İran’da devletin yıllardır uyguladığı sübvansiyonlu elektrik fiyatları, ülkeyi Bitcoin madenciliğinde dünyanın en ucuz merkezlerinden biri haline getirdi. Güncel verilere göre ülkede bir Bitcoin üretmenin maliyeti yaklaşık 1.300 dolar seviyesinde. Bu rakam, küresel ölçekte ortalama 20.000 – 30.000 dolar aralığında seyreden maliyetlerin çok altında.
Elektrik Sübvansiyonu Belirleyici Rol Oynuyor
İran hükümeti, hane halkı ve sanayi için elektrik fiyatlarını yıllardır düşük tutuyor. Bu durum, enerji yoğun bir faaliyet olan Bitcoin madenciliğini ülke içinde oldukça cazip hale getirdi. Uzmanlar, düşük maliyetli elektrik sayesinde İranlı madencilerin rekabet avantajı elde ettiğini vurguluyor.
Küresel Piyasalara Göre Dev Karlılık
Bitcoin’in uluslararası piyasalarda 113 bin dolara yakın seyretmesi, İranlı madencilerin kâr marjlarını olağanüstü seviyelere taşıdı. 1.300 dolarlık üretim maliyetine karşılık 113 bin dolarlık piyasa fiyatı, İran’ı dünyada madencilik kârlılığının en yüksek olduğu ülkeler arasına yerleştiriyor.
Yaptırımlar ve Gri Alanlar
Ancak İran’daki madencilik faaliyetleri sadece ekonomik boyutuyla değil, siyasi ve hukuki boyutuyla da tartışmalı. ABD ve Avrupa’nın uyguladığı yaptırımlar nedeniyle İran’ın kripto madenciliği, zaman zaman uluslararası finans sistemine dolaylı erişim yöntemi olarak değerlendiriliyor. Bu da ülkenin madencilik faaliyetlerini “gri alan”da tutuyor.
İç Piyasa ve Enerji Tüketimi Endişesi
Yerel kamuoyunda ise artan madencilik faaliyetlerinin, ülkenin elektrik arzı üzerinde baskı oluşturduğu yönünde eleştiriler var. Yaz aylarında sık sık yaşanan elektrik kesintilerinin, kayıt dışı çalışan madencilik tesislerinden kaynaklandığı iddia ediliyor.