Ekonomist İris Cibre, Türkiye’de vergi gelirlerinin yapısına ilişkin dikkat çekici oranları paylaştı. Cibre’nin aktardığı verilere göre, KDV ve ÖTV gelirlerinin toplam vergiler içindeki payı %48, kurumlar vergisinin payı ise sadece %11 düzeyinde.
Buna göre dolaylı vergilerin toplam içindeki payı %62’ye yükselmiş durumda. Dolaylı vergiler; mal ve hizmet alımları üzerinden alınan KDV, ÖTV gibi vergileri kapsıyor ve doğrudan vatandaşın cebinden çıkan vergiler olarak değerlendiriliyor.
Cibre paylaşımında, “Ezelden beri vatandaşın üzerine yüklenmiş vergi…” ifadelerini kullanarak, Türkiye’de yıllardır süregelen vergi adaletsizliğine dikkat çekti.
Vergi Kompozisyonunda Dengesizlik
Paylaşılan pasta grafik verilerine göre;
- Gelir Vergisi: %25
- Kurumlar Vergisi: %11
- Dahilde Alınan KDV: %14
- Özel Tüketim Vergisi (ÖTV): %18
- Uluslararası Ticaret ve Muamele Vergileri: %19
- Diğer Vergiler: %6
- Mülkiyet Üzerinden Alınan Vergiler: %1
- Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi: %5
Toplamda dolaylı vergiler (KDV, ÖTV ve ticaret üzerinden alınan vergiler) bütçe gelirlerinin neredeyse üçte ikisini oluşturuyor.
Uzmanlar Uyarıyor: “Vergi Adaleti Zedeleniyor”
Ekonomistler, dolaylı vergi oranlarının bu denli yüksek olmasının gelir dağılımı adaletini olumsuz etkilediğini belirtiyor. Zira gelirine bakılmaksızın herkes aynı oranda KDV ve ÖTV ödüyor, bu da düşük gelirli kesimlerin oransal olarak daha fazla vergi yükü taşıması anlamına geliyor.
Uzmanlara göre çözüm, doğrudan vergilerin (gelir ve kurumlar vergisi) payını artırmak, dolaylı vergilerin yükünü kademeli olarak azaltmak.