Türkiye’nin ipek böceği yumurtası ihtiyacının tamamı Bursa’daki merkezden karşılanıyor.

Bursa Koza Tarım Satış Kooperatifleri Birliği (KOZABİRLİK), ipek böceği yumurtası üretiminde önemli bir konumda bulunuyor. Bursa Tarım ve Orman Müdürlüğü bünyesindeki “İpek Böceği Yumurtası Üretim İşletmesi”, hibrit ve damızlık yumurtaların üretimini gerçekleştiriyor.

Här biri yüksek verimlilik sunan Çin ırkı ile hastalıklara dirençli Japon ırkı ipek böceklerinin çiftleştirilmesiyle elde edilen hibrit yumurtalar, Türkiye’nin tüm ipek böceği ihtiyacını karşılıyor.

Köylerden getirilen koza örneği, burada uzman işçiler tarafından tek tek kesilerek içindeki krizalitler (kelebeğin gelişim aşaması) cinsiyetlerine göre ayrıştırılıyor.

Krizalitlerin kelebek hale gelmesinin ardından dişi ve erkek kelebekler çiftleştiriliyor. Elde edilen hibrit yumurtalar ise, bir sonraki yıl üreticilere ücretsiz sunuluyor.

İşletmede ihtiyaç fazlası yumurtalar da ihraç edilirken, ayrıca damızlık ipek böceği yumurtası üretimi de yapılmaktadır.

KOZABİRLİK Tohum Üretim İşletmesi Müdürü Ardahan Erdemir, Türkiye’nin ipek böceği yumurtası üretimindeki önemli rolüne vurgu yaptı. Geçmiş yıllarda elde edilen yumurtaların, besleme sonrası oluşan kozalar bakımından üreticilerden satın alındığını bildirdi. Erdemir, “Gelen kozaları kesiyor, içindeki pupa dönemindeki krizalitleri cinsine göre ayırıyoruz. Kelebek çıktıktan sonra bunları çiftleştirerek yumurtaları elde ediyoruz. Bu döngüyü her yıl tekrarlamak zorundayız,” dedi.

Erdemir, üretim sürecinin yaklaşık 15-20 gün sürdüğünü, bu iş için 120-130 kişinin istihdam edildiğini belirtti. Günlük ortalama 250 kilogram koza işleyebildiklerini aktaran Erdemir, Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu miktarlarda yumurta ürettiklerini sözlerine ekledi.

Erdemir, Türkiye’de böyle bir tesisin bulunmadığını vurgulayarak, “Dünya genelinde kendi ipek böceği yumurtasını üretebilen 5-6 ülkeden biriyiz,” dedi.

Damızlık yumurta üretiminde farklı bir yöntem uyguladıklarını ifade eden Erdemir, “Kozalardan ırk özelliklerini taşımakta olanları seçerek kendi kendine çiftleşmeye bırakıyoruz,” diyerek sürecin detayları hakkında bilgi verdi.

KOZABİRLİK Genel Müdürü Mustafa Çakır ise, Türkiye’nin kendi ipek böceği yumurtasını üretebilen sayılı ülkelerden biri olduğuna dikkat çekti. “Yaklaşık 5 bin kutu üretim yapıyoruz. Fazla ürettiğimiz yumurtaları Yunanistan ve Bulgaristan gibi komşu ülkelere ihraç ediyoruz. Üretimi, bir sonraki yıl için ücretsiz olarak dağıtıyoruz,” diye belirtti.

Çakır, ipek üretimi için yumurta üretiminin kritik öneme sahip olduğunu vurgularken, Türkiye’nin ithalata bağımlı olmadığını ve kendi yumurtalarını kendilerinin ürettiğini vurguladı. 1963 yılından beri hibrit yumurta üreten KOZABİRLİK, Anadolu topraklarında 1500 yıldır uygulanan ipek böcekçiliği geleneğini sürdürmektedir. “Hastalıklara dayanıklı ve yüksek kaliteye sahip ırkların çaprazlanması sonucunda elde edilen hibrit yumurtalar, her bir kozadan 1500-1600 metre ip çıkmaktadır,” ifadelerini kullandı.