TCMB’den ‘Yabancı Para Mevduattaki Son Dönem Gelişmeleri’ analizi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğü uzmanları, “Yabancı Para Mevduatta Son Dönem Gelişmeler” başlıklı bir analizi Merkez Bankası’nın blogu olan Merkezin Güncesi’nde yayınladı.

Analiz, Yabancı Para (YP) mevduatın para politikası ve finansal istikrar açısından önemli bir gösterge olduğunu vurguladı.

Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarının kapanması, altın fiyatlarındaki dalgalanmalar ve avro/dolar paritesindeki yükselişin YP mevduat artışını etkilediği analizde ele alındı. Ağustos 2023 itibarıyla KKM hesaplarının en yüksek seviyeye ulaştığı ve KKM ile YP mevduat toplamının 340 milyar doları aştığı kaydedildi.

Son dönemde, sıkı para politikası ve destekleyici makroihtiyati önlemler ile yatırımcıların TL mevduatına olan tercihlerinin güçlü seyrettiği belirtildi. 2024 yılı sonunda KKM ve YP mevduat toplamının 221 milyar dolara düşmesi beklenirken, son gelişmelerle bu toplam 242 milyar dolara ulaştı.

Analiz, YP mevduatın 2024’te 188 milyar dolar seviyesinden 238 milyar dolara yükseldiğini ve bu artışın 31 milyar dolarının altın mevduatından, 15 milyar dolarının avrodan, kalan kısmının ise ABD doları ve diğer dövizlerden kaynaklandığını açıkladı. Ayrıca, 2025 yılı için YP mevduattaki nominal artışın parite ve altın fiyatlarındaki değişimlerden bağımsız olarak, 6,5 milyar doları gerçek kişilerden olmak üzere toplamda 19 milyar dolarla sınırlı kalacağı ifade edildi.

Altın mevduatının 2024 yılının sonundan bu yana yaklaşık 76 ton arttığı bilgisi paylaşıldı. Analizde, altın fiyatlarının artışının mudilerin yatırım tercihlerinde önemli bir rol oynadığı belirtilerek, özellikle eylül ve ekim aylarında altın getirilerinin diğer yatırım araçlarından daha yüksek olduğuna dikkat çekildi.

Bu süreçte altın mevduatındaki artışın yanı sıra, KKM hesaplarından dövize dönüş oranının da yüksek olduğu kaydedildi. Mart ayından ağustos ayına kadar bu oranın yüzde 25 civarında, eylül ve ekim aylarında ise yüzde 80’in üzerine çıkması dikkatleri çekti. Analizde, dövize dönüşteki artışın, hesaplarda kalan mudilerin döviz eğilimlerinin daha yüksek olmasından kaynaklandığı belirtildi.

TL mevduatının tarihi ortalamalarda kalmaya devam ettiğine vurgu yapılan analizde, KKM hesaplarının sonlandırılmasıyla dövize dönüş oranının kontrol altına alınabilmesi için TL’ye geçiş hedeflerinin uygulanabileceği ifade edildi. Ağustos-ekim döneminde KKM hesaplarından dövize dönüş miktarının 7,9 milyar ABD doları olduğu, kasımda KKM hesaplarının büyük oranda kapanmasının beklendiği aktarıldı.

Sonuç olarak, YP mevduatta nominal artışların ağırlıklı olarak parite ve fiyat hareketlerinden kaynaklandığı, parite ve fiyat etkisinden arındırılmış YP mevduat artışının ise KKM hesaplarının sonlandırılması ve yatırım amaçlı altın alımları ile sınırlı kaldığı ifade edildi. Hızlı altın fiyat artışına rağmen TL mevduat payının tarihi ortalamalarda kalması, hanehalkı ve şirketler arasında TL varlık tercihlerinin büyük ölçüde korunduğunu gösteriyor.