DUYGU ERDOĞAN / İSTANBUL – Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ), 500 bin yeni sosyal konut projesinde hazırlıklarını tamamladı. ‘Yüzyılın Konut Projesi’ olarak adlandırılan bu kapsamda, Türkiye genelinde 81 ilde toplamda 500 bin konut inşa edileceği duyuruldu. Bu konutların bir kısmı sadece İstanbul’da kiralık olarak sunulacak. Uzun dönemli kiralamaların, İstanbul’daki kira fiyatlarını düşürmesi bekleniyor.
Ekim ayı içinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanması öngörülen program, geçtiğimiz gün Kabine Toplantısı’nın ardından Erdoğan tarafından detaylandırıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bu projemizle TOKİ aracılığıyla ilk kez kiralık konut uygulamasını hayata geçireceğiz. Sosyal konutlarımızın bazılarını vatandaşlarımıza uygun koşullarla kiralayacağız ve dar gelirli ailelerimizi rahatlatmayı hedefliyoruz. 500 bin sosyal konut projemiz sayesinde vatandaşlarımızın konuta ulaşmasını daha uygun maliyetlerle sağlamak amacıyla önemli adımlar atmış olacağız. Detayları önümüzdeki günlerde gerçekleştireceğimiz tanıtım programında paylaşacağız” ifadelerini kullandı. Kamu tarafından yalnızca kiraya vermek amacıyla konut üretimi, uzun zamandır sektörün gündemindeydi.
HER İKİ YAKADA DA OLACAK
TOKİ, bu kampanya çerçevesinde İstanbul’da ilk kez kiralık konut projesini uygulamaya koyacak. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, “Hazırlıklar tamam” diyerek bilgi verdi. İstanbul’un her iki yakasında kiralık konutlar inşa edilecek. Kiralık konutlarda, satışta olduğu gibi kura sistemi uygulanması planlanmakta. Sosyal konutlarda hak sahipliği de yine kura ile belirlenecek. Proje açıklandıktan sonra illere göre başvuru süreci başlayacak ve kura çekimi gerçekleştirilecek. Vatandaşlara 20 yıla kadar düşük taksitlerle ödeme imkanı sunulması öngörülüyor. Şehit yakınları, gaziler, engelliler, emekliler ve gençler için ayrı kontenjanlar ayrılacak. Ayrıca, en az 3 çocuğu olan aileler için de kontenjan oluşturulması gündemde. Uygulamalar 2026’nın ilk çeyreğinde başlayacak.
‘KİRALARI DÜŞÜRMEKTE ÇOK ETKİLİ OLACAKTIR’
Orta Vadeli Program çerçevesinde sosyal konut programına dair açıklamalarda bulunan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, enflasyonla mücadelede gıda ve sosyal konutların öncelikli konu olduğunu belirtti. Kamu tarafından yönetilecek ve yönlendirilecek süreçlerin, kiralardaki direncin kırılması ve sosyal adalet açısından büyük önem taşıdığını vurguladı.
Daha önce sosyal konut projesinin önemini vurgulayan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, her vatandaşın ev sahibi olabilmesi konusundaki kararlılıklarını yineledi. Kurum, yeni sosyal konut programının Türkiye’de konut sorununu sona erdireceğini ve konut fiyatlarında, kira düzeylerinde önemli düşüşler yaşanacağını ifade etti. Ayrıca, sosyal konut programının etkisinin henüz açıklanmadan önce de hissedilmeye başlandığını belirtti.
FARKLI ÜLKELERDE DE UYGULANAN SİSTEM
Son üç yılda artış gösteren konut fiyatları ve enflasyon kaynaklı kira artışları, Türkiye’de ciddi bir barınma krizi oluşturdu. Konut geliştiriciler, yüksek maliyetler nedeniyle yeterli sayıda konut üretilemediğini ve talep doğrultusunda arzın azlığının fiyatları yükseltmeye devam ettiğini ifade ediyor. Bu çerçevede, Hollanda ve Almanya gibi bazı Avrupa ülkelerinde kamu eliyle kiralanan konutlar örnek gösterilmektedir. Avrupa’da yüksek kiraların söz konusu olduğu şehirlerde ‘tavan kira’ uygulamaları söz konusu olup, kendi konutunu üretmek isteyenlere teşvikler verilmektedir. Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) Başkanı Neşecan Çekici, devletin elindeki arsaların gayrimenkul geliştiricilere belli bir proje süresi için ödünç verilmesi ve kamu-özel işbirliğiyle on binlerce konut inşa edilebileceğini vurguladı. Bu ‘yeni konut modeli’, kamunun kiraya vermesiyle arsa maliyetindeki farkın kiraları yarı yarıya düşürmesini sağlayabileceği ifade edildi.