Avrupa’da 2029’a Kadar 126 Milyar Avro Zarar Bekleniyor

AB çapındaki tahminlere göre, bu yaz Avrupa’yı vuran şiddetli hava koşulları en az 43 milyar avroluk kısa vadeli ekonomik kayba yol açtı ve maliyetlerin 2029 yılına kadar 126 milyar avroya yükselmesi bekleniyor.

Hızlı analize göre, tek bir acımasız yaz sıcağı, kuraklık ve sel felaketinin ekonomiye doğrudan etkisi, AB’nin 2024’teki ekonomik çıktısının %0,26’sına denk geliyor. Bu analiz, akran değerlendirmesine sunulmamış ancak bu ay akademik bir çalışmada yayınlanan hava durumu ve ekonomik veriler arasındaki ilişkilere dayanıyor .

En büyük hasar Kıbrıs, Yunanistan, Malta ve Bulgaristan’da görüldü; bu ülkelerin her biri, GSYİH’ye benzer bir ölçüt olan 2024 “gayri safi katma değer”lerinin (GSKD) %1’inden fazlasını aşan kısa vadeli kayıplar yaşadı. Bu ülkeleri İspanya, İtalya ve Portekiz gibi diğer Akdeniz ülkeleri takip etti.

Mannheim Üniversitesi ve Avrupa Merkez Bankası’ndan ekonomistler, geçen ay Güney Avrupa’yı kasıp kavuran rekor kıran orman yangınlarını ve aynı zamanda meydana gelen aşırı hava olaylarının bileşik etkisini hesaba katmadıkları için sonuçları “muhafazakar” olarak nitelendirdi.

Mannheim Üniversitesi ekonomisti ve çalışmanın başyazarı Sehrish Usman, çalışmanın “zamanında tahminlerinin”, resmi verilerin yokluğunda politika yapıcıların destek hedeflemesine yardımcı olabileceğini söyledi. “Aşırı hava koşullarının gerçek maliyetleri yavaş yavaş ortaya çıkıyor çünkü bu olaylar, ilk etkinin ötesine uzanan çok çeşitli kanallar aracılığıyla yaşamları ve geçim kaynaklarını etkiliyor.”

Bilim insanları, küresel ısınmanın bu yaz aşırı hava olaylarını ne ölçüde kötüleştirdiğini anlamak için yarışıyor. İklim değişikliğinin İspanya ve Portekiz’de kavurucu yangın olasılığını 40 kat , Yunanistan ve Türkiye’de ise 10 kat artırdığını gösteren çalışmalar mevcut. Haziran ayındaki “sessizce yıkıcı” sıcak hava dalgasının neden olduğu ölüm sayısının, gezegeni ısıtan kirlilik nedeniyle 12 büyük şehirde üç katına çıktığı tahmin ediliyor .

İklim bozulmasının ekonomik maliyetleri üzerine yapılan araştırmaların çoğu, yıkılan varlıklar veya sigortalı kayıplar gibi doğrudan etkileri ele alırken, yeni çalışmanın yazarları, inşaatçıların sıcak hava dalgaları sırasında çalışabildikleri sınırlı saatler veya sel baskınlarının demiryollarına zarar vermesinin ardından işe gidiş geliş saatlerindeki aksamalar gibi dalgalanma etkilerini hesaba katmak için şiddetli hava koşulları ile ekonomik çıktı arasındaki tarihsel ilişkileri kullandılar.

Çalışmaya katılmayan Dünya Bankası’nın baş iklim ekonomisti Stéphane Hallegatte, aşırı hava olaylarının daha geniş çaplı ekonomik etkilerinin, doğrudan etkilerinden daha büyük olduğunu ve insanların tahmin ettiğinden daha uzun sürdüğünü doğruladığını söyledi.

“Uzun zamandır felaketlerin doğrudan verdiği zararlardan, daha kapsamlı ekonomik etkiyi ölçen daha geniş ölçütlere odaklanmamız gerektiğini savunuyorum, bu nedenle çalışmanın tam da bunu yaptığını görmekten çok mutluyum” dedi.

Ancak, aşırı hava koşullarını tespit etmek için “kusurlu vekiller” kullanıldığı konusunda uyardı ve bunun muhtemelen toplam maliyetlerin hafife alınmasına yol açacağını belirtti. GSYİH’nin, aşırı hava koşullarının insanlar ve firmalar üzerindeki tam maliyetini veya kırılganlığı azaltmanın faydalarını yansıtmadığını da sözlerine ekledi.

Hallegatte, “Özellikle afetler yoksul toplulukları ve insanları etkilediğinde, bu insanlar yoksul olduğu için GSYİH üzerindeki etki asgari düzeyde olabilir,” dedi. “Ancak bu, acı çekmeyecekleri anlamına gelmez.”

Çalışmaya dahil olmayan Belçika Ulusal Bankası ekonomisti Gert Bijnens, tedarik zinciri kesintilerinin genellikle hesaba katılmayan en önemli “gizli maliyetlerden” biri olduğunu söyledi. 2021’deki yıkıcı Belçika sel felaketinin maliyetleri üzerine ortak yazarlığını yaptığı bir çalışma , felaketten uzaktaki imalat firmalarının satışlarının, sel bölgelerinde uzun süredir tedarikçileri varsa keskin bir şekilde düştüğünü ortaya koydu.

Bijnen, bu tür etkilerin göz ardı edilmesinin, zararları yüzde 30’a kadar küçümseyebileceğini söyledi.

“Elbette, bu tür tahminler tarihsel ortalamalara dayandıkları ve bileşik olayları henüz tam olarak yansıtamadıkları için belirsizlik içeriyor,” diye ekledi. “Ancak asıl mesaj açık: Aşırı hava olayları halihazırda önemli bir ekonomik iz bırakıyor ve dolaylı etkileri de doğrudan yıkım kadar yıkıcı olabilir.”