Türkiye’nin enerji ithalatı faturasının bu yıl düşmesi bekleniyor.

AA muhabirinin derlemelerine göre, Türkiye’nin enerji ithalatı faturası 2022 yılında 65,6 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu yıl ise bu rakamın yüzde 2,4’lük bir düşüşle 64 milyar dolara gerilemesi öngörülüyor.

Geçen yıl varil başına ortalama 80,5 dolar olan Brent petrol fiyatlarının, bu yılı ortalama 70 dolar seviyesinde tamamlaması bekleniyor.

Yerli üretimdeki artış, enerji ithalatı maliyetinin düşmesinde etkili oluyor.

SETA araştırmacısı Büşra Zeynep Özdemir, enerji ithalatındaki gerilemenin temel sebeplerinden birinin artan yerli üretim olduğunu ifade etti. Özdemir, Türkiye’nin enerjinin pek çok alanında üretimini artırmasının ithalatı azalttığına dikkat çekerek, “Elektrik üretimindeki artış, düşüşü etkileyen faktörlerden sadece bir tanesidir. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun haziran raporuna göre, Türkiye’nin yılın ilk yarısında ürettiği elektrik enerjisi, önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 5 artarak 171 bin 348 gigavatsaate yükseldi.” şeklinde konuştu.

Özdemir, elektrik üretimindeki artışta toplam kurulu gücündeki yükselişin de önemli bir etken olduğunu belirterek, geçen yıl haziranda 113 bin 252 megavat olan toplam kurulu gücün, bu yıl haziran sonu itibarıyla 119 bin 632 megavata ulaştığını aktardı.

Özdemir ayrıca, en fazla artışın güneş ve rüzgar gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı kurulu güçte gerçekleştiğini vurguladı; “Bu süreçte toplam yenilenebilir enerji kurulu gücü 66 bin 212 megavattan 72 bin 544 megavata çıktı.” dedi.

Petrol ve doğal gaz üretimindeki artışı da değerlendiren Özdemir, sözlerini şöyle sürdürdü: “Petrol üretimi, önceki yılın aynı döneminde yaklaşık 3 milyon varilken, bu yıl 2025’in ilk yarısında 4 milyon varile ulaştı. Üretim ağırlıklı olarak Gabar sahasından sağlanıyor ve artan arama-üretim faaliyetleri sayesinde bu rakamın yükselmeye devam etmesini bekliyoruz. Doğal gaz üretiminde de benzer bir artış yaşanıyor. Geçen yıl aralıkta toplam 203 milyon metreküp olan gaz üretimi, bu yıl temmuzda 288 milyon metreküpe ulaşmış durumda. Sakarya Gaz Sahası’ndaki yeni kuyuların açılması ve Osman Gazi yüzer üretim tesisinin önümüzdeki yıl devreye alınmasıyla bu üretim artışının devam edeceğini öngörüyoruz.”

Özdemir, enerji ithalat faturasındaki düşüşte uluslararası petrol ve doğal gaz fiyatlarındaki dalgalanmaların da etkili olduğunu belirtti. Özdemir, arz-talep dengesinin fiyatlar üzerindeki etkilerine dikkat çekerek, “Brent petrol fiyatının yıl sonunda varil başına 70 dolar civarında kalması ithalat maliyetlerini olumlu etkileyecektir.” dedi.

Brent petrol fiyatlarının, Asya’daki hidrokarbon talebindeki düşüş nedeniyle etkilenmesi, Avrupa’nın alternatif tedarikçiler arayışının da fiyatlama üzerindeki etkisini arttırdığını kaydeden Özdemir, “Körfez’deki çatışmalar ve diğer bölgelerdeki gerginlik kısa süreli fiyat artışlarına yol açsa da, düşen talep arzın genişlemesiyle birlikte fiyatların gerilemesine katkı sağladı.” ifadelerini kullandı.

Türkiye’nin 2053 net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda 2035 hedeflerini revize ettiğini hatırlatan Özdemir, 2035’e kadar rüzgar ve güneş kaynaklı kurulu gücün 120 bin megavata ulaşmasının enerji üretiminde ve ithalat faturasındaki etkilerinin olumlu olacağını vurguladı.

Özdemir, 2026 yılında Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nde ilk reaktörün devreye alınmasının, termik santrallerden elektrik üretiminde bir azalış sağlayarak, 2030 yılında santralin tam kapasiteyle faaliyete geçişiyle birlikte fosil yakıtlardan kaynaklanan enerji ithalatının daha da azalacağını sözlerine ekledi.