ABD Yüksek Mahkemesi, Halkbank’ın İtirazını Reddetti

• Egemenlik dokunulmazlığı savunması geçerli sayılmadı
• Davanın esasına ilişkin yargılama, New York Güney Bölgesi Federal Mahkemesi’nde devam edecek.

ABD Yüksek Mahkemesi, Türkiye Cumhuriyeti’ne ait Halkbank’ın “egemenlik dokunulmazlığı” gerekçesiyle yaptığı itirazı reddederek, bankaya yönelik İran yaptırımlarını delme suçlamalarının görülmeye devam etmesine karar verdi.

Karar, bugün saat 16:00’da açıklandı ve böylece Halkbank davası ABD federal mahkemelerinde yeniden ilerleme aşamasına girdi.

Yaptırımların Delinmesi İddiası

ABD’li savcılar, Halkbank’ın İran’a ait yaklaşık 20 milyar dolarlık varlığın uluslararası yaptırımları delerek serbest bırakılmasına yardım ettiğini, bu süreçte en az 1 milyar doların Amerikan finans sistemi üzerinden aklandığını öne sürüyor.
Savcılığa göre, bankanın işlemleri petrol gelirlerini altın ve nakde dönüştürmeyi, sahte ticaret kayıtları oluşturmayı ve bazı aracılar üzerinden İran devletine kaynak sağlamayı içeriyor.

Dokunulmazlık Savunması Geçerli Sayılmadı

Halkbank, ABD’de yargılanamayacağı gerekçesiyle “Foreign Sovereign Immunities Act (FSIA)” kapsamında dokunulmazlık talep etmişti. Ancak Yüksek Mahkeme, 2023’te bu talebi reddetmiş; yalnızca “ortak hukuk dokunulmazlığı” iddiasını incelemesi için dosyayı ikinci derece mahkemeye (Second Circuit) geri göndermişti.

Ekim 2024’te Second Circuit Mahkemesi, bu ikinci talebi de reddederek Halkbank’ın ABD ceza yasaları karşısında dokunulmazlığı bulunmadığına hükmetti.
Mahkeme kararında, “iddia edilen eylemler ticari niteliktedir; devlet egemenliği kapsamında değerlendirilemez” ifadesine yer verildi.

Finansal ve Diplomatik Etkiler

Kararın ardından Halkbank hisselerinde dalgalanma yaşanırken, analistlerin bankanın olası bir uzlaşma cezasının 1 ila 2 milyar dolar arasında olabileceğini belirttiğini aktardı.
Halkbank’ın 2024 yılı net kârı 672 milyon dolar düzeyinde gerçekleşmişti. Uzmanlar, bu büyüklükte bir ceza bankanın sermaye yeterliliğini zorlayacak gibi gözüküyor. Diplomatik cephede ise, Ankara ve Washington arasındaki temasların sürdüğü ve Türk kaynaklar, davanın “yönetilebilir bir para cezası” ile sonuçlanabileceği beklentisini koruyor.

Hukuk çevreleri, ABD Yüksek Mahkemesi’nin kararıyla yabancı devlet kurumlarının ABD yargısı karşısında dokunulmaz olmadıkları yönünde güçlü bir emsal oluştuğunu vurguluyor.
Foley Hoag hukuk bürosunun analizinde, “Bu karar, devlet kontrolündeki ticari kuruluşların ABD yasaları uyarınca cezai sorumluluk taşıyabileceğini açık biçimde ortaya koyuyor” ifadesi yer aldı.

Dava Sürecek

Yüksek Mahkeme’nin kararı Halkbank’ın suçlu bulunduğu anlamına gelmiyor. Davanın esasına ilişkin yargılama, New York Güney Bölgesi Federal Mahkemesi’nde devam edecek.

Halkbank yetkilileri, “Banka her zaman uluslararası hukuka ve düzenlemelere uygun şekilde faaliyet göstermiştir” açıklamasını yineledi.