Sanayide yeşil dönüşüm süreci, "sektörel uzman havuzu" ile güçlendirilecek.

2026 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’na göre, imalat sanayisinde kimya, ilaç ve tıbbi cihazlar, makine, elektrikli ekipman, otomotiv, elektronik ve raylı sistem araçları gibi sektörlerde yeşil ve dijital dönüşüm odaklı yüksek katma değerli üretim yapısına geçiş hedefleniyor.

Sürdürülebilir üretim ve yeşil dönüşüm teknolojilerinin benimsenmesi, geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması amacıyla AR-GE faaliyetleri ile teknoloji transferine destek verilecek.

Temiz ve kaynak verimli üretim gerçekleştiren sanayi kuruluşları için “sanayide yeşil dönüşüm belgesi” başvuruları alınacak. Ayrıca, yeşil dönüşüm belgelendirmesi için kullanılan sistemin geliştirilmesinde yapay zeka ile çalışmalar yürütülecek.

Bu belgenin yeşil finansmana erişim imkanlarını artırmak için kamu ihalelerinde önceliklendirilmesine dair girişimlerde bulunulacak. Yeşil dönüşüm sürecinde yer alacak bir “sektörel uzman havuzu” da oluşturulacak.

İmalat sanayisinde yapılan sektör analizleriyle yapay zeka, büyük veri analitiği ve ileri otomasyon gibi dijital teknolojilerin imalat süreçlerine entegre edilmesi teşvik edilecek.

Dijital Dönüşüm Programı sayesinde işletmelerin dijital teknolojileri imalat süreçlerine entegre edecekleri yatırımlar desteklenecek.

KOBİ Dijital Dönüşüm Destek Programı kapsamında, imalat sektöründe faaliyet gösteren KOBİ’lerin dijitalleşme yatırımlarına kredi faiz desteği sunulacak.

RAKAMLARLA DÖNÜŞÜM

İmalat sanayisinde uygulanan programların etkisi sayılara yansırken, ocak-eylül döneminde toplam imalat sanayi ihracatı, 2024’ün aynı dönemine göre yüzde 4,3 artışla 189,5 milyar dolara ulaştı.

Özel sektör AR-GE merkezi sayısı eylülde 1356’ya yükseldi. Bu merkezlerin en yoğun bulunduğu iller İstanbul, Ankara, Kocaeli, Bursa ve İzmir olarak kaydedildi. Bu merkezlerde istihdam edilen toplam personel sayısı ise 89 bin 621’e ulaştı. Merkezlerden yapılan patent başvurusu 29 bin 21’e, tescil edilen patent sayısı ise 16 bin 17’ye çıktı.

Ayrıca toplam 29 ilde bulunan 342 özel sektör tasarım merkezi İstanbul, Ankara, Bursa ve İzmir’de yoğunlaşırken, bu merkezlerde istihdam edilen kişi sayısı 8 bin 454’e ulaştı. Eylül ayı itibarıyla yapılan patent başvurusu 603, tescil edilen patent sayısı ise 332 olarak belirlendi.

Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı düzenlemeleri çerçevesinde, organize sanayi bölgelerinin altyapı güçlendirilmesi, üretim ve istihdam artırıcı faaliyetler ile kültürel miras gibi konularda toplam 4,7 milyar lira bütçeli 54 proje önerisi alındı. Değerlendirme süreci tamamlanan ve toplam bütçesi 1,79 milyar lira olan 15 proje onaylandı.

DÖNÜŞÜM PROGRAMLARI DEVREDE

Milli Teknoloji Hamlesi vizyonu doğrultusunda Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan programlarla sanayide yeşil ve dijital dönüşüm hedefleniyor.

Dijital Dönüşüm Programı’na eylül ayı itibarıyla toplam yatırım tutarı 6,7 milyar lirayı aşan 23 başvuru alındı.

KOSGEB’in desteklediği projeler çerçevesinde, KOBİ’lerin güneş enerjisi projeleri, kaynak verimliliği artırma, atık üretimini azaltma, suyun korunması ve sürdürülebilir üretim yöntemleri uygulama hedefli projenin teklif çağrısı kapsamında 2 bin 12 işletmeye 5,6 milyar lira destek sağlandı.

TÜBİTAK’ın Yeşil İnovasyon Teknoloji Yönderlik Desteği Programı çerçevesinde 741 projeye 2,6 milyon lira, Sanayide Yeşil Dönüşüm Desteği Programı kapsamında ise 231 projeye 22 milyon lira ödeme yapıldı. Sanayiye Yönelik AR-GE ve Yenilik Ağları (SAYEM) Yeşil Dönüşüm Desteği Programı’nda 8 platform için destek kararı alındı.

Kapasite Geliştirme Destek Programı (KOBİGEL) ile KOBİ’lerin verimliliğini, üretimini, pazar büyüklüğünü ve kurumsal kapasitesini artırmaya yönelik ölçek büyütme yatırımlarına katkı sağlanması planlandı. Bu kapsamda 1647 proje onaylandı ve 25,5 milyar lira kredi hacmi uygun bulundu. Tahmini destek tutarının ise 9 milyar lira olması öngörülüyor.

İstihdamı Koruma Destek Programı çerçevesinde 15 bin işletmeye 5,6 milyar lira destek verildi.

Kredi Garanti Fonu (KGF) kefaletleri aracılığıyla toplam 50 destek paketi ile ağustos ayı itibarıyla 531 bin firmaya 1,56 trilyon lira ticari kredi hacmine karşılık 1,23 trilyon lira kefalet sağlandı.