Faizsiz finansmanla ev ve araç almak mantıklı mı? ‘Kura’ detayına dikkat!

Geçtiğimiz hafta Emlak Katılım Tasarruf Finansman, 81 ilde faizsiz ev, iş yeri ve araç satın almayı sağlayan yeni finansman sistemini duyurdu. Bu sistem ile ilk kez bir kamu bankası faizsiz finansman modeline dahil olmuş oldu. Böylece, vatandaşlar istedikleri ev, iş yeri veya araca faiz ödemeden erişebilecekler. Faizsiz sistem sayesinde, bireyler kendi bütçelerine uygun ödeme planları oluşturma fırsatı bulacaklar.

Başvurular nasıl yapılacak? Herhangi bir yaş veya gelir sınırı olacak mı? Sisteme katılmak isteyenlerin bir katılım bedeli ödemesi gerekecek. Ödemelerini yapamayacak olanlar, sistemden çekilmek istediklerinde bu parayı geri alabilecekler mi? Aylık ödemelerin vade süreci nasıl işleyecek?

‘KREDİ NOTU, GELİR BELGESİ, KEFALET ARANMIYOR’

Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, sistemin tüm avantaj ve dezavantajlarını değerlendirdi. En önemli özelliklerden biri, herhangi bir gelir sınırının olmamasıdır. 18 yaş üstü T.C. vatandaşları, bu sistem aracılığıyla finansman modeli kapsamına girebiliyor. Burada kredi notu, gelir belgesi ya da kefalet şartı aranmıyor.

İŞTE SİSTEMİN ÖNEMLİ AVANTAJI: ‘SAHİPLİK ŞARTI YOK’

Bu sistemde dikkat çeken diğer bir avantaj, sahiplik şartının bulunmamasıdır. Örneğin, konut kredisi almak isteyenlerin belirli bir sahiplik kısıtlamasıyla karşılaşması söz konusu. Ancak bu sistemde, katılımcının birden fazla evi olsa bile herhangi bir sahiplik kuralı uygulanmıyor.

KATILIM BEDELİ OLARAK NE ÖDENİYOR?

Sisteme katılmak isteyenlerden organizasyon bedeli talep ediliyor. Bu bedel, katılım türüne göre değişik oranlarda belirleniyor. Çekilişli modelde bu oran, organizasyona girilen tutarın %8,5’i olup, müşteri bazlı tasarruf finansman modellerinde ise %7 civarındadır. Örneğin, 1 milyon TL’lik bir finansman için katılım sistemi dahilinde çekilişli modelde 85 bin TL, müşteri bazında ise 70 bin TL organizasyon bedeli ödenmektedir.

‘İLK MODELDE SİSTEME GİREN KİŞİ EV YA DA İŞ YERİNİ NE ZAMAN ALACAĞINI BAŞTAN BELİRLİYOR’

Tüketiciler için iki farklı model mevcut. Müşteri bazlı tasarruf finansman modeli, katılımcının çekiliş sistemine dahil olmadığı bir yapıdır. Birey, ihtiyaç duyduğu finansmanı ve ödeyeceği aylık taksitleri kendisi belirleyebiliyor. Bu modelde, finansmanın ne zaman tahsis edileceği başlangıçta net bir şekilde biliniyor.

‘5’İNCİ AYDAN SONRA PARA ÇEKİLEBİLİYOR’

Örneğin, 1 milyon TL’lik bir finansman için katılımcı, %7 katılım bedelini yani 70 bin TL’yi ödedikten sonra 12 ay boyunca aylık 88 bin 333 TL’lik taksitler ödüyor. 5’inci taksitten sonra 1 milyon TL’lik finansmanı kullanma hakkını elde ediyor. Burada %40’lık ödeme şartı mevcut.

ÇEKİLİŞLİ MODEL NASIL OLUYOR?

Çekilişli modelde, katılımcıların belirlediği taksit tutarları ve varsa peşinatları ile oluşturulan bir havuz üzerinden noter huzurunda yapılan çekilişle finansmana erişim sağlanıyor. Bu model, şans durumunu içinde barındırıyor.

Her ay farklı müşteriler havuzdan finansman alabiliyor. Kura çıkan katılımcının süresi azalırken, diğer katılımcılar vade sürelerine göre gruplandırılıyor. Çekilişli modelde organizasyon bedeli %8,5 oranında alınmaktadır.

‘YÜKSEK MEBLAĞLI ALIM TALEPLERİNDE KREDİ SKORUNA BAKILIYOR’

Kredi skorları genelde incelenmemesine karşın, yüksek meblağlı alım taleplerinde dikkat edilmektedir. Düşük meblağlarda bu durum göz önünde bulundurulmamaktadır. Sistemde çekiliş sonrası alacağınız gayrimenkulün değer tespiti yapılmakta ve üzerine ipotek tesis edilerek süreç devam etmektedir.

Sistem, katılım modeli finansman sisteminin BDDK kontrolünde ilerlemesi ile güvence altındadır. Ancak işlemde dikkat edilmesi gereken bir durum bulunmaktadır; organizasyon bedeli %7-8 gibi oranlar, yüksek bedeller olarak değerlendirilebilir. Çekilişli modellerde katılımcılar, vade sonunda beklemek zorunda kalma durumunda, sadece yatırdıkları ana parayı geri alabilmektedirler.

Sistemin sürdürülebilirliği, öngörülebilir ekonominin olmasıyla doğru orantılıdır. Bir örnek vermek gerekirse; 3 milyon TL’lik bir ev için şu anki değerinden işlem yapmak mümkünken, çekilişli modelde evin fiyatı, kura çıktığında artabilir. Bu durumda hayalinizdeki eve ulaşma şansınız azalacaktır. Dolayısıyla, sistemin öngörülebilirliği büyük önem taşımaktadır.