Avrupa’da kartlar yeniden dağıtılıyor: 1 Ocak 2028’de Ruslarla bağlar kopacak

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, üye ülkelere Rusya’dan gelen doğal gaz ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatının 2027 yılı sonuna kadar tamamen yasaklanmasını önermektedir.

Bu çerçevede, AB Komisyonu, Rusya’dan yapılan gaz ve petrol ithalatını kademeli olarak sonlandıracak bir yasa tasarısı hazırlamıştır.

Yasa teklifine göre, üye ülkeler, Rus kaynaklı boru hattı gazı ve LNG’yi aşamalı olarak piyasadan çekmeyi planlamaktadır.

Üye ülkeler, Rusya’dan enerji ithalatını durdurmaya yönelik çeşitli önlemleri ve adımları içeren planlar geliştireceklerdir.

Uygulanacak ithalat yasağı kapsamında, yeni sözleşmelerle Rusya’dan gaz alımı 1 Ocak 2026 itibarıyla son bulacaktır.

17 Haziran 2025 öncesinde imzalanan kısa vadeli sözleşmelere dayanarak yapılan gaz ithalatı 17 Haziran 2026’ya kadar devam edecektir. Denize kıyısı olmayan ülkelere yönelik yapılan, uzun vadeli sözleşmelere bağlı gaz teslimatlarına ise 2027 sonuna kadar devam edilecektir.

Uzun vadeli sözleşmeleri kapsayan ithalat işlemleri 2027 yılı itibarıyla durdurulacak ve sonuç olarak 1 Ocak 2028 itibarıyla AB’nin Rus gazı kullanımı fiilen sona erecektir.

Rusya ile LNG terminal hizmetleri konusunda uzun vadeli sözleşme yapılması da yasaklanacak ve söz konusu terminal kapasiteleri alternatif tedarikçilere yönlendirilecektir.

Kademeli bir yaklaşımla Rus gazı ithalatının sona ermesinin enerji fiyatları üzerindeki muhtemel etkileri ve arz güvenliği sorunlarını önlemek hedeflenmektedir.

Rus gazı ile ilgili tedarik sözleşmeleri olan firmalar, AB Komisyonu’na bilgi vermekle yükümlü tutulacaktır.

AB Komisyonu ve AB Enerji Düzenleyicileri İşbirliği Ajansı (ACER), durumu dikkatle takip edecek ve enerji arz güvenliği açısından bir tehdit söz konusu olduğunda gerekli önlemleri alacaktır.

Bu yasa teklifinin yürürlüğe girmesi için AB Konseyi’nde üye ülkelerin nitelikli çoğunluğunun ve Avrupa Parlamentosu (AP) onayının alınması gerekmektedir.

AB, 2021 yılı itibarıyla kullandığı doğal gazın %45’ini Rusya’dan temin ediyordu; ancak bu oran geçen yıl %19’a düşmüştür.

Birçok AB ülkesi hala Rusya’dan LNG ve boru hattı gazı alımına devam etmektedir.

AB’nin petrol ithalatında Rusya’nın payı 2022’de %27 seviyesinde iken, günümüzde %3’e kadar gerilemiştir.

Diğer yandan, bu gaz alım yasağına karşı çıkan Macaristan ve Slovakya, enerji fiyatlarının artacağı gerekçesiyle itiraz etmektedir.