52 yıllık anlaşma bitiyor! Türkiye adım attı

Türkiye ile Irak arasında 1973 yılından bu yana geçerli olan Ham Petrol Boru Hattı Anlaşması, 27 Temmuz 2026 tarihinde sona erecek. Bu konuda Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’de yayınlandı. Karara göre, Türkiye-Irak Ham Petrol Boru Hattı Anlaşması ve ilgili protokoller, 27 Temmuz 2026 tarihinden itibaren geçersiz hale gelecek.

52 yıllık anlaşmanın günümüz koşullarına uygun olarak Irak ile yeniden düzenlenmesi planlanıyor. Bununla, 2 yılı aşkın bir süredir kapalı durumda olan hattın tekrar işler hale gelmesi amaçlanmaktadır.

52 YILLIK ANLAŞMA YENİDEN DÜZENLENECEK

Sabah’ta yer alan haberlere göre, Erbil ve Bağdat yönetimleri arasında petrol gelirleri paylaşımına dair süregelen tartışmalardan dolayı, 25 Mart 2023 tarihinde kesilen petrol akışının yenilenmesi için 52 yıllık dönemin koşullarına göre hazırlanan anlaşmanın, günümüz koşullarına uygun şekilde revize edilmesi planlanıyor.

Irak merkezi hükümeti ile Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) arasında 17 Temmuz’da varılan yeni anlaşma çerçevesinde, IKBY’nin tüm petrol üretimini petrol şirketi SOMO’ya devretmesi bekleniyor. Bu sayede iki taraf arasında bir uzlaşma sağlanmış olacak. IKBY’nin, Bağdat’a günde en az 230 bin varil petrol teslim etmesi ve her teslim edilen varil için IKBY’ye 16 dolar avans ödenmesi kararlaştırıldı.

TÜRKİYE DİPLOMASİSİ DEVREDE

Bu gelişmeler ışığında, Türkiye enerji alanında hem Irak merkezi hükümetiyle yeni ilişkiler kuracak hem de IKBY ile mevcut ilişkilerini yeniden yapılandırmak için diplomasi yürütme çalışmalarına başlayacak. Mevcut petrol ticareti dinamiklerine uymayan 52 yıllık anlaşmanın revize edilmesi hedefleniyor. Ayrıca, yeni bir anlaşmanın yapılması ve günlük 1.4 milyon varil kapasiteli hattın yeniden faaliyete geçmesi planlanıyor. Hattın 25 Mart 2023 tarihinden itibaren kapalı kalmasından dolayı Irak’ın uğradığı zararın 25 milyar dolar civarında olduğu tahmin ediliyor.

ANLAŞMA 2010 YILINDA YENİLENMİŞTİ

Türkiye ile Irak arasında 27 Ağustos 1973 tarihinde imzalanan Ham Petrol Boru Hattı Anlaşması’nın ilk fazı 1976’da işletmeye alınmıştı. Bu anlaşma, 2010 yılında yenilenerek 15 yıl süre ile uzatılmıştı.