Jeopolitik riskler, petrol fiyatlarını bir hafta içinde yüzde 11 yükseltti.

İsrail’in İran’a düzenlediği saldırının ardından geçen bir hafta içerisinde, Brent petrolün varil fiyatı, bölgedeki arz ve tedarik kaygılarının etkisiyle %11 oranında artış gösterdi.

İsrail’in İran’a saldırısının öncesinde, 12 Haziran’da 69,65 dolar seviyesinden kapanan Brent petrolün varil fiyatı, haftanın ilerleyen günlerinde dalgalı bir seyir izledi. Saldırıların başladığı 13 Haziran’da, tedarik ve arz endişeleriyle birlikte fiyat 76,31 dolara çıktı. Ancak, ilk şokun ardından fiyat 73,67 dolardan kapandı.

İran’ın balistik füzeleriyle karşılık vermesiyle, çatışmalar haftalar boyunca devam etti. Her ne kadar bazı enerji tesisleri hedef alınsa da, arzda kayda değer bir kesinti yaşanmadı.

Haftanın ilk işlem günü olan 16 Haziran’da Brent petrolün varil fiyatı 74,56 dolara kadar yükseldi. Fakat İran’ın nükleer müzakerelere açık olduğu yönündeki haberler, gün sonunda fiyatın 72,13 dolara gerilemesine yol açtı.

Çatışmaların seyri ile ABD’nin tavrı izlenirken, ABD Başkanı Donald Trump’ın İran’ın başkenti Tahran’ı tahliye etme çağrısı sonrası fiyatlar yeniden yükselişe geçti. 17 Haziran’da Brent petrol 75,74 dolara ulaştı ve günü 75,69 dolar seviyesinden tamamladı.

Bölgedeki arz güvenliği konularına dair kaygılarla birlikte, Brent petrol fiyatı 18 Haziran’da 76,13 dolara çıktı ve 75,12 dolardan kapandı. 19 Haziran’da ise, çatışmaların 7. gününe girildiğinde, fiyat 77,52 dolara kadar yükseldi ve gün 77,32 dolardan tamamlandı.

Böylece, İsrail-İran arasındaki çatışma sürecinin bir haftayı geride bırakması ile Brent petrolün varil fiyatı toplamda %11’lik bir artış kaydetti. Bu süreçte Batı Teksas türü (WTI) ham petrol fiyatları da benzer oranda yükseldi.

HÜRMÜZ BOĞAZI KAYGILARI

Brent petrol, geçen yıl ortalaması olan 80 doların altında işlem görmeye devam ederken, piyasalarda kısa vadeli fiyat dalgalanmalarının süreceği tahmin ediliyor.

Saldırı sonrası yaşanan petrol piyasasındaki gelişmelere ilişkin açıklama yapan Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol, petrol tedarikinin şu anda iyi seviyelerde olduğunu belirtti. Ayrıca, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) de mevcut arz ve piyasa koşulları bakımından müdahaleye gerek olmadığını ifade etti.

Bu açıklamalar, arz kaygılarını bir dereceye kadar hafifletse de, Hürmüz Boğazı’nın kapanmasının yarattığı tedarik kesintisi riski, piyasa için asıl endişe kaynağı olmaya devam ediyor.

Norveç merkezli bağımsız araştırma kuruluşu Rystad Energy, bu senaryoyu petrol piyasalarını ciddi şekilde etkileyebilecek en büyük tehditlerden biri olarak nitelendiriyor.

Hürmüz Boğazı, günlük yaklaşık 15 milyon varil ham petrolü Orta Doğu’dan dünya pazarlarına taşımaktadır. Bu miktar, küresel petrol ihracatının yaklaşık üçte birini oluşturmaktadır.

PİYASADA ARZ DURUMU

Bağımsız petrol analisti Gaurav Sharma, İran-İsrail çatışmasının etkisiyle petrol piyasasında düşüş ve yükseliş beklentileri arasında bir çekişme yaşandığını belirtti.

Sharma, mevcut durumda pazarda hala bol miktarda ham petrol bulunduğunu ifade ederek, “Bu çatışma 10 yıl önce olsaydı petrol fiyatlarının 100 doları bulduğunu görürdük. Günümüzde piyasa aktörleri, OPEC dışındaki kaynaklardan gelen petrol arzını dikkate alıyor” dedi.

İleriye dönük petrol fiyatları üzerindeki kısa ve orta vadeli öngörülerini paylaşan Sharma, “Eğer mevcut jeopolitik durum devam ederse, piyasanın 80 dolarda yeni bir denge araması muhtemel. Ancak gerilimlerin azalması durumunda, 70 dolara ya da altına bir düşüş de görülebilir” şeklinde yorumda bulundu.