Küresel deniz ticaret filosunun 2024 yılı itibarıyla değeri 1,37 trilyon dolara ulaşması bekleniyor. İlk 10 gemi sahibi ülke, bu değerin üçte ikisini elinde bulunduruyor.
Türkiye Liman İşletmecileri Derneği (TÜRKLİM), “Türkiye Limancılık Sektörü 2025 Raporu”nu yayımladı. Raporda, küresel ekonominin büyümesi ile deniz taşımacılığının her yıl artarak devam ettiği vurgulanıyor; dünya ticaretinin yüzde 80’inden fazlası deniz yoluyla taşınıyor.
Rapora göre, dünya filosu incelendiğinde, bayrak siciline göre 100 GT ve üzeri kapasiteye sahip gemiler arasında Liberya 5.215 gemi ve 408,4 milyon DWT ile en büyük paya sahip. Liberya’yı 8.338 gemi ve 379,8 milyon DWT ile Panama, 4.273 gemi ve 308,5 milyon DWT ile Marshall Adaları takip ediyor. Bu üç ülke, 2023 itibarıyla küresel gemi taşıma kapasitesinin yüzde 46,5’ini oluşturuyor.
Küresel konteyner operatörleri arasında MSC en önde geliyor
Küresel deniz ticaret filosunun tahmin edilen değeri 2024’te 1,37 trilyon doları bulurken, Yunanistan’ın dünyada ulusal ve yabancı bayraklı gemi payı yüzde 16,9, bunu yüzde 13,3 ile Çin ve yüzde 10,4 ile Japonya izliyor.
Küresel konteyner operatörleri arasında, Şubat 2025 itibarıyla MSC en yüksek kapasiteye sahip. MSC, 886 gemi ile toplam 6,4 milyon TEU kapasitesine ulaştı. İkinci sıradaki Maersk 735 gemi ve 4,5 milyon TEU, üçüncü sıradaki CMA CGM 663 gemi ve 3,9 milyon TEU, dördüncü sıradaki COSCO 515 gemi ve 3,3 milyon TEU, beşinci sıradaki Hapag-Lloyd ise 300 gemi ve 2,4 milyon TEU kapasitesine sahip.
Konteyner taşımacılığında en yüksek kapasite artışı gerçekleşiyor
Dünya deniz taşımacılığındaki yük miktarı 2024 yılı itibarıyla 12,63 milyar tona çıkacak. 2023’e göre yüzde 2,3’lük bir artış öngörülüyor. 2022 ve 2023 yıllarında en fazla taşımacılık kapasitesi 2024’te 5,7 milyar ton ile kuru dökme yük taşımacılığında kaydedildi. Kuru dökme yükün ardından 3 milyar ton ile ham petrol ve ürünleri geliyor. Konteyner taşımacılığı ise 1,9 milyar ton olarak gerçekleşti.
Küresel deniz ticaret filosu büyümeye devam ediyor
2023 ve 2024 yıllarındaki gelişmeler incelendiğinde en fazla kapasite artışı konteyner taşımacılığında görülüyor; tek düşüş yaşanan ise ham petrol ve ürünleri taşımacılığı oldu. Küresel deniz ticaret filosu, 2024 yılının başında yüzde 3,4’lük bir büyüme kaydetti.
Yıllık filo büyümesi incelendiğinde, konteyner gemisi kapasitesinin yüzde 7,7, sıvılaştırılmış gaz taşıyıcılarının kapasitesinin ise yüzde 6,4 arttığı belirlendi. 2024 yılı itibarıyla dünya genelindeki toplam yük kapasitesi 2,4 milyar DWT’ye çıkarak yüzde 3,4 büyümüş durumda. Bu kapasitenin yüzde 42,7’sini kuru dökme yük gemileri oluşturuyor.
Kuru dökme yük gemilerinin kapasitesi 3,1 milyon DWT artışla 1 milyar DWT’yi buldu. Bu dönemde en yüksek artış yüzdesi ise yüzde 7,7 ile konteyner gemilerinde gerçekleşti. 305,8 milyon DWT’den 329,5 milyon DWT’ye ulaşan konteyner gemisi kapasitesi, deniz ticaretinin yapısındaki değişimleri yansıtıyor.
Sonuç olarak, ticaretle birlikte konteyner kullanımındaki artış, dökme yük ile taşımacılığın azalmasına yol açtı ve konteyner gemileri ile diğer özel gemilerin payı, genel kargo gemilerinin payını geçmiş durumda.