Bir zamanlar hemen her mahallede bulunan “Güzel Dönerciler”, yavaş yavaş hayatımızdan silindi. Uygun fiyatlı, lezzetli tavuk dönerlerin yerini, az tavuklu ama bol soslu lavaşlar aldı. O eski kokusuyla aklımızı baştan alan et dönerlerin yerinde ise, içeriği belirsiz saman gibi dönerler bulunuyor. Elbette bu işi layığıyla yapmaya devam eden mekanlar hala var, ancak ya fiyatları el yakıyor ya da ulaşılması zor yerlerde hizmet veriyorlar.
Bu lezzet dünyasındaki büyük çöküşe yakından bakalım. Döner krallığının çöküşü.
Tavuk Döner: Öğrencinin Can Dostu
Tavuk döner, öğrencilik yıllarımızın vazgeçilmeziydi. O dönemlerde içeriğinde sebze ve isteğe göre ketçap-mayonez bulunan bu şaheser, uygun fiyatı ve doyuruculuğuyla herkesin sevgilisiydi. Kötü yapanlar yine vardı tabi ki ama bir elin parmaklarını geçmezdi. Soslu lavaş furyası henüz yaygın değildi ve yapan da gerçekten hakkını veriyordu. Şimdiki gibi soslu lavaş yemiyorduk.
Esnaf da haklı tabi maliyetler aldı başını gitti. Kirasıydı, sigortasıydı, elektriğiydi derken bir Tavuk Döner ortalama 150 TL. (Kaynak: Yemek Uygulamaları) Ancak bu fiyat artışıyla birlikte kalite de düştü. Keyif alarak yemeyi geçtim doymak için bile zor yeniyor.
2011 yılında KYK bursu 240 TL idi ve o dönemde bir tavuk döner 2,5 TL’ye satılıyordu. Bu da kabaca 100 tavuk döner alabilmek anlamına geliyordu. 2024 yılında ise bir KYK bursuyla ancak 15 tavuk döner yiyebilirsiniz. Fiyatlar artmış olabilir, ama kalite neden bu kadar düştü? Tavuk döner endeksinde bir gariplik var!
Yine de eski dosttan düşman olmaz. Hala bir yerlerde iyi tavuk döner yapan mekanların var olduğunu biliyorum.
Pahalı Kalitesizlik Dönemine Giriş
Tavuk dönerin abisi et döner de bu “pahalı kalitesizlik” furyasından nasibini aldı. Artan maliyetler, porsiyonları küçülttü ve kaliteden çaldı. Elbette hala iyi et döner yapan yerler var, ancak bunların da bir çoğu sosyal medyanın etkisine yenik düştü. Artan talebi karşılamak isteyen işletmeler, marinasyon sürelerini kısaltarak, etin bölgesini değiştirerek ve işçiliği azaltarak maliyet düşürmeye çalıştılar. Ancak fiyatlar bu düşük kaliteye rağmen artmaya devam etti.
Kalitesiz ete dayadılar salçayı, sosu güzelim döner bir faciaya dönüştü.
Franchise Sistemi ve Kalite Kaybı
Küçük işletmelerin kalitesini düşürmesindeki en büyük etkenlerden biri, franchise dükkanların hızla artışı oldu. Enflasyonun bir anda yükselmesiyle birlikte herkes uygun fiyatlı yemek arayışına girdi. Bu talebi fark eden franchise zincirleri, güçlü yatırım imkanlarıyla pazarı domine etti. İlk başlarda fiyat performansı iyi olan bu mekanlar, zamanla kaliteyi düşürerek maliyetlerini aşağı çekti. Maliyetleri aşağıya çekerken de fiyatlarını iyice arttırdı. Şu anda fiyatlar tavan!
Rekabet edemeyen kaliteli mekanlar ise birer birer kapılarını kapattı. “Kendimi bozmaktansa gururumla giderim” diyen o eski dönerciler, hayatımızdan sessizce çekildi.
O iyi dönerciler, o güzel atlara binip gittiler. Demirin tuncuna, dönercinin soslusuna kaldık.
İyi hafta sonları.
Yorumlar kapalı.