Trump’ın Hamas Oyunu

Donald Trump, Hamas’a Gazze’de önerdiği barış ve yeniden inşa planına yanıt vermesi için “üç veya dört gün” süre verdi ve İsrail saldırılarının devam etmesi ve daha fazla sivilin ölmesine yol açması nedeniyle, Hamas’ın anlaşmayı reddetmesi halinde “cehennemde ödeyeceği” konusunda uyardı.

Trump’ın önerisi, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Washington’da düzenlediği ortak basın toplantısında duyuruldu ve iki yıldır süren amansız savaşın kesin olarak sona erdirilmesini amaçlıyor. Yerel hastaneler, Salı günü Gazze genelinde en az 31 Filistinlinin öldürüldüğünü bildirdi.

Hamas’ın ne kadar sürede yanıt vermesi gerektiği sorulduğunda Trump Salı günü, “Üç veya dört gün içinde yanıt vereceğiz” dedi. Daha sonra, Hamas’ın bunu reddetmesi halinde ağır sonuçlarla karşılaşacağı uyarısında bulundu.

Trump, Virginia, Quantico’daki bir askeri üste toplanan ABD general ve amirallerine, “İhtiyacımız olan tek bir imza var ve imzalamazlarsa bu imza cehennem azabına yol açacak,” dedi. Başkan, Hamas’ın teklifi reddetmesi veya herhangi bir aşamada anlaşmadan cayması durumunda İsrail’in savaşa devam etmesini destekleyeceğini daha önce açıkça belirtmişti.

Netanyahu, Pazartesi günü Washington’da düzenlediği basın toplantısında Trump’a, “Hamas planınızı reddederse… veya sözde kabul eder ve ardından temelde buna karşı koymak için her şeyi yaparsa, İsrail işi kendi başına bitirecektir” dedi. Trump, böyle durumlarda İsrail’in “tam desteğine” sahip olacağını söyledi.

İsrail’de medya ve siyasetçiler, Netanyahu’nun, İsrail’in temel taleplerinin çoğunu karşılayan 20 maddelik planı desteklediğini açıklamasından büyük memnuniyet duydu.

Plan, Hamas’ın silahsızlandırılmasını öngörüyor ve Trump başkanlığındaki teknokrat bir geçiş yönetimi tarafından yönetilecek olan Gazze’de gelecekte herhangi bir siyasi rol üstlenmesini yasaklıyor. İslamcı örgütün, ateşkesin yürürlüğe girmesinden sonraki 72 saat içinde elinde tuttuğu 48 İsrailli rehineyi (bunların yarısından azının hala hayatta olduğu düşünülüyor) serbest bırakmasını şart koşuyor. Ancak, İsrail askeri güçlerinin çevre boyunca bir tampon bölgeye kademeli olarak çekilmesini ve harap olmuş bölgedeki 2,3 milyonluk nüfusun acilen ihtiyaç duyduğu insani yardımın artırılmasını öngörüyor.

Gazze daha sonra savaş sonrası dönemde, apolitik teknokratların görev yaptığı ancak başkanlığını bizzat Trump’ın yaptığı bir geçiş yönetimi tarafından yönetilecekti.

Trump ile ortak basın toplantısının ardından Telegram kanalında yayınlanan bir video açıklamasında Netanyahu, İsrail ordusunun Gazze’nin büyük bölümünde kalacağını ve ABD Başkanı ile görüşmeleri sırasında bir Filistin devleti konusunda anlaşmaya varmadığını vurguladı. “Tüm rehinelerimizi sağ salim kurtaracağız, [İsrail ordusu] ise Gazze Şeridi’nin büyük bölümünde kalacak,” dedi.

Hamas’tan henüz bir yanıt gelmedi, yetkililer sadece öneriyi incelediklerini, önerinin içeride ve müttefik Filistinli silahlı gruplarla görüşüleceğini söylediler.

Hamas’tan bir kaynak, Agence France-Presse’e yaptığı açıklamada, grubun ” Filistin içinde ve dışında siyasi ve askeri liderlikleriyle bir dizi istişareye başladığını ” ve “liderlik üyeleri ve hareketler arasındaki iletişimin karmaşıklığı nedeniyle bunun birkaç gün süreceğini” söyledi.

Öneri, İsrail’in aralarında çok sayıda müebbet hapis cezasına çarptırılanların da bulunduğu yaklaşık 2.000 Filistinli tutukluyu serbest bırakmasını gerektiriyor.

Analistler, Türkiye, Mısır ve Katar’ın plana destek verdiğini ve Hamas’a baskı uygulayabileceklerini belirtti. Katarlı bir yetkili, Katar’ın Salı günü Hamas ve Türkiye ile bir araya gelerek planı görüşeceğini söyledi.

İsrail işgali altındaki Batı Şeria’nın bazı bölgelerinde kısmi yetkiye sahip olan ancak savaş sonrası Gazze hükümetinde bir rol üstlenme ihtimali bulunan Filistin Yönetimi, Trump’ın “samimi ve kararlı çabalarını” memnuniyetle karşıladı.

Ancak yerel medyada yer alan haberlere göre, Hamas’la ittifak halindeki Filistinli gruplar başlangıçta planı reddetmiş gibi görünüyor. Hamas’a yakın bir kaynak ise Reuters’a yaptığı açıklamada, planın “tamamen İsrail yanlısı” olduğunu ve grubu ortadan kaldırmayı amaçlayan “imkansız koşullar” dayattığını söyledi.

Hamas’ın müttefiki İslami Cihad, planın Filistinlilere yönelik daha fazla saldırganlığı teşvik edeceğini söyledi. Grup yaptığı açıklamada, “İsrail, ABD aracılığıyla, savaşla başaramadığı şeyi dayatmaya çalışıyor.” dedi.

İsrail’de çok sayıda yorumcu bu öneriyi olumlu karşılarken, Netanyahu’yu destekleyenler ise İsrail başbakanının son dakika tavizleri verdiğini öne çıkarmaya özen gösterdi.