Hava yolu gümrük beyanlarında dijital çağın başlangıcı

Bakanlıktan alınan bilgilere göre, teknolojinin hızlı gelişimi, yeni ticaret biçimleri, blokzincir ve yapay zeka gibi çağdaş teknolojilerin yükselişi, gümrük işlemlerinde de önemli değişikliklere yol açıyor.

Bakanlık, gümrük süreçlerini hızlandırmak ve kolaylaştırmak amacıyla, sektördeki diğer kurum ve kuruluşlarla entegrasyon sağlayarak dijitalleşme çalışmalarını hızlandırıyor.

Bu çerçevede, işlemlerin elektronik ortamda gerçekleştirilmesi, kamu ve özel sektör paydaşları arasında bilgi paylaşımının dijital olarak yapılması ve süreçlerin mobil uygulamalarla desteklenmesi hedefleniyor. Bu amaçla, Havayolu İşlemlerinin Dijitalleştirilmesi Projesi kapsamında Havayolu Gümrük Beyan Sistemi (HGBS) geliştirildi.

Kağıt belgelerin ortadan kaldırılması sayesinde gümrük işlemlerinde süreç kaybı önlenmiş oldu.

Havayolu Gümrük Beyan Sistemi’nin hava yolu beyan formlarının elektronik olarak verilebilmesi için başlatılan ilk pilot uygulama, geçen yıl Esenboğa Gümrük Müdürlüğü’nde yapıldı. İkinci uygulama ise bu yıl Sabiha Gökçen Gümrük Müdürlüğü’nde devreye alındı.

Bu uygulamalar, uçakların yurtdışına gidiş ve gelişlerinde fiziki olarak kağıtla sunulan hava yolu beyan formlarının elektronik ortama aktarılması açısından önemli bir adım oldu. Uçuş bilgileri, mürettebat, yolcu ve taşınan eşyalar gibi detayları içeren beyan formu, artık Havayolu Gümrük Beyan Sistemi ile elektronik ortamda sunulabiliyor.

Havayolu Gümrük Beyan Sistemi sayesinde, bu işlemler artık anlık olarak gerçekleştirilebiliyor, her uçuş için gerekli olan yaklaşık 15 kağıt belgenin temin edilmesine gerek kalmıyor. Fiziki belgelerin sağlanması ve gümrüğe sunulması gerekliliği ile yaşanan zaman kaybı ortadan kaldırılmıştır.

Havayolu Gümrük Beyan Sistemi’nin uygulanma esaslarını belirten genelgenin yayımlanmasının ardından, sistemin öncelikle Antalya ve İstanbul havalimanlarında, daha sonra ise ülke genelindeki tüm havalimanlarında devreye alınması planlanıyor.

Öte yandan, Havayolu İşlemlerinin Dijitalleştirilmesi Projesi ile uçak iniş-kalkış saatlerine dair Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) ile elektronik veri değişim imkanı sağlanacak, geçici depolama alanı giriş-çıkış işlemleri otomatik hale getirilecek ve beyan ile gümrük işlemleri mobil uygulama üzerinden sorgulanabilecektir.

Bu projenin tüm aşamalarının tamamlanmasının ardından, hava yolu gümrük işlemlerinin sadeleştirilmesi ve hava yolu firmaları ile ihracatçıların uluslararası rekabet gücünün artırılması hedeflenmektedir.