Güneş Var Talep Yok

Teşvik Gitti Işık Söndü…

Enerji çağındayız. Hatta daha da ötesi, “temiz enerji” çağındayız demek yanlış olmaz. Ama geçtiğimiz günlerde yayınlanan SolarPower Europe raporu, Avrupa güneş enerjisi sektörünün 2025’te ilk kez gerilemeye girdiğini gösterdi. On yılı aşkın bir süredir büyüme rekorları kıran bu alan artık yavaşlıyor. Peki neden?

İlk bakışta düşüş küçük: 2024’te 65,1 GW olan yeni kurulum, bu yıl 64,2 GW’a gerilemiş. “Ne var ki bunda?” diyebilirsiniz. Ancak bu, yalnızca bir sayı değil ; bir yön değişiminin, bir kırılmanın işareti.

Teşvik Muslukları Kapandı

Yavaşlamanın temel sebebi, özellikle çatı üstü güneş sistemlerine sağlanan teşviklerin kademeli olarak sona ermesi. Almanya’da, Hollanda’da, hatta İtalya’da…

Pandemi ve enerji krizi döneminde devletlerin açtığı cömert destek muslukları, bu yıl sessizce kapandı. Ve sonuç ortada: bireysel kurulumlar neredeyse yarı yarıya düştü. Bu sektörü ayakta tutanların aslında bireyler olduğunu yeni fark ediyoruz belki de.

Avrupa da elektrik fiyatlarındaki düşüş. Yani insanlar artık evlerine güneş paneli koyup “birkaç yılda kendini amorti eder” hesabını yapmıyor. Çünkü etmiyor.

Güneş Tepede Ama Umut Gölgede

Haziran 2025 itibarıyla, AB genelinde elektrik üretiminde ilk kez en yüksek pay güneş enerjisinin oldu. %22,1 ile kömürün (sadece %6,1) çok önüne geçti. Yani güneş hâlâ tepede parlıyor. Ama sektör aşağıda gölgede kalıyor.

Büyük ölçekli santraller hâlâ dirençli. Devletin alım garantisi verdiği, enerji depolama sistemleriyle entegre edilmiş hibrit projeler, yatırımcının gözdesi. Ancak unutmayalım: Yenilenebilir enerji dönüşümü yalnızca dev projelerle değil, her çatıda bir panelle gerçekleşir.

AB’nin 2030 için koyduğu 750 GW kurulu güneş enerjisi hedefi artık hayal mi olur? Bugünkü ivmeyle gidilirse 723 GW’ta kalınacağı hesaplanıyor. Ve bu fark, küçük bir teknik sapma değil ;politik bir başarısızlık anlamına gelir.

Bu tablo şunu söylüyor: Güneş enerjisi sektörünün büyümesi, yalnızca teknolojiyle değil, politik kararlılıkla mümkün. Destek sistemlerini geri çekmek, tıpkı bir ağacı sulamayı bırakmak gibidir. Birkaç yıl yeşil kalabilir; sonra kurur.

Türkiye Durum Ne?

Türkiye henüz bu gerilemeyi yaşamıyor. Ama çatı tipi sistemler bizde de teşviklerle yürüdü. Eğer Avrupa’daki gibi bir gevşeme başlarsa, aynı sonuçlar bizde de görülebilir. Ayrıca, AB’nin düşen talebi, Çin’den panel ithalatına bağımlı olan bizim gibi ülkeleri “ucuz panel fırsatı” ile karşı karşıya bırakabilir. Bu da yerli üreticiler için ayrı bir sınav olur.

Güneşin altında hiçbir şey sonsuz değil. Ama enerjisini iyi yöneten toplumlar, gölgesinden korkmadan ilerleyebilir. Avrupa şu an gölgesine takıldı. Bakalım Türkiye de durum ne olacak?