Gençlerin üretimde hedefe ulaşış süreci

Türkiye’de çiftçilerin yaş ortalaması 60’a yaklaşmış durumda. Kırsalda yaşayan nüfusun azalması, gençlerin tarım sektörüne yönlendirilmesini ve tarımsal faaliyetlere girişmelerini gerekli kılıyor. Ancak son yıllarda, bu konuda ilerleme sağlanması beklenirken, düşüş hızı daha da artmış görünüyor. Bu durumu göz önünde bulunduran Tarım ve Orman Bakanlığı, gençlere ve kadınlara özel teşvikler sunarak tarıma olan ilgiyi artırmayı hedeflemekte. Bu amaç doğrultusunda gerçekleştirilen çeşitli çalışmalar bulunuyor…

Tarımda Stratejik Kararlar

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, üretim ve yönetim süreçlerinde gençlerin dinamizmini kullanmak için, Aralık 2022’de Tarım ve Orman Gençlik Konseyi’ni kurduklarını hatırlattı. Bu konsey, Türkiye genelinde kendi tarımsal faaliyetlerini sürdüren genç üreticileri bir araya getiriyor ve Bakanlığın saha durumunu gençlerin bakış açısıyla değerlendirdiği bir danışma kurulu niteliğinde çalışıyor.

Bakan Yumaklı, konseyin, 18-41 yaş arası gençlerden oluştuğunu aktararak, temsil kabiliyetinin her yıl artırılmasına yönelik hedeflerini vurguladı:

“Gençlerin tarım sektöründe daha aktif bir rol almasını sağlamak için destek ve hibeler sunmayı planlıyoruz. Tarım ve Orman Gençlik Konseyi, Bakanlığın stratejik karar alma süreçlerinde önemli bir yere yerleştiriliyor. Gençlerin dinamik ve yenilikçi bakış açıları, saha gündeminin takibinde ve sorunların çözüm önerileri üretilmesinde kritik öneme sahip. Bu bağlamda, Bakanlığın üst düzey yöneticileriyle düzenli olarak yapılan toplantılarda sorunlar ele alındı ve çözümler üzerine tartışmalar gerçekleştirildi.”

Gençlere yönelik sağlanan desteklerin cesaretlendirici niteliğinin altını çizen Yumaklı, Bakanlığın proje ve uygulamalarına açıkça değindi ve konseyin faaliyetlerinin Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığı tarafından sürdürüldüğünü belirtti.

Hibe ve Destekler

Yeni hayvancılık destekleme modeli çerçevesinde, kadın üreticiler veya 41 yaşından gün almamış çiftçilere, destek çeşidine göre değişken oranlarda ek destek sağlanmaktadır. 2024 yılı için işletme sahibi erkek çiftçiler için buzağı başına 1000 lira, kadın ya da gençler için 1700 lira temel destek veriliyor.

Balıkçılık alanında da kadınlara yönelik çeşitli destekler sunulmakta. Balıkçı gemisi sahibi veya ortağı olan kadınlar, 2025 ve 2026 yıllarında küçük ölçekli balıkçılık desteğinden yüzde 35 daha fazla yararlanma imkânına sahip olacak.

Ayrıca, üreticilerin finansman ihtiyaçlarına yönelik Ziraat Bankası, Ziraat Katılım Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri tarafından 2024-2026 yılları için belirlenen yönergelere göre, 28 farklı konuda değişen limitlerde yatırım ve işletme kredisi sağlanacak.

Özellikle süt ve büyükbaş hayvancılık, küçükbaş hayvancılık, arıcılık gibi alanlarda kredi kullanımlarında genç çiftçilere yüzde 15 ek hazine destek oranı sağlanıyor.

Kadınlara Pozitif Ayrımcılık

Hibe başvurusunda bulunan kadınlar ve 18-40 yaş arası gençlere, proje değerlendirmelerinde ek puanlar verilerek pozitif ayrımcılık uygulanmaktadır. Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı (KKYDP) çerçevesinde, projeler genç başvuru sahiplerine 4 puan, kadın başvuru sahiplerine 7 puan ile değerlendirilmektedir. Ayrıca, “Kırsalda Uzman Eller Projesi” kapsamında 18-25 yaş arası gençlere 20 puan, 26-35 yaş arası için 16 ve 36-40 yaş arası için 12 puan verilmektedir. Kadın projelerine ek 10 puan daha eklenmektedir.

IPARD Programı çerçevesinde, kadın ve gençlere yönelik ayrımcı bir yaklaşım benimsenmekte. Devlet destekli tarım sigortası yaptıran 40 yaş altındaki genç çiftçiler, poliçe primi üzerinden yüzde 5 indirim fırsatına sahip olmaktadır.

Kapsamlı Teşvik Beklentisi

Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği (TÜDKİYEB) Genel Başkanı Nihat Çelik, yeni teşviklerin gençlerin kırsala dönüşünü hızlandırıcı bir etki yaratacağını ifade etti. Tarımdaki yaş ortalamasının 60’a yaklaştığı öne çıkarken, genç çiftçi oranının çok düşük olduğu da vurgulanıyor. Genç nüfusun kırsala dönüşü için geniş kapsamlı bir teşvik paketinin hazırlanmasının sektör açısından büyük önem taşıdığını belirten Çelik, genç çiftçilerin düşük oranda kalmasının kırsal üretimin sürdürülebilirliği için ciddi bir risk oluşturduğunu belirtti. Çelik, son yapılan Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) toplantısında bu konuda teşvik ve desteklerin gündeme alındığının altını çizdi.