Ücret artışı enflasyonu geride bırakamadı

2024 Enflasyonunda İşçi Ücret Artışları Yetersiz Kaldı

2024 yılı sonunda %44,38’e ulaşan enflasyon oranı karşısında, işçilerin yıllık ücret artışı %41,4 seviyesinde kalmıştır. 88 sektörden yalnızca 32’sinde ücretler, enflasyonun üzerinde bir artış göstermiştir. Asgari ücrete yapılan %30’luk artışa rağmen ortalama ücret artışı Aralık-Mart döneminde %25,5 ile sınırlı kalmıştır.

2025 yılının başında net asgari ücret 17.002,12 TL’den 22.104,67 TL’ye, brüt asgari ücret ise 20.002,50 TL’den 26.005,50 TL’ye yükseltilmiştir. Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilen prime esas kazançlara göre Aralık ayındaki yaklaşık 16,3 milyon işçinin ortalama brüt maaşı 39.248 TL’den 49.260 TL’ye çıkarılmıştır. Bu durumda, üç aylık süreçte ortalama brüt ücret artışı %25,5 olmuştur. Asgari ücretteki artış %30 iken, ortalama ücretlerdeki artış ise bu seviyenin 4,5 puan altında kalmıştır.

Geçen yılın Mart ayında bildirilen ortalama aylık brüt ücret 34.849 TL düzeyindeyken, 2025 yılı Mart ayında bu rakam 49.260 TL’ye ulaşmıştır. Bu da yıllık ücret artışının %41,4 olduğu anlamına gelmektedir. 2024 yılı enflasyonu %44,38 olarak belirlenmişken, işçilerin yıllık ücret artışlarının bu oranın 2,98 puan altında kaldığı görülmektedir.

56 Sektörde Ücret Artışları Enflasyonun Altında Kaldı

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun Avrupa Birliği NACE sınıflamasına göre yayımladığı veriler çerçevesinde Türkiye’de 88 ekonomik faaliyet kolu bulunmaktadır. Bu sektörlerin yalnızca 32’sinde 2025 Mart ayı itibarıyla ücret artışları enflasyonun üzerinde bir oranda gerçekleşmiştir. Geri kalan 56 sektörde ise işçilerin zam oranları yıllık enflasyonun gerisinde kalmıştır. Aralık ayına göre yapılan değerlendirmede yalnızca 14 sektördeki artış oranı asgari ücretteki %30’luk artışı geçebilmiştir. Diğer 74 sektördeki ücret artışları, asgari ücret zammının da altında kalmıştır. Bu durum, “geçen yılın ikinci yarısında yapılan ara zamların yıllık bazda ücretlerdeki erimeyi sınırladığını, 2025 yılında sektörlerin %84’ünde asgari ücretin altında zam uygulandığını göstermektedir.”

Bazı sektörlerde SGK’ya bildirilen ücretlerin, işçilere fiilen ödenen gerçek ücretlerden daha düşük olması nedeniyle verilerde çelişkiler oluşabilmektedir. Örneğin, yatılı bakım hizmetleri sektöründe veriler 2024 yılı boyunca düşüş gösterirken, 2025 yılı başında tekrar yükseliş göstermiştir. Bunun en önemli sebebi, kazançların gerçekte ödenen miktardan daha düşük bildirilmesidir. Muhtemelen artan denetimlerle birlikte gerçek kazançların bildirilmeye başlanması, veriler arasında tutarsızlıklara yol açmaktadır.

SGK’nın geniş verileri incelendiğinde, işçilerin büyük bir kısmının ücret artışlarının hem yıllık enflasyonun hem de asgari ücret zammının altında kalmış olduğu görülmektedir.

Ücret Artışlarının Yüksek Olduğu Sektörler Sınırlı

Sektörel bazda yapılan analizler, 2024-2025 dönemi içinde yıllık bazda en yüksek ücret artışının %68,4 ile tütün ürünleri imalatında gerçekleştiğini göstermektedir. Bu sektörü, programlama, yayıncılık, haber ajansı ve diğer içerik dağıtım faaliyetleri %61,8 ile izlemekte, içecek imalatı %61, kanalizasyon hizmetleri %59,8, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme sistemleri üretimi ve dağıtımı %57 olarak takip etmektedir. Metal cevheri madenciliği %55,2, telekomünikasyon %54,8, binalarla ilgili hizmetler ve çevre düzenlemesi %53,6 artışla sıralanmaktadır. Reklamcılık ve halkla ilişkiler %50,7, bilgisayar, elektronik ve optik ürünler imalatı %50,4, atık toplama ve geri kazanım %50,2 oranında ücret artışları ile dikkat çekmektedir.

Yiyecek ve içecek hizmetleri sektöründe yıllık ücret artışı %39,4 düzeyinde kalırken, ortalama maaşların asgari ücretin yalnızca %31 üzerinde olduğu görülmektedir. Personel maliyetlerinin yüksekliğini fiyat artışlarının temel nedeni olarak gösteren sektör temsilcileri, çalışanlara yapılan zam oranlarını asgari seviyede tutmayı tercih etmektedir.

Deprem sonrası maliyet artışlarının yaşandığı inşaat sektöründe yıllık ücret artışı %36,4 olurken, bu sektördeki ortalama ücret asgari ücretin yalnızca %28 üstünde gerçekleşmiştir. Giyim imalatı sektöründe %32,5, tekstil alanında ise %36,2 artış yaşandığı belirtilmektedir.

Kaynak: Ahmet Kıvanç/Habertürk