Küresel nükleer enerji üretimi, geçen yıl tarihin en yüksek seviyesine ulaştı.

Dünya Nükleer Birliği tarafından yayımlanan Dünya Nükleer Performans Raporu’na göre, geçtiğimiz yıl nükleer enerji üretiminde kaydedilen 66 teravatsaatlik artışın büyük bir kısmı, son yıllarda devre dışı kalan reaktörlerin yeniden faaliyete geçtiği Fransa’dan kaynaklandı. Asya, aynı zamanda 2022’de şebekeye bağlanan 7 yeni reaktörün 5’ine ev sahipliği yaparak büyümeye önemli bir katkı sağladı.

2022 yılının sonunda, dünya çapında işletilebilir durumda bulunan 440 nükleer reaktörün toplam kapasitesi 398 gigavata ulaştı. Bu durum, 2023’e göre 6 gigavatlık bir artışa işaret ediyor.

Kuzey Amerika’daki reaktörler, ortalama yüzde 90 kapasite ile işletilerek en yüksek performansı gösterirken, 2024’te farklı bölgelerdeki reaktörlerin kapasite kullanım oranları son beş yıldaki seviyelerde kalmaya devam etti.

Geçen yıl toplamda 9 yeni reaktörün inşasına başlanırken, bunların 6’sı Çin’de, birer tanesi Mısır, Pakistan ve Rusya’da yer aldı. Aynı dönemde 7 reaktör de şebekeye bağlanarak devreye alındı.

Çin, 3 yeni reaktörü devreye alırken, diğer reaktörler Fransa, Hindistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve ABD’de elektrik üretmeye başladı. Kanada’da 2, Rusya’da 1 ve Çin’in Tayvan bölgesinde 1 reaktör ise kalıcı olarak kapatıldı.

Raporda, yapay zeka ve veri merkezleri gibi enerji yoğun sektörlerdeki talep artışının nükleer enerjinin önemini artırdığı vurgulandı.

Nükleer enerjinin karbon emisyonlarını azaltmadaki kritik rolü belirtilirken, küresel enerji ve iklim hedeflerine ulaşabilmek için her yıl yeni üretim rekorlarının kırılması gerektiği ifade edildi.

Buna göre, mevcut nükleer santrallerin verimliliğinin artırılması ve yeni reaktör inşalarının hızlandırılması, küresel enerji ve iklim hedeflerine ulaşmak için büyük bir öneme sahip. Nükleer üretim, 2012’den beri yıllık ortalama 25 teravatsaat artarken, 2050 yılına kadar bu miktarın üç katına çıkarılması için yıllık 200 teravatsaatlik bir artış gerekmekte.

Türkiye, Akkuyu Nükleer Güç Santrali ile nükleer enerjiye önemli bir adım atıyor. Raporda, Mersin’in güney kıyısında inşası süren Akkuyu Nükleer Güç Santrali’ne vurgu yapıldı. Santral, toplam 4 adet 1114 megavat kapasiteli VVER-1200 tipi reaktörden oluşacak. 4. ünitenin inşaatına Ağustos 2023’te başlanırken, ilk ünitenin devreye alma çalışmaları Nisan 2024’te başlayacak.

Akkuyu’nun dört ünitesinin 2025-2028 yılları arasında kademeli olarak devreye alınması planlanıyor ve Türkiye’nin ilk nükleer enerji üretimini sağlaması bekleniyor.

Raporda, 2023’te Türkiye’nin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndan yapılan açıklamalara da değinilerek, Akkuyu dışında ikinci ve üçüncü nükleer santraller için Rusya, Çin ve Güney Kore ile görüşmeler yürütüldüğü hatırlatıldı.

Ayrıca Türkiye’nin, küçük modüler reaktörlerin (SMR) kullanılmasına dair ABD ve İngiltere’deki kuruluşlarla iletişimde bulunduğu belirtildi. Bu girişimlerin, Türkiye’nin enerji güvenliğini artırma ve hızla büyüyen elektrik talebini düşük karbonlu kaynaklarla karşılamada önemli bir rol oynaması bekleniyor.