Emeklilere yönelik tüketici kredileri konusunda önemli bir değişiklik yaşandı. Yargıtay, içtihat birleştirme kararı ile emekli vatandaşların maaşlarına haciz uygulanabileceğine dair yeni bir düzenleme getirdi. Bu gelişme, bankaların emeklilerin kredi kullanımı sırasında verdikleri onay ve rıza beyanlarına dayanarak maaşlarına doğrudan bloke koyma yetkisi kazanmalarına yol açtı.
EMEKLİLERİ ETKİLEYEN KÖKLÜ DEĞİŞİKLİK
Yargıtay, tüketici kredileriyle ilgili olarak farklı uygulamaları ortadan kaldırmak için içtihatları birleştirdi. Yeni düzenlemeye göre, kredi sözleşmelerinde belirtilen onay, rıza ve diğer hükümler doğrultusunda, emeklinin açık rızası olması halinde bankalar, maaşlarına doğrudan bloke koyabilecek.
Bankaların kredi sözleşmeleri genellikle karmaşık ve uzun olduğundan, emekliler birçok maddeyi detaylı okumadan imza atabilmekteydi. Ancak bu yeni düzenleme ile emeklilerin, kredi kullanırken imzalayacakları her sözleşme maddesini dikkatlice incelemesi ve onay vermesi gerekecek. Bazı bankaların bu durumu nasıl uygulayacağı bilinmemekle birlikte, sözleşmenin imzalanması emeklinin rızasını hukuken geçerli kılacaktır.
RESMİ GAZETE’DE YAYIMLANDI
Yargıtay kararında, Anayasa’nın 48. maddesinin ilk cümlesi olan “Herkes, dilediği alanda çalışma ve sözleşme hürriyetlerine sahiptir.” ifadesi temel alınarak, kredi sözleşmelerinde yer alan rıza beyanlarının geçerliliği vurgulandı. Bu doğrultuda, emekli maaşlarına bloke konulmasına izin verildi.
5510 sayılı kanunun 93. maddesinde ise “Kanun gereğince sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödenekleri haczedilemez.” ifadesi yer almaktaydı. Ancak 18.02.2009 tarihinde yapılan değişiklikle, haczi yasaklanan gelirlerin haczedilmesine ilişkin taleplerin borçlunun onayı olmadan reddedileceği belirtilmiştir.
BLOKE MİKTARI BELİRSİZLİĞİ
Yargıtay kararında dikkat çeken bir diğer nokta, emekli maaşına ne kadar bloke konulabileceği konusundaki belirsizliktir. Örnek vermek gerekirse, 20.000 TL maaş alan bir emekli 23.000 TL taksitli bir kredi çektiğinde, maaşın tamamına mı yoksa sadece bir kısmına mı bloke konulacağı henüz netleşmemiştir. Bu durum, bankalar ve emekliler arasında yeni sorunlara yol açabilir.
İçtihat birleştirme kararı, bazı Yargıtay üyelerinin itirazlarına rağmen oy çokluğuyla kabul edildi ve Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.