Eski Cumhurbaşkanı’na 27 Yıl Hapis Cezası

Brezilya’nın eski aşırı sağcı Devlet Başkanı Jair Bolsonaro, askeri darbe planlamak ve Güney Amerika ülkesinin demokrasisini “yok etmeye” çalışmak suçundan 27 yıldan fazla hapis cezasına çarptırıldı.

Yargıçlar Cármen Lúcia Antunes Rocha ve Cristiano Zanin, Perşembe günü, 2018’de cumhurbaşkanı seçilen eski paraşütçü Bolsonaro’nun, 2022 seçimlerini kaybettikten sonra iktidara zorla tutunmaya çalışmaktan suçlu olduğuna karar verdi. Bu, davaya katılan beş yargıçtan dördünün Brezilya’nın eski liderini suçlu bulduğu anlamına geliyor.

Perşembe gecesi Bolsonaro’nun darbe ve Brezilya demokrasisini şiddet yoluyla ortadan kaldırmaya teşebbüs de dahil olmak üzere suçlarından dolayı cezasını açıklayan Yüksek Mahkeme Yargıcı Alexandre de Moraes şunları söyledi: “Demokratik hukuk devletinin temel direklerini yok etmeye çalıştı… Bunun en büyük sonucu… Brezilya’ya diktatörlüğün geri dönmesi olurdu.”

Rocha, belirleyici oyunu kullanırken Brezilya’da “anti-demokrasi tohumları ekme” girişimini kınadı; ancak ülke kurumlarının nasıl ayakta kaldığını ve nasıl mücadele ettiğini övdü.

Rocha, başkent Brasília’daki bir mahkemede yaptığı konuşmada, “Brezilya demokrasisi sarsılmadı” diyerek, “otoriterlik virüsünün” yayılması konusunda uyarıda bulundu.

Salı günü iki yargıç daha, Moraes ve Flávio Dino, 70 yaşındaki siyasetçiyi, Güney Amerika ülkesini yeniden diktatörlüğe sürüklemeye çalışan, Moraes’in “suç örgütü” olarak adlandırdığı bir örgütü yönetmekten suçlu buldu.

Moraes, Brezilya demokrasisine karşı yavaş yavaş ilerleyen komplonun kapsamlı bir hesabını sunduğu beş saatlik konuşmasında, “Jair Bolsonaro bu suç örgütünün lideriydi” dedi.

Moraes, komplonun, seçimlerin sol görüşlü galibi Luiz Inácio Lula da Silva’nın iktidara gelmesinin ardından Bolsonaro destekçilerinin Brasília’da şiddet eylemleri düzenlediği Temmuz 2021 ile Ocak 2023 arasında gerçekleştiğini iddia ederek, “Kurban Brezilya devletidir” dedi.

Beşinci yargıç Luiz Fux, Çarşamba günü Bolsonaro’nun beraatine oy verdi ve eski başkanın 2022 sonlarında Lula ve Moraes’e suikast düzenlemeye yönelik iddia edilen bir komplonun farkında olduğuna veya parçası olduğuna ya da bir darbe girişiminde bulunduğuna dair “kesinlikle hiçbir kanıt olmadığını” iddia etti.

Fux, koyu Bolsonarocuların Yüksek Mahkeme, başkanlık sarayı ve Kongre’yi yağmaladığı 8 Ocak 2023 ayaklanmasını “Amazon ölçeğinde hasara” yol açan “barbarca bir eylem” olarak nitelendirdi. Ancak, mahkemenin davaya bakma yetkisinin olmadığını da tartışmalı bir şekilde savunan yargıç, Bolsonaro’nun isyanları kışkırtmaktan sorumlu olduğuna dair hiçbir kanıt olmadığını iddia etti.

Fux, Bolsonaro’nun en yakın müttefiklerinden ikisini -eski savunma bakanı General Walter Braga Netto ve eski yaveri Yarbay Mauro Cid’i- Brezilya demokrasisini şiddet kullanarak ortadan kaldırmaya teşebbüs suçundan mahkum etti. Yargıç, ikilinin, askeri müdahaleyi tetikleyeceğini umdukları toplumsal kargaşa yaratmak amacıyla Moraes’i öldürme planını planlayıp finanse ettikleri sonucuna vardı.

Rocha, Bolsonaro ve hüküm giyen yedi yakın müttefikinin kaderini belirlerken, Yüksek Mahkeme binasının dışında sol görüşlü kutlamalar yapıldı. Bunlar arasında eski savunma bakanları Netto ve General Paulo Sérgio Nogueira de Oliveira, eski kurumsal güvenlik bakanı General Augusto Heleno ve eski donanma komutanı Amiral Almir Garnier Santos da vardı.

Bolsonaro’nun eski casus şefi Alexandre Ramagem ve adalet bakanı Anderson Torres de suçlu bulundu; Cid de suçlu bulundu.

Kongrenin alt kanadındaki Lula’nın İşçi Partisi’nin lideri Lindbergh Farias, binadan çıkarken, “Brezilya bugün tarih yazıyor,” dedi. “Brezilya, ‘Darbeler suçtur!’ diyor.”

Trompetini Bolsonaro’yu eleştirmek için yıllardır kullanan Fabiano Leitão , eski cumhurbaşkanının düşüşünü simgeleyen Chopin’in Cenaze Marşı’nı seslendirerek tarihe damga vurdu. Leitão, trompetini çıkarırken “Bu son! Bu adamın sonu!” dedi.

Sol görüşlü müzisyen, kasvetli besteyi çaldıktan sonra, birçok Brezilyalının ülkelerinin demokrasisine, çevresine ve azınlıklarına saldırdığı için suçladıkları bir politikacının ölümü karşısında hissettikleri sevinci yansıtan canlı bir sambaya girişti. Leitão, “Aşırı sağ, ülkeleri yok eden bir mekanizmadır. Her şeyi mahveder: sağlık, bilim, teknoloji, eğitim, kültür. Her şeyi mahveder. Bu yüzden bu ülke için tarihi bir an,” dedi. “Adalet yerini buldu, yoldaşlar!”