Küresel piyasalarda gerginlik artıyor: Jeopolitik çalkantılar ve ticaret belirsizliği etkili.

Güncelleme: 17/06/2025 10:42

Küresel piyasalarda, Orta Doğu’da süregelen jeopolitik gerilimlerin uzun süreli etkileri ve enerji arzı endişeleri karmaşık bir görünüm sergiliyor.

İran ve İsrail arasındaki çatışmaların devam etmesi, petrol fiyatlarında dalgalanmalara neden olurken, bu durum borsa endeksleri üzerinde de etkili oluyor.

ABD’nin korumacı ticaret politikaları, imalat sektörü ve ticaret stratejileri üzerinde belirsizlik oluştururken, artan enerji arzı riskleri ülkelerin gelecek projeksiyonlarını zorlaştırmakta.

Uzmanlar, Orta Doğu’daki gerilimlerin enflasyon ve resesyon endişelerini tekrar artırabileceği konusunda uyarıyor.

Jeopolitik gelişmelerin yanı sıra, ABD Merkez Bankası’nın gerçekleştireceği Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısı da yatırımcılar tarafından dikkatle izleniyor. Faiz oranlarının sabit tutulması bekleniyor.

ABD ve ticaret ortakları arasındaki tarifelere dair müzakereler sürerken, bu konudaki gelişmeler borsa yönünde etkili olmaya devam ediyor.

ABD Başkanı Donald Trump, G7 zirvesine katılmadan önce yaptığı açıklamada, yeni ticaret anlaşmaları hakkında bilgi vermeyi umduğunu ifade etti.

ABD, İngiltere’ye 100 Bin Araçlık Kota Tanıdı

Başkan Trump, G7 Liderler Zirvesi’nde İngiltere ile yapılan ticaret anlaşmasını onaylayan bir kararnameye imza attı.

İngiltere Başbakanı Keir Starmer ile düzenlediği basın toplantısında, bu anlaşmanın iki taraf için de faydalı olduğunu ve daha birçok iş fırsatını beraberinde getirebileceğini belirtti.

Kararnamede, İngiltere’nin ABD’nin üretim altyapısına zarar veren engelleri azaltma veya kaldırma taahhüdünde bulunduğu ifade edildi.

Ayrıca, ABD’nin İngiltere menşeli otomobillere yönelik yıllık 100 bin araçlık kota tanıyacağı ve bu kotalara yüzde 10 tarife uygulanacağı belirtildi. Havacılık ürünlerinde ise tarifesiz ticaret yapılacak.

ABD’de Vadelİ Kontraklar Negatif Seyrediyor

Orta Doğu’daki çatışmalar nedeniyle artan enerji arzı endişeleri piyasalarda etkisini gösterirken, Brent petrol fiyatı günün başlangıcında yüzde 0,8 artışla 72,7 dolara yükseldi. Batı Teksas türü (WTI) ham petrol de yüzde 0,9 artışla 70,6 dolara ulaştı.

Jeopolitik çatışmalar nedeniyle dalgalı bir seyir izleyen altının ons fiyatı, önceki günü yüzde 1,4 düşüşle 3.385 dolardan kapattı. Şu anda ise ons altın, yüzde 0,2 artışla 3.391 dolardan işlem görüyor.

Tahvil piyasalarında, borsa iyimserliği nedeniyle satışlar gündemdeyken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yaklaşık 5 baz puan artışla yüzde 4,46 oldu. Ancak şu anda 2 baz puan gerileyerek yüzde 4,44 seviyesine indi. Dolar endeksi, günün başlangıcında yüzde 0,1 düşüşle 98,1 seviyesinde bulunuyor.

Tüm bu gelişmeler sonucunda, New York Borsası’nda Nasdaq endeksi yüzde 1,52, Dow Jones endeksi yüzde 0,75 ve S&P 500 endeksi yüzde 0,94 değer kazandı. Ancak ABD’de endeks vadeli kontratlar negatif bir seyirle yeni güne başladı.

AB ile ABD’nin Tarife Müzakereleri

Avrupa borsalarında, Orta Doğu’daki jeopolitik gerilimlerin olumlu yansıması nedeniyle pozitif bir seyir gözlemlenirken, Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, ticaret müzakerelerini hızlandırma talimatı verdi.

Uzmanlar, AB ve ABD arasındaki müzakerelerin gidişatının yatırımcılar için önemli olduğunu ve AB’nin en büyük ticaret partnerinin ABD olduğuna dikkat çekiyor.

Dün İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,28, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,75, Almanya’da DAX 40 yüzde 0,78 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 1,24 yükseldi. Ancak Orta Doğu’daki gelişmeler doğrultusunda Avrupa’da endeks vadeli kontratlar olumsuz bir başlangıç yaptı.

Japonya Faiz Oranlarını Sabit Tuttu

Asya piyasalarında Japonya hariç olumsuz bir hava sezerken, Japonya Merkez Bankası (BoJ) faiz oranını yüzde 0,50 seviyesinde tutmayı tercih etti.

Bankanın, kararın oy birliği ile alındığını ve tahvil alımlarını 2026’nın ilk çeyreğine kadar azaltmayı planladığını duyurdu.

Mektubunda enflasyon beklentilerinin orta seviyede arttığına, pirinç fiyatlarının artışına dikkat çekti.

Geçtiğimiz hafta Japonya Tarım Bakanı, artan pirinç fiyatlarını dengelemek için piyasaya 200 bin ton pirinç sürmeyi planladıklarını duyurmuştu.

Analistler, pirinç fiyatlarının geçen yıla göre iki katına çıkmasının enflasyon beklentilerini yukarıya taşımakta olduğunu belirtiyorlar. Ayrıca, Japonya’nın Güney Kore’den pirinç ithal ettiğine de dikkat çekiyorlar.

Öte yandan, Asya pazarlarında yatırımcılar, Orta Doğu’daki gelişmeler nedeniyle temkinli kalmaya devam ederken, teknoloji hisseleri pozitif bir ayrışma gösteriyor.

Bu gelişmeler ışığında, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,5 değer kazandı; Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,1, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,3 değer kaybetti.

BIST 100 Endeksi Yükseliş Gösterdi

Dün alım ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,41 artışla 9.350,01 puandan tamamladı.

Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksi ile ilgili haziran vadeli kontrat, akşam seansında normal kapanışın yüzde 0,1 üzerinde 10.488,00 puandan işlem gördü.

Dolar/TL, yüzde 0,2 düşüşle 39,3490’dan kapanırken, bugünkü bankalararası açılışta önceki kapanışın yüzde 0,1 üzerinde 39,3960’dan işlem görüyor.

Analistler, bugün yurt içinde veri gündeminin sakin olduğunu, yurtdışında Almanya ve Euro Bölgesi için Zew ekonomik güven endeksi ile ABD için perakende satışlar, sanayi üretimi ve kapasite kullanım oranlarının takip edileceğini belirtiyor. Ayrıca BIST 100 endeksi için 9.400 ve 9.500 puanların direnç, 9.300 ve 9.200 seviyelerinin destek olarak değerlendirileceğini vurguluyorlar.

Bugün takip edilecek veriler ise şu şekilde: