Emtia piyasaları Fed’i takip ediyor

Emtia piyasalarında yatırımcıların dikkati, önümüzdeki hafta açıklanacak olan Fed faiz kararı ve Fed Başkanı Jerome Powell’ın yapacağı açıklamalara yönelmişken, piyasalar ABD ve Çin kaynaklı makroekonomik verilerin etkisi altında kalmaya devam etti.

ABD’de açıklanan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), ağustosta aylık yüzde 0,4 değer artışı ile beklentilerin üzerinde, yıllık bazda ise yüzde 2,9 ile beklentilere uygun bir artış gösterdi. Bu durum, yıllık enflasyon oranını ocak ayından bu yana en yüksek seviyeye taşıdı.

Enerji ve gıda hariç çekirdek TÜFE ise ağustosta, temmuz ayı ile aynı seviyeyi koruyarak, aylık yüzde 0,3 ve yıllık yüzde 3,1 artış gösterdi. Haftalık işsizlik maaşı başvurularının sayısı ise 263 bine ulaşarak Ekim 2021’den bu yana en yüksek seviyeye yükseldi.

Analistler, istihdamdaki zayıflık ve güçlü enflasyon görünümünün yatırımcıları, Fed’in 17 Eylül’de faiz indirimine gideceğine ikna ettiğini, para piyasalarının ise Fed’in gelecek toplantısında 25 baz puan faiz indirimine kesin gözüyle baktığını belirtti. Ayrıca, yıl sonuna kadar toplamda üç faiz indirimi bekleniyor.

Diğer yandan, ABD Başkanı Donald Trump’ın Fed’e yönelik faiz indirimi baskısı devam ederken, IMF Sözcüsü Julie Kozack, istihdamda aşağı yönlü riskleri göz önüne alarak, Fed’in politika faizini düşürmek için yeterli alan olduğunu ifade etti.

Çin tarafında, ağustos ayında ihracat artışı yüzde 4,4 ile son altı ayın en düşük hızına gerileyerek, ABD ile yapılan geçici tarife ateşkesinin etkisinin zayıfladığını gösterdi. Çin’in ABD’ye ihracatı yıllık bazda yüzde 33 gerilerken, Asya ve Latin Amerika pazarlarına artan satışlar bu düşüşü kısmen telafi etti.

Almanya’nın Temmuz ayı ihracatı ise ABD’nin devreye aldığı yüzde 15’lik yeni tarifeler nedeniyle beklenmedik bir şekilde yüzde 0,6 geriledi; özellikle ABD’ye yönelik ihracatta aylık düşüş yüzde 7,9 olarak kaydedildi.

Bu gelişmelerin yanı sıra, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Eylül ayı Küresel Ekonomik Görünüm Raporu’nu “Küresel Büyüme Tahminleri Yukarı Yönlü Revize Edildi Ancak ABD Ekonomisi Yavaşlıyor” başlığıyla yayımladı. Raporda, bu yıl için küresel ekonomik büyüme tahminlerinin yukarı yönlü revize edildiği vurgulandı.

Dünya ekonomisinde bu yıl önemli bir yavaşlama beklentisi bulunduğu belirtilirken, geçen yıl yüzde 2,9 olan küresel büyüme hızının, bu yıl yüzde 2,4’e ve gelecek yıl yüzde 2,3’e gerilemesi bekleniyor. Raporda, dünya ekonomisinin 2027’de ise yüzde 2,6 büyümesi öngörülüyor.

Euro bölgesinde ise Avrupa Merkez Bankası (ECB), 11 Eylül’de politika faizini sabit tutarak bölge enflasyonu ve büyümesine dair görece iyimser bir tutum sergiledi.

Jeopolitik riskler ve ticaret politikalarındaki gelişmeler, emtia piyasalarını etkilemeye devam etti. ABD’nin, Rus petrolünü satın alan Çin ve Hindistan’a karşı G7 ve AB’ye tarifeler yoluyla baskı yapılması çağrısında bulunduğu bildirildi. OPEC+ ise piyasa payını koruma amacıyla sınırlı üretim artışlarına yöneldi.

Bu gelişmelerin ardından, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi haftayı yüzde 4,06 seviyesinde tamamladı, dolar endeksi ise yüzde 0,2 azalarak 97,6’ya düştü. Ayrıca, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi, perşembe günü Fed’in politikası ile birlikte ilk kez yüzde 4 seviyesinin altına inerek 3,99 seviyesini gördü.

