Çin’in büyük altın hamlesi! Sınır ötesi güç doları etkisiz hale getirir mi? ‘Jeopolitik sigorta devrede’

Zeynep Dilara Akyürek / Milliyet.com.tr – Yüzyıllar önce sarı metal, daha sert ve daha az göz alıcı bir metalin gölgesinde kalmıştı. O dönemlerde, devletler arasında sunulan özel hediyeler altın yerine demirden yapılıyor, demir almak için ise o zamanlar değer kaybetmiş altın kullanılıyordu. Asur, Mısır, Mari ve Hitit tarihi belgeleri, altının ‘değersizliğini’ ortaya koyan birçok bilgi sunsa da, günümüzde bu veriler yalnızca ‘ilginç’ hale geldi. Oysa o zamanlar bu durum normdu. Bugünün normları ise tamamen değişmiş durumda. Artık demir satın almak için altın değil, altın satın almak için demir kullanılıyor. Bu durum, demirin işlenmesiyle değerli ürünler haline gelmesiyle mümkün oluyor; üretilen her bir ürün karşılığında altınla ödeme alınıyor. Yüzyıllar sonra günümüzde devletler, kasalarını demir yığınlarıyla değil, külçe külçe altınla doldurma çabası içinde. Küresel ekonomide etkili olan ve büyük savaşlarda önemli rol oynayan Çin, güncel değişim sürecinde ‘altın’ madenini yeniden ön planda tutuyor. Peki, Çin’in kendi lehine değiştirdiği dengeler, diğer ülkelerin aleyhine sonuçlar doğurabilir mi? Çeşitli ülkelerin kasalarını altınla doldurması, dünya genelinde büyük bir değişimin habercisi mi? Eski Altın Borsası Yöneticisi Prof. Dr. Metin Duyar, Çin’in altın stratejisini ve küresel dengeleri etkileyebilecek potansiyelini açıklıyor.

Çin Kasa Dolduruyor: Euro ve Dolar’ı Eleyebilir mi?

Çin Merkez Bankası, rezervlerini ABD dolarından uzaklaştırma çabalarını sürdürüyor ve ağustos ayında altın alımlarını artırdı. Son günlerde altın fiyatları, ABD’nin faiz indirimine gitme olasılığı ve Beyaz Saray’ın Federal Rezerv hakkında artan eleştirileriyle rekor seviyelere tırmandı. Goldman Sachs, külçe altının bu yıl %30’dan fazla artarak ons başına 3,500 doları aştığını belirtti. Bu durum, Fed’in bağımsızlığına gelebilecek herhangi bir tehdidin altını 5,000 dolara yaklaştırabileceğini gösteriyor. Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü’nde kıdemli araştırmacı olan Çin ekonomisi uzmanı Nicholas Lardy, Çin’in 2015’ten itibaren benimsediği altın politikasının önemli detayları hakkında bilgi verdi. Lardy, 2022’de başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı’nın ardından hızlanan altın politikasının, Amerikan dolarını devre dışı bırakmayı hedefleyebileceğini ifade etti. Donald Trump’ın ABD Başkanlığı döneminde iki ülke arasında başlayan ‘vergi savaşları’ bu durumu işaret etmişti. Lardy, “Rusya’nın başına gelenleri ve İran’ın uluslararası finans ağına erişimindeki zorlukları gözlemliyorlar. RMB’yi (Çin yuanı) uluslararası bir para birimi olarak tanıtmak istiyorlar. Şu an için çok başarılı olamadılar, ancak bu kesinlikle uzun vadeli hedefleri. Doların rolünü azaltmak için, resmi döviz varlıklarını dolardan uzaklaştırarak çeşitlendirmeleri mantıklı” diye açıklıyor. Peki, altın, euro veya dolar gibi para birimlerinin yerini alacak kadar güçlü olabilir mi? Prof. Dr. Metin Duyar, bu konuda bazı açıklamalarda bulunuyor: