Orta Doğu’daki devam eden gerilim, dünya genelinde risk algısını artırarak küresel borsa hareketlerini etkiliyor. ABD’nin İran’a doğrudan askeri müdahale edebileceğine dair endişeler, piyasanın yönünü etkileyen faktörler arasında öne çıkıyor.
Dünya genelindeki enflasyon ve büyüme ile ilgili belirsizlikler, artan jeopolitik risklerle birleşince varlık fiyatlamalarını zorlaştırıyor. ABD’nin İran-İsrail gerginliğine katılabileceği endişesi, yatırımcıların temkinli davranmasına yol açıyor.
Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, ABD Başkanı Donald Trump’ın İran ile müzakere olasılığının yüksek olduğunu belirterek, İran’a yönelik olası askeri harekât kararını iki hafta içinde vereceğini açıkladı. “Eğer diplomasiden bir fırsat varsa, Başkan bunu değerlendirecektir; fakat güç kullanmaktan da çekinmeyecektir,” dedi.
TRUMP, FAİZ İNDİRİMİ ÜZERİNDE DURUYOR
ABD Merkez Bankası (Fed) son toplantısında politika faiz oranını değiştirmedi. Ancak güncellenen projeksiyonlar, Banka’nın yıl sonu çekirdek kişisel tüketim harcamaları (PCE) enflasyon beklentisini yüzde 2,8’den yüzde 3,1’e çıkarmasını, büyüme tahminini ise yüzde 1,7’den yüzde 1,4’e düşürmesini dikkate çekti. Fed, yıl sonu faiz tahminini yüzde 3,9’da tutmaya devam etti.
Başkan Trump, Fed Başkanı Jerome Powell’a yönelik eleştirilerini sürdürdü ve Powell’ın uygulamalarının ülkeye “yüzlerce milyar dolara mal olduğunu” vurgulayarak, faiz oranının 2,5 puan daha düşük olması gerektiğini ifade etti.
Trump, Avrupa’da birçok kez faiz indirimine gidildiğini, ABD’nin ise böyle bir adım atmadığını hatırlatarak Powell’ı “Amerika’nın utancı” olarak nitelendirdi.
ABD VADELİ ENDEKSLERİ NEGATİF GÖRÜNÜMDE
Son gelişmeler ışığında ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yeni güne yüzde 4,40 seviyesinden başlangıç yaparken, altının ons fiyatı ise yüzde 0,4’lük bir düşüşle 3.357 dolarda işlem görüyor.
İran ile İsrail arasındaki artan gerilimle birlikte Brent petrolün varil fiyatı, 13 Haziran’da 76,3 dolara çıkarak şubat ayından bu yana en yüksek seviyeye ulaşmışken, şu anda önceki kapanışa göre yüzde 1,9 azalışla 75,8 dolardan işlem görüyor.
Dün, yüzde 0,2 düşüşle 98,7 seviyesinden günü tamamlayan dolar endeksi, şu an önceki kapanışının yüzde 0,1 altında 98,6’da seyrediyor.
ABD’de köleliğin sona erdiği gün olan “19 Haziran” (Juneteenth) dolayısıyla piyasalar kapalı bulunuyordu ve endeks vadeli kontratlar yeni güne negatif bakış açısıyla başladı.
AVRUPA BORSALARINDA TEDİRGİN SATIŞLAR DİKKAT ÇEKTİ
Avrupa borsaları, dün satıcılı bir seyir izledi. İngiltere Merkez Bankası (BoE), politika faizini piyasa beklentileri doğrultusunda yüzde 4,25 seviyesinde sabit tuttu.
BoE’nin karar metninde, Orta Doğu’daki artan çatışmaların enerji fiyatlarını yukarı yönlü etkilemesiyle enflasyonist baskıların yeniden artabileceği ifade edildi. Ayrıca, ABD’nin gümrük tarifelerinin ticaret politikalarında yarattığı belirsizlikler süregeldiği, bu durumun şirketlerin daha temkinli hareket etmesine neden olduğu belirtildi.
