İran-İsrail çatışması küresel piyasalarda dalgalanmalara yol açtı: Petrol fiyatları arttı, borsa endeksleri geriledi.

Güncelleme: 16/06/2025 09:41

Küresel piyasalarda, Orta Doğu’daki jeopolitik gerginliklerin artmasıyla fiyatlamalar daha da karmaşık bir hal aldı. Haftanın ilk işlem gününde yatırımcıların dikkatli bir tutum sergilemesi, karışık bir seyirle sonuçlanıyor.

İsrail ve İran arasında geçen hafta başlayan karşılıklı saldırılar, dünya genelinde gözlemlenen risk algısını artırırken, çatışmaların süresine dair belirsizlikler dikkat çekiyor.

Sabah saatlerinde İran’dan İsrail’e yönelen yoğun füze saldırısı, İsrail’de geniş bir alanda alarm sistemlerini devreye soktu. Hava savunma sistemlerini aşarak Tel Aviv ve çevresine isabet eden füzeler, olayın ciddiyetini gösterdi.

Analistler, ABD ve Çin arasında imzalanan ticaret anlaşmasının ardından artan risk iştahının, Orta Doğu’daki jeopolitik gerginliklerin etkisiyle azaldığını belirtiyor. İran ve İsrail arasındaki gerilim, enerji arzı açısından belirsizlikler yaratmakta ve bu durum imalat sektörü üzerinde risk oluşturabilir.

Öte yandan, ABD’nin ticaret ortaklarıyla ilgili müzakereleri de yakından izleniyor. Bu hafta Kanada’da düzenlenecek G7 zirvesinde, liderlerin ticaret ilişkileri üzerinde durması bekleniyor.

TRUMP’TAN İSRAİL-İRAN DEĞERLENDİRMESİ

ABD Başkanı Donald Trump, İran ve İsrail arasındaki çatışmalar hakkında, artık bir anlaşmanın zamanının geldiğini açıkladı. Kanada’daki G7 zirvesine katılmak üzere yola çıkarken gazetecilerin sorularını yanıtlayan Trump, “Umuyorum bir anlaşma olacak.” dedi.

Trump, gerektiğinde ABD’nin İsrail’i korumak için gereken adımları atacağını yineledi.

Analistler, ABD’deki tarife müzakerelerine dair olumlu beklentilerin, azalan enflasyon ve durgunluk kaygılarının, Orta Doğu’daki jeopolitik gerginliklerle yeniden artabileceğini vurguladı.

PETROL FİYATLARINDA YÜKSELİŞ DEVAM EDİYOR

İsrail ve İran arasındaki çatışmaların etkisiyle Brent petrol varil fiyatı, yeni haftaya yüzde 0,4’lük bir artışla 73,9 dolardan başladı. Yaşanan gelişmeler, dünya petrol ticaretinin önemli bir kısmının geçiş yaptığı Hürmüz Boğazı’ndaki sevkiyatların aksayabileceği endişelerini artırdı.

Jeopolitik olayların risk algısını artırmasıyla birlikte, altın fiyatları da yükseliş gösterdi. Cuma günü altının ons fiyatı yüzde 1,4 artışla 3.433 dolardan kapandı; şu anda ise hafif bir gerileme ile 3.430 dolardan işlem görüyor.

Tahvil piyasasında, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,41’e kadar yükseldi ve güncel oran ise yüzde 4,42 seviyelerinde işlem görmekte. Dolar endeksi de haftaya yüzde 0,5 artışla 98,2 seviyesinden başlamış durumda.

Bu durum, hisse senedi piyasalarına da yansıdı; savunma ve enerji şirketlerinin hisselerinde önemli artışlar gözlemlendi. Lockheed Martin’in hisseleri yüzde 3,7, RTX Corporation’ın hisseleri yüzde 3,3 değer kazandı. Enerji sektöründe Exxon’un hisseleri yüzde 2,2, ConocoPhillips’in hisseleri ise yüzde 2,4 arttı.

