Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Şirketinde Zarar Rekoru: Her Üç Firmadan Biri 2024’ü Zararla Kapattı

İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) açıkladığı “Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” araştırması, KOBİ ölçeğindeki sanayi devlerinin 2024’te ciddi bir kârlılık krizi yaşadığını ortaya koydu. Araştırmaya göre, İSO İkinci 500 listesinde yer alan şirketlerden tam 159’u yılı zararla kapatarak son yılların en yüksek zarar oranına ulaştı.

Önceki yıl 72 olan zarar eden şirket sayısı bir yılda yüzde 121 artarken, faaliyet kârı da eridi. İSO verilerine göre ikinci 500’ün faaliyet kârı yüzde 18,9 düşerek 118 milyar TL’ye gerilerken, kârlılık oranı da yüzde 12,6’dan yüzde 7,3’e indi. Bu oran, son on yılın ortalaması olan yüzde 10,9’un oldukça altında kaldı.

Satışlar Artıyor, Reel Kazanç Yerinde Sayıyor

Rapora göre üretimden satışlar nominalde yüzde 41 artarak 1,4 trilyon lirayı aştı. Ancak enflasyon etkisinden arındırıldığında bu artış gerçekte yok: Reel bazda üretimden satışlar binde 1 geriledi. Böylece İSO İkinci 500’de reel satış düşüşü üst üste üçüncü yıla taşındı.

Listenin zirvesinde İstanbul Asfalt Fabrikaları, Yılmaz Redüktör ve Boyteks Tekstil yer aldı. İhracat ise yüzde 6,2 artarak 15,9 milyar dolara çıkarken, ikinci 500’ün toplam sanayi ihracatındaki payı yüzde 6,3’e yükseldi.

Kârın Büyük Kısmı Faize Gitti

Sanayicilerin kâr hanesine yazdığı paranın önemli bölümü finansmana aktı. İSO İkinci 500’de finansman giderleri yüzde 45 arttı ve 95 milyar TL’ye ulaştı. Bu da faaliyet kârının yüzde 81’inin faize ve finansman maliyetlerine gittiği anlamına geliyor. 2014-2023 ortalamasında bu oran yüzde 43 civarındaydı.

Enflasyon Muhasebesi Darbe Vurdu

Kârlılığın düşüşünde enflasyon muhasebesi de belirleyici oldu. Enflasyon düzeltmesinden kaynaklı net zarar 20,6 milyar TL olarak rapora yansıdı. Vergi öncesi toplam kâr ise yüzde 63 düşüşle 95 milyar TL’den 34 milyar TL’ye geriledi.

Uzmanlar Uyarıyor: ‘KOBİ’ler İçin Alarm Zilleri Çalıyor’

Uzmanlar, üretimden satışların artmasına rağmen şirketlerin kâr üretememesi, yüksek finansman giderleri ve kur farkı zararlarının KOBİ’ler için alarm verdiğine dikkat çekiyor. İSO 500’de de benzer bir tablo yaşanırken, sanayicilerin faaliyet gelirinden çok borç yüküyle mücadele ettiği vurgulanıyor.