Geleceği kurtaracak yol: Dikey tarım

Geçen hafta açıklanan Orta Vadeli Program’da tarımda toprak ve su kaynaklarının daha verimli kullanılması için teknolojinin etkinliğini artırmayı hedefleyen uygulamalara yer verildi. Özellikle topraksız ve dikey tarım gibi modern yöntemlerin yaygınlaştırılması planlanıyor.

Gıda üretiminde yeni yöntemlere olan ihtiyaç giderek artıyor. Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) eylül ayı dergisinde yer alan bir inceleme yazısında, artan dünya nüfusunun ve azalan tarım arazilerinin, yeni tarım uygulamalarına yönelimi zorunlu kıldığı vurgulandı. Geleneksel tarım yöntemleri, toprak erozyonu ve su kaynaklarının tükenmesi gibi sorunlara yol açarken, son 40 yıl içinde dünyadaki ekilebilir arazilerin üçte birinin kaybedildiği belirtildi.

Dikey tarım, daha az alanda birçok bitkinin yetiştirilmesine olanak tanıdığı, şehir merkezlerinde tarım faaliyetleri yapma imkânı sunduğu ve yıl boyunca ürün elde etmeyi sağladığı için dikkat çekiyor. Bu yöntemde tarımsal ilaç kullanımı da azalmaktadır. Marul, fesleğen, roka, nane gibi yeşillikler ile domates, biber ve çilek gibi ürünlerin dikey sistemde yüksek verim ve kaliteyle yetiştirilebileceği ifade ediliyor. Ancak, sistemin başlangıçta maliyetli olduğu ve geleneksel yöntemlere göre ürün çeşitliliğinin sınırlı olduğu da dile getirilmektedir. Ayrıca, yüksek teknoloji ve uzman bilgi gereksinimi dikkate alınmalıdır.

Dikey tarım uygulamaları, Almanya’daki süpermarketlerde kurulmuş modüler dikey sistemi ile örneklendirilebilir. Danimarka’nın Kopenhag kentindeki 14 katlı dikey bahçe de bu tür projeler arasında öne çıkıyor. Yer altı tünelleri ve terkedilmiş madenler, sabit sıcaklık ve nem avantajları ile tarım alanına dönüştürülebilir. Gelecekte, balkonlardan gökdelenlere, metro istasyonlarından terkedilmiş fabrika alanlarına kadar birçok yer, potansiyel tarım alanı olarak değerlendirilebilir.

Dikey tarım, üretimin üst üste yerleştirilmiş katmanlarda, genellikle iklim kontrollü ve yapay aydınlatma ile gerçekleştirildiği bir yöntemdir. Bu sistem, daha az alan, su ve doğal kaynak kullanarak yüksek verim elde etmeyi hedefler. Geleneksel tarımda yaygın olan çapalama, gübreleme ve ilaçlama gibi işlemler ise bu sistemde minimuma indirilmektedir.