Emre Alkin: Ekonomiye müdahale edilmeseydi kendi kendine düzelirdi

Ekonomist Prof. Dr. Emre Alkin, ekonomiye ilişkin yapılan adımların olumsuz etkilerine dikkat çekerek, “Dokunulmasa ekonomi kendi kendine düzelirdi” yorumunu yaptı.

Yazar Emre Alkin, köşe yazısında son dönem ekonomik politikalarını ele aldı.

Alkin, ekonomi yönetiminin gözlemlenen üç algı çabasını şöyle sıraladı:

• “Her şey yolunda, durum sanıldığı gibi değil”
• “Herkesin başına gelebilir, büyütmeyin”
• “Önceki dönem daha kötüydü”

Bu algılar, ekonomik reçetenin olumsuz etkileri ortaya çıktıkça kendini gösteriyor.

Örneğin, rakamlarla durumu olumlu göstermeye çalışıyorlar. Kredi büyümesi ise aşırı maliyetler nedeniyle kaçınılmaz hale geliyor. Ancak ekonomi yönetimi bunu bir kredi patlaması şeklinde sunuyor.

Şirketlerin iflasları yaşanırken, ekonomi yönetimi bunu doğal bir sonuç olarak yorumluyor ve suçu şirketlere yüklüyor. Enflasyon artışlarıyla ilgili olarak da vatandaşları hedef alıyorlar.

Tüm Yatırımcılar Düşük Dövizleri Alıyor

Zor bir durumda kaldıklarında, belirli bir dönemi “daha kötüydü” söylemiyle yorumlayarak sorumluluktan kaçmaya çalışıyorlar. Ancak, sonuçlar değişmiyor ve başarı söz konusu değil. İç kaynaklar zayıflayınca, sadece dış kaynaklara bağlı kalıyorlar.

Döviz kurları üzerindeki baskılara rağmen, küçük ve büyük tüm yatırımcılar düşük fiyatlı döviz bulduklarında alım yapmaya devam ediyor.

25 Temmuz haftasına ait Haftalık Para ve Banka İstatistikleri raporuna göre, bankalarda yerleşiklerin döviz mevduatları 195 milyar 595 milyon dolar düzeyine ulaştı ve bir önceki haftaya göre 1 milyar 551 milyon dolar arttı.

Bu artışın 19 Mart’tan beri değişen bir hızla devam ettiğini söylemek mümkün. Merkez Bankası ve yatırımcılar birbirleriyle döviz biriktirmeye devam ediyor; TCMB verilerine göre brüt rezervler aynı haftada 171,8 milyar dolara çıktı. Net rezervler ise 62,8 milyar dolardan 64,5 milyar dolara yükseldi.

Swap hariç net rezervler ise 46,7 milyar dolara ulaştı, fakat 19 Mart’taki seviyeden 20 milyar dolar geride kalıyoruz.

Piyasa Ekonomisine Dönmeden Dengeyi Bulamayız

Burada önemli bir soru ortaya çıkıyor: Ekonomi yönetimi dövize baskı yaparken, Merkez Bankası rezervleri güçlendirip vatandaşların döviz alımını nasıl yorumlayabiliriz? Bu, en basit ifadeyle “güven kaybını” gösteriyor.

“Biz gidersek her şey kötü olur” düşüncesindelerse, merak etmesinler; kimse dokunmasa ekonomi kendi kendine düzeltilebilir. Ancak, her yeni müdahale, ekonominin denge durumunu bozmaktadır. Piyasa ekonomisine dönmeden dengeyi bulmamız mümkün değil.

Carry Trade kazancının sona ermesiyle dövizde büyük bir satış baskısı oluşacak ve bu durum ülkeye ciddi maliyetler getirecek. Tüm bunlar ancak siyasi irade ile düzeltilebilir, ancak zaman giderek daralıyor.