Tanesi 50 lira, kilosu 5 bin lira! Bin bir emekle toplanıyor.

Tunceli’nin Ovacık ilçesindeki Koyungölü, Çakmaklı ve Paşadüzü köylerinde yaşayan halk, kenger bitkisinin kökünden elde ettikleri beyaz sıvıyla doğal yöntemler kullanarak sakız üretiyor. Köylüler, belirli saatlerde arazide çalışarak kurumuş kengerlerin köklerinde çukur açıyor. Sonrasında bitkinin gövdesini bıçakla kesen köylüler, sıvı haldeki beyaz özün toprağa sızarak güneşte kurumasını sağlıyor.

TOPLAMASI VE TEMİZLENMESİ ZOR BİR SÜREÇ

Bir günlük beklemenin ardından sakızı toplayan köylüler, evdeki ürünlerini taş ve ot parçalarından arındırmak için çaba sarf ediyor. Soğuk su altında dövülen ve sıcak suda bekletilen sakızlar, kirlerden temizlendikten sonra satışa sunulmaya hazır hale geliyor. Kenger sakızı üretimiyle tanınan köydeki kadınlar, çevrelerinden ve akrabalarından gelen talepler doğrultusunda ürünlerini müşterilerine ulaştırıyor. Çakmaklı köyünde yaşayan Emine Sarıgül, kenger sakızı üretiminin genellikle temmuz ayında yapıldığını dile getirdi.

Hava sıcaklıklarının etkisiyle sakız toplamaya geç başladığını belirten Sarıgül, “Sabah erken saatlerde arazide kengerin kökünü kazıyorum. Sütü akmaya başladıktan sonra ertesi gün tekrar gidip o kengerin kökündeki sakızı topluyorum. Eve getirip biriktirdikten sonra sakızları yıkıyor, taşla dövüp kaynar suda bekletiyorum,” şeklinde konuştu.

TANESİ 50 LİRA, KİLOSU 5 BİN LIRA

Sarıgül, sakızları saatler süren bir işlemle temizleyip satışa hazırladığını ifade etti.

Kenger sakızına olan talebin yüksek olduğunu belirten Sarıgül, “Sakızın tanesini 50 liradan, kilosunu ise 5 bin liradan satıyorum. Güneş altında çalışmak oldukça zor ve bazen zorluklarla karşılaşıyorum. Kenger sakızını çıkarmada kullanılan çapa oldukça yorucu. Özellikle sağlık sorunları olanlar ve kanser hastaları bizlerle iletişim kurup sipariş veriyor. Kenger sakızı çok sağlıklı bir üründür,” dedi.

Gülten Sarıgül, Ovacık’ta pek çok kişinin kenger sakızı satarak gelir elde ettiğini ve ailesinin de bu sektörle uğraştığını vurguladı.

EVLENDİKTEN SONRA BAŞLADI, GEÇİM KAYNAĞI OLDU

Evlendikten sonra kenger sakızı üretmeyi öğrendiğini ifade eden Sarıgül, “Ürettiğim sakızları satarak para kazandım ve çocuklarımın ihtiyaçlarını karşıladım. Doğaya çıkmak gerçekten harika. Özellikle biz kadınlar bazen evdeki işlerden bunalıyoruz. Bu yüzden dağlara çıkarak kenger sakızı üreterek stresten uzak duruyorum,” şeklinde konuştu.

BİRÇOK HASTALIĞA ÇARE

Munzur Üniversitesi Tunceli Meslek Yüksekokulu Tıbbi Hizmetler ve Teknikler Bölümü’nden Doç. Dr. Sevinç Aydın, kengerin Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde yetiştiğini belirtti.

Kengerin önemli bir besin kaynağı olduğunu ve tohumuyla alakalı çalışmalar yaptığını ifade eden Aydın, şunları ekledi:

“Bitkinin kramplar, hazımsızlık ve migren gibi durumlarda olumlu etkileri olduğu bilinmektedir. Ayrıca karaciğer ve safra yolu iltihapları, siroz, kabakulak, vitiligo, ishal, bronşit ve kronik karaciğer hastalıklarında faydalı olduğu bilimsel literatürde belirtilmiştir. Özellikle saplarının karaciğeri koruyucu ve kanı temizleyici özellikleri bulunmaktadır. Bu bitkinin hipoglisemik, anti-inflamatuar, antiparazit, antibakteriyel ve antioksidan etkilerinin olduğu da ortaya konmuştur. Ayrıca diyabet, ağrı kesici, kramp çözücü ve sinirleri güçlendirici etkilerinin yanı sıra migrene karşı da faydalı olduğu belirtilmektedir.