
Petrol fiyatları, İsrail’in İran’a yönelik olası saldırıları ile başlayan ve devam eden çatışmaların oluşturduğu gerilimle hızla artış gösterdi. Bu durum, özellikle hava yolu şirketlerinin hisse değerlerinde belirgin düşüşlere yol açtı.
Küresel piyasalarda, Orta Doğu’da yükselen jeopolitik gerilim, fiyat belirlemesini zorlaştırmaya devam ediyor. İsrail ve İran arasında geçen hafta başlayan karşılıklı saldırılar dikkatle izlenirken, çatışmaların süresi hakkındaki belirsizlikler, global risk algısını artırıyor.
Yoğun füzelerin fırlatılması neticesinde, İsrail’de geniş bir alanda alarm durumuna geçildi. Saldırılarda, İran’dan ateşlenen füzelerin bazıları Tel Aviv ve çevresine isabet etti.
Analistler, ABD ve Çin arasında imzalanan tarife anlaşmasının ardından artan risk iştahının, Orta Doğu’daki jeopolitik gerginliklerle yeniden azaldığını belirtirken, bu durumun enerji arzındaki belirsizlikler nedeniyle çeşitli sektörlerin hisse performansını olumsuz etkilediğini ifade ediyorlar.
İsrail’in İran’a yönelik saldırı iddialarının artmasıyla, Brent petrolün varil fiyatı mayıs ayı sonuna kıyasla %25 oranında artarak 76 dolara kadar çıkıp, sonrasında 73 dolar seviyelerinde dengelenmiş durumda.
YAKIT MALİYETLERİNDEKİ ARTIŞ ENDİŞESİ
Artan petrol fiyatları, hava yolu şirketlerinin hisseleri üzerinde olumsuz etkiler yarattı. Tedarik zincirinde yaşanabilecek sorunlar, yakıt maliyetlerinin artabileceği korkusu ile hava yolu şirketlerinde anlamlı düşüşlere yol açtı.
Yakıt, hava yolu şirketlerinin işletme maliyetinde önemli bir pay sahip. Petrol fiyatlarındaki artış, akaryakıt giderlerini artırarak şirketlerin finansal durumunu zorlaştırıyor.
Analistler, hava yolu şirketlerinin bu duruma bilet fiyatlarını artırarak yanıt vermeyi düşünebileceğini, fakat bu durumun da talepte azalmaya neden olabileceği konusunda uyarıyor.
Artan akaryakıt maliyetleri ve güvenliğe dair endişeler, hava yolu şirketlerinin hisse değerlerinin düşmesine yol açtı.
Dünya genelindeki önde gelen hava yolu şirketlerinin borsa performanslarında, mayıs ayı sonuna kıyasla önemli düşüşler görüldü.
HAVAYOLU ŞİRKETLERİNDE KAYIP
Mayıs ayı sonuna göre Fransız Air France hisseleri %15,6 oranında değer kaybetti.
ABD merkezli American Airlines, yatırımcılarına %9,1; United Airlines %5,8; Southwest Airlines ise %4,9 oranında kayıplar yaşattı.
American Airlines, Trump’ın tarifelerinden kaynaklanan seyahat talebi endişeleri sebebiyle 2025 tahminlerini geri çekti. İkinci çeyrek için FAVÖK tahminlerini 50 sent – 1 dolar olarak açıklamıştı. Şirket, tarifelerin ve yüksek yakıt maliyetlerinin karlılığı baskıladığını ifade etti.
Kanada merkezli Air Canada’nın hisseleri de %3,5 oranında düştü.
Diğer ABD’li şirketlerden Delta Airlines, mayıs ayı sonuna göre %2,8 oranında değer kaybı yaşarken, Alman Lufthansa %1,4, İngiliz-İspanyol International Airlines Group %1,2, Çinli China Southern Airlines %1 ve İrlanda merkezli Ryanair %0,7 oranında kaybetti.
Ryanair’in Mart 2023 ile Mart 2024 arasındaki dönemde 1,92 milyar euro olan vergi sonrası karının, Mart 2024 ile Mart 2025 arasındaki dönemde %16 azalışla 1,61 milyar euroya düşmesi bekleniyor.
Ocak 2025’te ABD’li uçak üreticisi Boeing’teki teslimat gecikmeleri nedeniyle 210 milyon yolcu hedefi aşağı çekilmişti. Şirket, 31 Mart 2026’ya kadar 206 milyon yolcu taşımayı amaçlıyor.
Orta Doğu’daki devam eden İsrail kaynaklı gerilimler nedeniyle Air France, United Airlines, Delta Air Lines ve Ryanair, Tel Aviv uçuşlarını askıya almış durumda.
Dünyaca ünlü hava yolu şirketlerinin mayıs ayı sonuna göre hisse getirileri şu şekilde sıralanmaktadır:
Şirketler | Mayıs Ayı İtibarıyla Getiri (%)
Air France: -15,6
American Airlines: -9,1
United Airlines: -5,8
Southwest Airlines: -4,9
Air Canada: -3,5
Delta Airlines: -2,8
Lufthansa: -1,4
International Airlines Group: -1,2
China Southern Airlines: -1
Ryanair: -0,7
