Sanayi şirketlerinin sürdürülebilirlik skoru arttı

İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından yapılan “İSO Sanayide Sürdürülebilirlik Eğilimi Araştırması” sonuçlarına göre, sanayi sektöründeki firmaların sürdürülebilirlik konusundaki farkındalık skoru 50,33’e yükseldi.

İSO açıklamasına göre, Ipsos işbirliğiyle gerçekleştirilen bu araştırma, Türkiye’deki sanayi kuruluşlarının sürdürülebilirlik konusundaki mevcut durum ve yaklaşımlarını anlamayı hedefliyor. 2025 yılı sonuçları açıklandı.

606 sanayi firmasının katıldığı araştırmaya göre, bu yıl firmaların en yüksek skora ulaştığı alan 50,33 ile farkındalık olarak belirtildi. “Yaklaşım” alanındaki skor 31,91, uygulama skoru ise yalnızca 16,14 olarak belirlendi.

Geçen yıl yapılan araştırmada, 2024’teki en yüksek farkındalık skoru 48,97 olarak ölçülmüştü. “Yaklaşım” skoru 34,27, “uygulama” ise 18,19 olmuştu. Araştırma, sanayi firmalarının sürdürülebilirlikle ilgili farkındalıklarında bir yılda 1,36 puan artış sağladığını ortaya koydu.

Sürdürülebilirlik entegrasyonu başlangıç aşamasında

İSO, üye sanayi firmalarına sürdürülebilirlik konusunda destek olmak amacıyla gerçekleştirilen araştırmada, Türkiye sanayisinin genel durumu için “İSO Sanayide Sürdürülebilirlik Eğilimi Skorları” hesaplayarak “Farkındalık”, “Yaklaşım” ve “Uygulama” alt başlıklarında üç farklı performans skoru ortaya koyuyor.

Bu araştırma sonuçlarına göre, çoğu firma sürdürülebilirliğin kurumsal stratejiye entegrasyonu konusunda hala başlangıç aşamasında. Sürdürülebilirlik hedefleri belirleyen firmaların sayısı sınırlı ve çoğunluğu, ekonomik sürdürülebilirlik ile ilgili hedeflere odaklanıyor.

Türkiye’deki sanayi kuruluşlarının yalnızca yüzde 16’sı karbon ayak izini hesaplatıyor. Sürdürülebilirlik hedeflerini belirleme sürecinde en etkili faktörler arasında “kanun ve yönetmelikler” bulunuyor. Firmalar, sürdürülebilirlik uygulamaları için “teşvik/finansman desteğine” özellikle ihtiyaç duyuyor. Kamuya açık rapor yayımlayan firmaların oranı ise yine yüzde 8 oranında kalıyor.

Bilgi seviyesi henüz yeterli değil

Araştırmaya göre Türkiye genelinde sürdürülebilirlikle ilgili bilgi seviyeleri çoğunlukla düşük. Paris İklim Anlaşması ve Türkiye’nin 2053 yılına kadar olan net sıfır emisyon hedefi dışında, “hiç bilgili değilim” veya “pek bilgili değilim” diyenlerin oranı daha yüksekken, “biraz bilgi sahibiyim” ve “çok bilgiliyim” diyenlerden fazla. Ancak AB’ye ihracat yapan firmalarda bilgi düzeyi artıyor.

Sanayi firmalarının yalnızca yüzde 25’i ekonomik, sosyal veya çevresel alanlarda sürdürülebilirlik hedefi belirlemiş durumda. Karbon ayak izini hesaplayan firmaların oranı geçen yıl yüzde 13 iken, bu yıl yüzde 16’ya yükseldi. AB pazarında faaliyet gösteren firmalar arasında bu oran yüzde 26 olarak ölçüldü. Ayrıca, çevresel sürdürülebilirlikte önceliklerin belirlenmesi konusunda daha az sayıda firma, düşük karbonlu enerji tüketimi gibi vurucu hedefler tanımlamış durumda.

İklim değişikliği ile mücadele için firmaların daha fazla bilinçlendirilmesi gerekiyor. Sanayi firmalarının sürdürülebilirlik konusundaki yasal düzenlemeler, bu yıl da önemli bir itici güç olarak öne çıkıyor.

Teşvik ve finansman desteğine ihtiyaç var

Araştırma sonuçlarına göre sanayi firmaları, sürdürülebilirlik uygulamaları için en fazla “teşvik/finansman desteği” talep ediyor. Ancak Türkiye’de sürdürülebilir projelerin finansmanı için sürdürülebilir finans ürünlerini kullanan firmaların oranı, geçen yıla göre azalarak yüzde 10’da kalmıştır.

Sürdürülebilir finans uygulamaları arasında iklim değişikliği, düşük karbon ekonomisine geçiş gibi konulardaki destekler giderek yaygınlaşıyor. Kamuya açık rapor yayımlayan firmaların oranı geçen yıl yüzde 6 iken, bu yıl yüzde 8’e yükseldi.

“Uluslararası ticarette sürdürülebilirlik önemli bir kriter”

İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, araştırmanın Türkiye’deki sanayi firmalarının büyük bir kısmının sürdürülebilirliği, firmanın vizyonunun önemli bir bileşeni olarak algıladığını gösterdiğini belirtti.

Bahçıvan, firmaların sürdürülebilirlik hedeflerine yönelik entegrasyonlarının artırıldığını ancak başlangıç aşamasında kaldığını ifade etti. AB’ye ihracat yapan firmalarda sürdürülebilirlik konularının daha çok ele alındığını belirten Bahçıvan, bu durumun uluslararası ticarette sürdürülebilirlik dönüşümünün önemli bir kriter haline geldiğini desteklediğini sözlerine ekledi.

Rekabetçiliği korumak için teknoloji odaklı üretimin gerekliliğini vurgulayan Bahçıvan, sürdürülebilirlik alanındaki yatırımlar için finansman erişiminin kritik önem taşıdığını belirtti. Türkiye’deki sanayi firmalarının hükümetin yasal düzenlemelerine adapte olmalarının, etkili bir araç olduğunu söyledi.

“Sürdürülebilirlik, şirketlerin stratejilerine tam olarak entegre değil”

Ipsos Türkiye ESG Lideri Yasemin Özen Gürelli, araştırmanın Türkiye’deki sanayi firmalarının sürdürülebilirliği artık şirket vizyonlarının önemli bir parçası olarak kabul ettiğini ortaya koyduğunu bildirdi.

Çoğu firmanın hedef belirlemesine rağmen, sürdürülebilirliğin iş süreçlerine entegrasyonu konusunda farklılıklar bulunduğunu belirten Gürelli, sürdürülebilirlik birimi olan firmaların bu alanda daha fazla yol aldığını gözlemlediklerini vurguladı. Ancak firmaların yalnızca dörtte birinin somut adımlar atmasının, sürdürülebilirliğin iş stratejilerine tam olarak entegre edilemediğini gösterdiğini ifade etti.

Sürdürülebilirlik alanında bilgi düzeyinin artırılması için firma içi rehberlik ve KOBİ’lere yönelik destek hizmetlerinin sağlanmasının önemli bir ihtiyaç olduğunu dile getirdi.

İLGİLİ HABERE: Erdoğan açıkladı: Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi hacmi 500 milyar TL’ye yükseliyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Yatırım taahhütlü avans kredisi desteklerinde program büyüklüğünü 300 milyar liradan yüzde 70 artışla toplam 500 milyar liraya çıkarıyoruz” şeklinde bir açıklamada bulundu.