İngiltere Dışişleri Bakanı, İngiltere’nin, Ortadoğu’da iki devletli çözüme giden siyasi yolu canlı tutmak amacıyla Haziran ayında düzenlenen bir konferansta, Filistin devletinin tanınması konusunda Fransa ve Suudi Arabistan ile görüşmelerde bulunduğunu söyledi.
David Lammy’nin açıklamaları, İngiltere’nin Fransa ile konferans etrafında bir tanıma süreci hakkında bir görüşmenin sürdüğünü ilk kez kabul etmesi anlamına geliyor.
BM Güvenlik Konseyi’nin iki daimi üyesinin Filistin’i tanıması güçlü bir açıklama olacaktır; ancak bu, Fransa’nın ne önerdiği ve tanınmanın iki devletli çözüme doğru güvenilir bir sürecin parçası olup olmadığı konusunda daha fazla netliğe ihtiyaç duyulması gibi birçok diplomatik engelle karşı karşıyadır; İsrail ise buna karşı çıkmaktadır.
Lordlar Kamarası Uluslararası İlişkiler Komitesi’ne konuşan Lammy, İngiltere’nin bu adımı sembolik bir anda değil, sahada etkili olacağı bir zamanda atmak istediğini belirterek, bazı Avrupa ülkelerinin Filistin’i tanımasının son dönemde hiçbir etki yaratmamış olmasının üzücü bir sonuç olduğunu söyledi.
Şimdiye kadar 160 devletin Filistin’i tanıdığını, en son İspanya, Norveç ve İrlanda’nın da bu tanıma dahil olduğunu hatırlatan Lammy, “İngiltere’nin Filistin devletini ne zaman tanıyacağına dair hiç kimsenin veto hakkı yok… Biz her zaman şunu söyledik, tanıma kendi başına bir amaç değildir ve iki devletli bir tanımadan ziyade bir sürecin parçası olarak tanınmayı tercih ederiz.
“Başkan Macron, son zamanlarda Suudilerle birlikte bu konuda çok şey söyledi ve tabii ki şu anda onlarla görüşüyoruz.”
Geçtiğimiz hafta Katar ile yaptığı görüşmelerde, uzun vadeli bir çözümün Hamas’ın Gazze’de hükümette olmamasını ve liderliğinin muhtemelen üçüncü bir ülkeye gitmesini gerektireceğinin altını çizdiğini söyledi. Kuzey İrlanda’daki İyi Cuma anlaşmasından sonra gerçekleşene benzer tam bir silahsızlanma süreci olması gerektiğini söyledi.
Ancak Lammy, “Herhangi bir grup insanın benden daha uzun süre devletsiz yaşamış olması kabul edilemez.” dedi.
Yerleşim genişlemesinin hızlanan hızının iki devletin yaşayabilirliğini baltaladığını kabul etti ve yerleşim şiddet düzeylerinin “şok edici” olduğunu söyledi.
Geçen yıl, Batı Şeria’daki 59 karakolun inşa edildiğini, oysa önceki 25 yılın ortalamasının yedi olduğunu söyledi.
Uzun tanıma serüveniyle ilgili son spekülasyonlar, Emmanuel Macron’un 9 Nisan’da Mısır’a yaptığı bir geziden dönmesi ve Fransa’nın muhtemelen Haziran konferansında bir Filistin devletini tanıyacağını söylemesiyle başladı. Bu, bir G7 üye ülkesinin Filistin’i ilk kez tanıması olacaktı.
Birkaç gün sonra Macron, bu adımın “İsrail’i şu anda tanımayan devletlerin de tanıması dahil olmak üzere bir dizi başka tanımayı tetiklemek” amacını taşıdığını açıkladı; bu açıklamalar, tanıma yönünde bir ivme oluşmaması durumunda Fransa’ya bir çıkış yolu sağlayabilir.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, daha sonra Macron’u arayarak Filistin’in devlet olarak tanınmasının Hamas ve İran için bir zafer olacağını söyledi.
Donald Trump’ın bu ay Suudi Arabistan’ı ziyaret etmesi bekleniyor. Riyad’ın kendisine, Trump’ın imza attığı diplomatik temalardan biri olan İsrail ile Suudi Arabistan’ın normalleşmesinin, iki devletli çözüme giden güvenilir bir yol olmadan imkansız olduğunu söyleyeceği kesin.
Paris merkezli düşünce kuruluşu Institut Montaigne’in özel danışmanlarından Michel Duclos, Fransa’nın konuyla ilgili tutumunun, ülkenin siyasi güvenilirliğini tehlikeye attığını savundu.
Haziran ayında BM’de düzenlenen konferanstan elde edilecek en iyi sonucun “bir yol haritası veya bir dizi öneriden başka bir şey olmayabileceğini” ve Fransa için ikilemin yakında daha da zorlayıcı hale gelebileceğini söyledi: Gerçek bir iki devletli ivme beklerken Filistin’i tanımayı ertelemeye devam edebilir mi? Yoksa daha fazla erteleme, güvenilirliğini zedeler mi?”
Lammy, İsrail liderliğinin Gazze’ye yardıma yönelik 60 günlük yasağına olan hayal kırıklığını gösterdi ancak yeni bir önlem önermedi. “Gazze’ye gerekli yardımın ablukası korkunç, acı çok büyük, ihtiyaç çok büyük, can kaybı aşırı” dedi.
İki hafta önce Londra’da İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar ile yaptığı görüşmede, İsrail’in yardım sağlama yükümlülükleri konusunda kendisine açıkça bilgi verdiğini söyledi .
Kaynak The Guardian
Yorumlar kapalı.