerli olsa da, emekli aylıklarına etki etmemektedir. Birçok memur, emekli olduklarında asgari ücretle çalışan SSK emeklisi gibi düşüreceklerdir. Memur sendikalarının, bu durumun yasal hakların korunması adına gündeme getirilmesi önem taşımaktadır. Eğer yasal bir düzenleme yapılmazsa, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra memur olanlar, emeklilik dönemlerinde hayal kırıklığına uğrayabilirler.
