On binlerce esnafın gelir vergisi muafiyeti sona eriyor.

MİTHAT YURDAKUL / Ankara – Resmi Gazete’de yayımlanan ve yıl başından itibaren yürürlüğe girecek Cumhurbaşkanı kararı, esnafa belirli bir kazanca kadar gelir vergisi muafiyeti sağlayan basit usül vergilendirme kapsamından 17 büyükşehri çıkarıyor. Bu değişiklikle birlikte, belirtilen illerde gerçek usülde vergilendirme uygulanacak.

Buna bağlı olarak, ticaretle uğraşanlar, imalatçılar, inşaat sektörü çalışanları, otomobil tamircileri, servisler, lokanta, kafe ve bar işletmecileri, Türkiye’nin 30 büyükşehri ile nüfusu 30 bini geçen büyük ilçelerde gerçek usülde vergilendirilecektir. Büyükşehirlerde nüfusu 30 binin altındaki ilçelerde faaliyet gösteren taksi ve diğer şehir içi taşımacılık yapan mükellefler ise, belirli şartları sağladıkları takdirde basit usulden yararlanmaya devam edebilecek. Bu yeni düzenleme ile on binlerce esnaf, gelir vergisi muafiyetini kaybedecek.

Taksi ve dolmuş hizmetleri de yeni düzenleme kapsamında ele alınıyor. Taksi, dolmuş, minibüs ve otobüs gibi şehir içi yolcu taşımacılığı yapanların vergilendirilmesi, büyükşehirlerde 30 binin üzerindeki nüfuslu ilçelerde 1 Ocak 2026’dan itibaren gerçek usulde yapılacaktır. Basit usulde vergilendirilenler, kazançları dolayısıyla gelir vergisinden istisna edilirken, yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek zorunda kalmayacaklar. Basit usulden yararlanmak için 2025 yılı için yıllık hasılatın 480 bin lira altında olması gerekecek. Bu durumda taksi ve dolmuşların plaka ve kiralama bedellerinin de hesaba katılmasıyla, şehir içi yolcu taşımacılığının basit usulden çıkarılmasına karar verildi.

Gelir vergisi ve KDV muafiyeti uygulamaları da yeni düzenlemeyle birlikte şekillenecek. Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin kazançları, bu yılki vergilerde 2024 yılı için 340 bin TL’ye, 2025 yılı için ise 480 bin TL’ye kadar muafiyet kapsamına alınacak. Kazançları basit usulde değerlendirilen esnaf, gelir vergisi muafiyetinin yanı sıra, istisna kapsamındaki kazançları için yıllık vergi beyannamesi vermeyecek.

Basit usulden yararlanan mükellefler, defter tutma zorunluluğundan muaf tutulacak ve teslim ile hizmetler için KDV ödemeyecek. Kendi mülkiyetindeki işyerinde faaliyet gösterenlerin, basit usül vergilendirmeden faydalanabilmesi için yıllık emsal kira bedelinin büyükşehirlerde 55 bin TL’yi aşmaması gerekecek. Örneğin; 2024 yılında 600 bin liralık mal alıp 1 milyon liralık mal satan ve yıllık 30 bin lira kira ödeyen bir esnaf, basit usul kapsamında gelir vergisi ödemeyecek.

Bu karar, vergi adaletinin sağlanması ve kayıtdışılığın azaltılmasını hedefliyor. Halen yürürlükteki düzenlemede, iki dükkan sahibinden biri gelir vergisinden muafken, diğeri vergi mükellefi oluyordu. Yeni düzenlemeyle birlikte bu alanda eşitlik sağlanmış olacak.