İsrail-İran Savaşı Türkiye Ekonomisini Zararları

İsrail’in 13 Haziran’daki hava saldırıları sonrası İran’ın karşılık vermesiyle başlayan sıcak savaş ortamı, sadece Ortadoğu’yu değil, küresel piyasaları da sarsıyor. Petrol ve altın fiyatlarında sert yükselişler yaşanırken, yatırımcıların güvenli liman arayışı dünya borsalarında satış dalgası başlattı. Bu savaş, Türkiye’yi ise enerji fiyatlarında artış, turizmde düşüş, ticaret koridorlarında aksama, borsada değer kaybı ve sermaye kaçışı gibi 5 ana kanaldan tehdit ediyor.

Enerji Fiyatları Türkiye’yi Zorluyor

İsrail saldırıları sonrası Brent petrolü 78,50 dolara kadar fırladı. İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatma ihtimali, küresel petrol arzının %20’sini tehdit ediyor. JPMorgan, fiyatların 120-130 doları görebileceği uyarısında bulundu. Türkiye, yıllık enerji tüketiminin neredeyse tamamını ithal ediyor. Bu da artan fiyatların, hem dış ticaret açığını hem de enflasyonu tırmandıracağı anlamına geliyor.

BIST 100 En Sert Düşen Borsa Oldu

Türkiye, jeopolitik risklerin bölge merkezinde olması sebebiyle küresel satış dalgasından en çok etkilenen ülke oldu. BIST 100 endeksi %3,5’i aşan düşüşle 9.065 puana kadar geriledi. Enerji ve ulaştırma hisselerinde yüksek volatilite gözlemlenirken, yatırımcı risk iştahı hızla azaldı. Türkiye’nin kredi risk primi (CDS) de 328 baz puanla son 1 yılın zirvesine çıktı.

Dövizde Sıçrama: Dolar 39,60 TL’yi Gördü

Jeopolitik baskı ve artan dış borçlanma maliyetleri, TL’ye sert değer kaybettirdi. Dolar/TL 39,60 seviyesini test etti, Euro ise 45,85 TL’ye kadar yükseldi. CDS primindeki yükseliş, Türkiye’nin dış finansmana erişimini daha pahalı hale getiriyor.

Turizmde Güvenlik Algısı Sarsıldı

Savaş ortamı, Türkiye’nin turizm gelirlerini de tehdit ediyor. Ortadoğu’dan gelen turist sayısında düşüş beklentisi artarken, THY ve TAV gibi havacılık şirketlerinin hisselerinde sert kayıplar yaşandı. İsrail’deki Ben Gurion Havalimanı’nın kapatılması da Türkiye’nin transit turizm rolünü zayıflatabilir.

Ticaret Koridorlarında Aksamalar

Hürmüz Boğazı ve çevresindeki güvenlik riskleri, Türkiye’nin Asya ile yaptığı enerji ve hammadde ticaretini riske atıyor. Navlun ve sigorta maliyetlerinin artması, dış ticaret dengesini bozabilir. İran’daki GÜBRETAŞ’a ait Razi Petrokimya Tesisi gibi stratejik yatırımlar da savaş tehdidi altında.

Türkiye İçin Bir Kriz, Aynı Zamanda Bir Fırsat mı?

Bazı uzmanlara göre Türkiye, savaşın taraflarıyla kurduğu denge sayesinde bu krizi diplomatik fırsata çevirebilir. Türkiye’nin diplomatik arabuluculuk rolünü üstlenmesi, hem bölgesel prestijini artırabilir hem de doğu-batı enerji koridorunda kilit bir aktör olmasını sağlayabilir.

Altın ve Kripto Güvenli Liman Oldu

Ons altın savaşın etkisiyle 3.430 dolara kadar çıkarak tarihi zirveye ulaştı. Türkiye, yılda 100 tonun üzerinde altın ithal ettiği için bu artış dış ticaret açığını büyütebilir. Kripto piyasaları da dalgalı seyrederken, güvenli liman arayışı yatırımcıları yeniden altına yönlendirdi.