ALTINDA YENİ REKOR GÖRÜLDÜ

Değerli metaller, ABD’de iş gücü piyasanın yavaşlaması ve enflasyonun yüksek seyrinin ardından, Fed’in faiz indirimleri bekleyişi ile değer kazandı. Altının ons fiyatı 3 bin 674,48 dolara çıkarak zirveye ulaşırken, haftayı 3 bin 643 dolar seviyesinde tamamladı.

ANZ Group, yıl sonu altın fiyat tahminini ons başına 3 bin 800 dolara yükseltti ve güçlü yatırım talebinin önümüzdeki yıl fiyatların 4 bin dolara ulaşabileceğini öngördüğünü belirtti.

Gümüş de altına paralel olarak değer kazandı ve ons fiyatı 42,3 doları test ederek son 14 yılın zirvesine ulaştı. Ons gümüş haftayı 42,18 dolardan tamamladı.

Bu gelişmelerle değerli metallerde, gümüşte yüzde 2,9, platinde yüzde 3,3, altında yüzde 1,6, paladyumda yüzde 2,7 değer kazandı.

Baz metaller, Fed’in faiz indirimi beklentileri ve doların gerilemesi ile bu hafta olumlu bir seyir izledi. Haftayı kapsayan bu süreçte, tezgah üstü piyasada nikelde yüzde 0,7, bakırda yüzde 2,4, çinkoda yüzde 3, kurşunda yüzde 1,6, alüminyumda ise yüzde 3,6 değer kazandı.

PETROL FİYATLARI GEÇEN HAFTAYI YÜKSELİŞLE TAMAMLADI

Petrol fiyatları, OPEC ve OPEC dışı üretici ülkelerin sınırlı üretim artışına ve jeopolitik risklere bağlı fiyatlamalar ile geçtiğimiz haftayı yükselişle kapadı. OPEC+, ekim ayından itibaren üretim artırma planlarını duyurdu, ancak bu planlar piyasa beklentilerinin altında kaldı.

Ayrıca, İsrail ordusunun Orta Doğu’daki askeri faaliyetlerini genişlettiği ve Rus ham petrolüne ek yaptırımların gündeme gelebileceği bilgisi, fiyatlardaki artışı destekledi. Goldman Sachs, ABD’deki arz artışlarının Rusya’nın kredi notundan kaynaklanan olumsuz etkilerden daha ağır basacağını belirterek, 2026’da petrol fazlası öngördü.

Bu gelişmelerle Brent petrolün varil fiyatı yüzde 1,8 artarken, New York Ticaret Borsası’nda işlem gören doğal gazın fiyatı ise yüzde 3,5 değer kaybetti.

TARIM EMTİALARI KARIŞIK SEYRETTİ

Tarım emtia piyasalarında arz ve talep sinyalleri nedeniyle karışık bir seyir izlendi. Yatırımcıların dikkati ABD Tarım Bakanlığı’nın (USDA) açıkladığı verilere yöneldi. Soya fasulyesi ve mısır, haftanın başında Çin’in yaptığı 12,28 milyon tonluk soya ithalatı ve ABD’deki erken don endişeleri ile yükseliş gösterdi.

Buğday tarafında ise Rusya’da artan rekolte beklentileri ve Avrupa Birliği’nin 1 Temmuz’dan bu yana 3,2 milyon ton ile geçen yılın gerisinde kalan ihracat temposu, fiyatlar üzerinde baskı oluşturdu. USDA’nın Eylül 2025 tahıl raporu, buğday ve mısırda güçlü arzın devam ederken, pirinçte ise normalleşme ve yüksek üretimin global fiyatlar üzerindeki baskıyı sürdürdüğünü gösterdi.

Bu gelişmeler sonucunda, Chicago Ticaret Borsası’ndaki kile başına pirinç fiyatı yüzde 3,3 değer kaybederken, soya fasulyesi yüzde 1,8, buğday yüzde 1,5 ve mısırda yüzde 0,5 artış yaşandı. ABD’de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange’te ise libre bazında kahve fiyatı yüzde 6,3, pamuk yüzde 1,1 ve şeker yüzde 3,1 artarken, kakaonun ton başına fiyatı haftayı yüzde 0,7 azalışla tamamladı.