Trump’tan açıklama: Putin, Alaska’daki görüşme öncesi müzakere etmek için öldürüyor.

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 2022’den bu yana süregelen Rusya-Ukrayna Savaşı’nın sona erdirilmesi ve iki ülke arasındaki ilişkilerin ele alınması amacıyla Alaska’da bir araya geliyor.

Görüşme, Alaska’nın Anchorage kentindeki Elmendorf-Richardson Üssü’nde gerçekleştirilecektir. Masada temel gündem maddesi Ukrayna krizinin çözümü olacaktır. İki liderin bölgesel gelişmeleri de değerlendirmesi bekleniyor.

GÖRÜŞME ÖNCESİ DİKKAT ÇEKEN SÖZLER

Görüşme öncesinde, uçağa binerken açıklamada bulunan Trump, “Ülkemize odaklanmak isterdim ama bunu birçok hayatı kurtarmak için yapıyorum” dedi. Ayrıca “Ukrayna adına müzakere yapmak üzere burada değilim” ifadelerini kullandı.

“ANLAŞMA OLMAZSA SONUÇLARI AĞIR OLACAK”

Trump, Putin’in savaşın sona erdirilmesine razı olmaması durumunda Rusya’nın karşılaşacağı sonuçların caydırıcı olacağını belirtti ve olası ekonomik yaptırımlarla ilgili, “Evet, çok ciddi olacak” dedi. Gazetecilerin, zirve öncesinde Rusya’nın saldırılarını artırdığı yönündeki sorusu üzerine, Putin’in öldürerek müzakere ettiğini savundu.

SOVYETLER BİRLİĞİ YAZILI SWEATSHIRT

Bu arada, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, zirve için Alaska’ya üzerinde ‘CCCP’ (Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği, SSCB) yazılı bir sweatshirt ile geldi. Lavrov’un giydiği bu sivil kombin, ABD’ye bir mesaj olarak değerlendirildi.

CCCP yazısı, 1922-1991 yılları arasında var olan Sovyetler Birliği’ni temsil ediyor. Bu dönem, Soğuk Savaş’ın ve ABD ile SSCB arasındaki ideolojik rekabetin en yoğun olduğu dönem olarak öne çıkıyor. Lavrov’un bu sweatshirt’ü seçmesi, Rusya’nın Soğuk Savaş dönemindeki küresel etkisine bir atıf olarak değerlendiriliyor.

ALASKA’NIN İKİ ÜLKE ARASINDAKİ SEMBOLİK ÖNEMİ

İki liderin buluşacağı yerle ilgili birçok spekülasyon mevcut olsa da, taraflar 19. yüzyılda Rus Çarlığı tarafından ABD’ye satılan Alaska’da bir araya gelmeyi tercih etti. Toplantı için isimleri geçen Arap ülkeleri yerine Alaska’nın seçilmesi, birçok sembolik anlam taşıyor.

RUSYA 1867’DE ALASKA’YI ABD’YE SATTI

1732’de Mihail Gvozdev ve İvan Fedorov tarafından keşfedilen Alaska, sonrasında tüccarlar tarafından değerlendirildi ve Ruslara kürk ticareti üzerinden gelir sağladı. 1799 yılında bu bölgede Rus-Amerikan Şirketi kuruldu. 19. yüzyılın ikinci yarısında Kırım Savaşı’nın getirdiği ekonomik yükler, Rusların zor finansal koşullarla karşılaşmasına neden oldu. Bunun üzerine Alaska’daki toprakların ABD’ye satılması önerildi. Bu düşünce ilk kez 1857’de dönemin Rus Çarı 2. Aleksandr’ın kardeşi Knez Konstantin Nikolayeviç tarafından dile getirildi ve Alaska, 30 Mart 1867’de Çar’ın onayı ile ABD’ye devredildi.

GÜNÜMÜZÜN ENFLASYONU İLE 153 MİLYON DOLAR ÖDENDİ

Alaska için ödenen miktarın, 1867-2024 döneminde ortalama dolar enflasyonu yüzde 1,97 olarak değerlendirildiğinde, günümüzde yaklaşık 153 milyon dolara denk geldiği belirtiliyor. Bu alışverişte, dönemin ABD Dışişleri Bakanı William Seward önemli bir rol üstlendi. Ancak Seward, o dönemde birçok eleştirinin hedefi oldu ve ABD medyası, Alaska’nın satın alınmasını “Seward’ın aptallığı” olarak nitelendirdi.

ALASKA’NIN STRATEJİK ÖNEMİ

Yıllar geçtikçe Alaska’nın değeri ve Seward’ın haklılığı daha iyi anlaşıldı. Yeraltı zenginliklerinin keşfi ve bölge turizminin gelişmesi, Alaska’nın jeopolitik önemini artırdı. Alaska, ABD topraklarının yaklaşık yüzde 17’sini kaplıyor. ABD Enerji Enformasyon İdaresine (EIA) göre, 1959’da ABD’nin 49. eyaleti olmuş olan Alaska’da, dünyadaki keşfedilmemiş petrol rezervlerinin yaklaşık yüzde 13’ü ve doğal gaz rezervlerinin ise yüzde 30’unun bulunduğu tahmin ediliyor.

Alaska, ABD’nin stratejik operasyonları açısından kritik bir öneme sahip. ABD Hava Kuvvetleri’nin babası olarak bilinen General Billy Mitchell, 1935 yılında Alaska’nın “dünyanın en stratejik yeri” olduğunu ileri sürdü. Ayrıca, Alaska dünyanın önemli şehirlerinin arasında yer almakta ve Pekin’e yaklaşık 6 bin kilometre, Moskova’ya 6 bin 700 kilometre, Tokyo’ya 5 bin 300 kilometre ve Varşova’ya 7 bin 150 kilometrede konumlanıyor.

ABD açısından askeri önem taşıyan Alaska’da, yaklaşık 22 bin ABD hava, kara ve deniz kuvvetleri mensubu ile 4 bin 700 muhafız ve yedek asker görev yapmaktadır. Bu askeri personelin yüzde 38’ini hava kuvvetleri oluşturuyor. Alaska, ABD’nin Rusya’ya karşı bir “ileri karakol” avantajı sunmakta olup, Kuzey Kutbu’ndaki askeri varlığı açısından da büyük bir öneme sahiptir. Alaska’nın en batı noktası ile Rusya’nın en doğu noktası olan Dezhnev Burnu arasındaki mesafe yaklaşık 80 kilometredir.

PUTİN, ALASKA’YI ZİYARET EDEN İLK RUS LİDER OLACAK

Geçmişte ABD’yi Nikita Kruşçev, Leonid Brejnev, Mihail Gorbaçov, Boris Yeltsin ve Dmitriy Medvedev gibi SSCB liderleri ziyaret etti. Ancak Putin, Alaska’yı ziyaret eden ilk Rus lideri olma özelliğini taşıyacaktır. 2015 yılında Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu için New York’a giden Putin, bu seyahat sonrasında ABD’ye yaptığı son ziyaret olarak kaydedilmektedir.

ZAMANIN DÖNÜM NOKTASI

ABD’ye ait Alaska’dan Bering Boğazı’nı geçerek Rusya’nın Çukotka bölgesine olan mesafe 86 kilometreyi bulmaktadır. Burada, Rusya’ya ait Büyük Diomede Adası ile ABD’ye ait Küçük Diomede Adası arasında 3,8 kilometrelik mesafeden sınır geçmektedir. Bu bölge, saat diliminin değiştiği önemli bir nokta olup “Uluslararası Tarih Değiştirme Çizgisi” buradan geçmektedir. 15 Ağustos 2025 tarihinde gerçekleşecek Putin-Trump zirvesi sırasında, karşı taraftaki Rusya’da takvimler 16 Ağustos 2025’i gösterecektir. Ayrıca, iki ülke arasındaki bu kısa mesafeye rağmen zaman farkı 21 saat sürmektedir.