Uluslararası Para Fonu (IMF), Euro Bölgesi ekonomisinin yüksek tarifeler, ticaret politikaları belirsizliği ve jeopolitik riskler ile mücadele ettiğini raporladı.
Dün İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,58, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,34, Almanya’da DAX 40 yüzde 1,12 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 1,21 değer kaybetti. Avrupa’daki endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık bir görünümle başladı.
ASYA PİYASALARI JAPONYA HARİÇ YÜKSELİYOR
Asya borsalarında Japonya dışında, alım ağırlıklı bir seyir gözlemleniyor. Çin, Haziran ayında ana kredi faiz oranlarını sabit tutmaya karar verdi. Çin Merkez Bankası (PBoC), bir yıllık kredi faiz oranını yüzde 3 ve beş yıllık faiz oranını ise yüzde 3,5 olarak değiştirmedi.
Japonya’daki verilere göre, çekirdek enflasyon beklentiyi aşarak artış kaydetti. Ülkede Mayıs ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yıllık bazda tahminlere paralel olarak yüzde 3,5 artarken, çekirdek TÜFE yüzde 3,7 ile daha yüksek bir artış gösterdi.
Japonya Merkez Bankası (BoJ), haziran ayındaki para politikası kurulu toplantısına ait tutanakları yayımladı. Tutanaklarda, Japonya ekonomisinin ılımlı bir toparlanma kaydettiği, bazı alanlarda ise zayıflık görüldüğü vurgulandı.
Enflasyon beklentilerinin ılımlı bir artış gösterdiği ve kısa vadede TÜFE’deki yıllık artış oranının mevcut seviyelerde kalacağı öngörülmekte.
Bu gelişmelerle birlikte, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yatay seyrederken, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,2, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,2 artış gösterdi.
TCMB FAİZ ORANINI SABİT TUTTU
Dün satış ağırlıklı bir işlemi olan Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,02 değer kaybı ile 9.102,02 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP), BIST 30 endeksine dayalı haziran vadeli kontrat ise akşam seansında normal seans kapanışının yüzde 0,6 üzerinde 10.223,00 puanda işlem gördü.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK), bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını değiştirmeyerek yüzde 46’da bıraktı. Ayrıca, gecelik vadede borç verme faiz oranını yüzde 49, borçlanma faiz oranını ise yüzde 44,5 olarak sabit tuttu.
PPK açıklamasında, enflasyonun ana eğiliminin Mayıs ayında azaldığı belirtilerek, öncü verilerin bu düşüşün Haziran ayında da devam ettiğine işaret etti. Jeopolitik gelişmeler ve küresel ticarette artan korumacılığın dezenflasyon sürecine potansiyel etkileri gözlemleniyor.
Dolar/TL, dün yüzde 0,2 artışla 39,6200’den kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında önceki kapanışının yüzde 0,1 üzerinde 39,6500’den işlem görmekte.
Analistler, bugün içerisinde yurt içinde konut fiyat endeksi ve tüketici güven endeksi, ABD’de Philadelphia Fed imalat endeksi, Euro Bölgesi’nde ise tüketici güven endeksi gibi önemli verilerin takip edileceğini belirtiyorlar. Teknik olarak BIST 100 endeksinin 9.000 ve 8.900 puanlarının destek, 9.200 ve 9.300 seviyelerinin ise direnç konumunda olduğu aktarılıyor.
Bugün takip edilecek veriler şunlar:
- 09.00 Almanya, mayıs ayı Üretici Fiyat Endeksi
- 09.00 İngiltere, mayıs ayı perakende satışlar
- 09.40 Japonya, BoJ Başkanı Ueda’nın konuşması
- 10.00 Türkiye, nisan ayı uluslararası yatırım pozisyonu
- 10.00 Türkiye, mayıs ayı Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi
- 10.00 Türkiye, haziran ayı tüketici güven endeksi
- 10.00 Türkiye, mayıs ayı konut fiyat endeksi
- 15.30 ABD, haziran ayı Philadelphia Fed imalat sanayi endeksi
- 17.00 ABD, mayıs ayı öncü endeks
- 17.00 Euro Bölgesi, haziran ayı tüketici güven endeksi