Ancak, petrol fiyatlarındaki artış hava yolu şirketlerini olumsuz etkiledi; American Airlines hisseleri yüzde 5, United Airlines hisseleri yüzde 4,5 ve Delta Air Lines hisseleri ise yüzde 4 geriledi.

Sonuç olarak, Cuma günü New York Borsası’nda Nasdaq endeksi yüzde 1,30, Dow Jones endeksi yüzde 1,79 ve S&P 500 endeksi yüzde 1,13 değer kaybetti. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni haftaya olumlu bir başlangıç yaptı.

AVRUPA BORSALARI ENERJİ MALİYETLERİNDEN ENDİŞELİ

Avrupa borsalarında da jeopolitik gelişmelerin etkisiyle negatif bir seyir izlenirken, artan enerji maliyetlerinin bölgedeki üretim maliyetlerini olumsuz etkileyebileceği endişeleri göze çarpıyor.

Analistler, Hürmüz Boğazı’ndaki muhtemel kapanma girişimlerinin enflasyonla mücadele eden ülkeler üzerinde olumsuz etkiler yaratacağını vurguladı. Cuma günü, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,39, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,04, Almanya’da DAX 40 yüzde 1,07 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 1,28 değer kaybetti. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar da negatif bir başlangıç yaptı.

ASYA PİYASALARINDA POZİTİF HAVA

Asya piyasalarında ise haftanın ilk işlem gününde, Hong Kong hariç genel olarak pozitif bir seyir gözlemleniyor.

ABD ve Çin arasındaki ticaret anlaşmasına yönelik olumlu hava, Japonya ve Güney Kore’nın ABD ile tarifeler konusunda uzlaşma sağlayacağına dair iyimserliklerle destekleniyor.

Güney Kore’de yaşanan siyasi belirsizliklerin sona ermesinin ardından Kospi endeksinde artış devam ediyor. Bu hafta açıklanan verilere göre, Çin’de perakende satışlar Mayıs ayında yıllık bazda yüzde 6,4 arttı; bu sonuç beklentilerin üzerinde geldi. Ancak sanayi üretimi, Nisan’daki yüzde 6,1’den yüzde 5,8’e geriledi.

Yeni konut fiyatlarının Mayıs ayında %0,22 düşüş göstermesi ve ikinci el konut fiyatlarının %0,5 azalması da dikkat çekici gelişmeler arasında.

Bugün itibariyle kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,2, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,3, Çin’de ise Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,2 değer kazandı; yalnızca Hong Kong’daki Hang Seng endeksi yatay seyretti.

BUGÜN TCMB’NİN ÖDEMELER DENGESİ ARAŞTIRILACAK

Cuma günü satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 2,19 değer kaybıyla 9.311,88 puandan kapattı.

Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı haziran vadeli kontrat, Cuma akşamı normal seans kapanışına paralel olarak 10.415,00 puandan işlem gördü.

Bugün açıklanacak Nisan ayı ödemeler dengesi verileri yatırımcıların odak noktasında yer alıyor. AA Finans’ın beklenti anketine katılan ekonomistler, cari işlemler hesabının Nisan ayında 7 milyar 80 milyon dolar açık vermesini öngörüyor. 2025 için ise cari işlemler açığının 18 milyar 988 milyon dolar olacağı tahmini yapılıyor.

Dolar/TL, Cuma günü yüzde 0,2 artışla 39,4140’tan kapanmış olup, bugün bankalararası piyasada 39,4600 seviyesinden işlem görmekte.

Bugün yurt içinde ödemeler dengesi, perakende satışlar ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın piyasa katılımcıları anketinin yanı sıra yurt dışında ABD’de New York Fed imalat sanayi endeksi takip edilecektir.

Orta Doğu’dan gelen haberlerin piyasaların yönü üzerinde etkili olması bekleniyor. Teknik açıdan BIST 100 endeksi için 9.300 ve 9.200 seviyeleri destek, 9.400 ve 9.500 puanı ise direnç noktası olarak öne çıkıyor.

Piyasalarda bugün takip edilecek önemli veriler ise şunlardır: